Een sanskaar (Sanskriet: संस्कार, saṃskāra, "bij elkaar brengen") is een sacrament, een gewijd ritueel waarbij de relatie tussen mens en het universum als het ware wordt bevestigd en naar een volgend niveau wordt gebracht. In de geschriften zijn er verschillende opvattingen over sanskaars. In veel geschriften wordt er gesproken over 16 sanskaars, maar er zijn ook geschriften die 12, 14 of 18 sanskaars beschrijven, of zelfs 40.

72 antwoorden
  1. devi zegt:

    ik zou graag informatie willen over janew.
    Ik zie van alles staan maar helaas niets over janew.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Devi, de upanayana sanskaar wordt in de volksmond janew genoemd. Als je op de link klikt, vind je meer informatie.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Guest, dat wordt inderdaad weleens gezegd. Er wordt namelijk gesproken van een geboorte-sutak, een periode van rituele onreinheid die 40 dagen duurt. Vroeger bleven mensen binnenshuis wanneer zij ritueel onrein waren en beoefenden yoga, spirituele beoefeningen.

      Een andere reden is volgens mij dat het pasgeboren kind nog erg vatbaar is voor geestelijke en lichamelijke invloeden (negatieve energieën, ziektes etc.).

  2. Guest zegt:

    Hallo Ranjita,

    Ik heb een vraag: ik hoor, vooral binnen de Hindoestaanse gemeenschap, dat een baby die tijdens het achtste maand geboren is overlijdt. Vaak wordt ook erbij gezegd dat baby’s die in de zevende en negende maand geboren worden, het wel halen. Is dit bijgeloof?

    Gr.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Guest, ik denk dat dat inderdaad bijgeloof is. Vorig jaar heb ik de Garura Puraana saaroddhaara doorgebladerd en ik weet zeker dat ik daarin teksten tegen ben gekomen over geboortes in de achtste maand. Waarschijnlijk heeft dit bijgeloof te maken met de getallen. 7 en 9 worden binnen het Hindoeïsme als gunstige getallen gezien en 8 niet.

  3. Raksha zegt:

    Beste Ranjita,

    Onlangs hoorde ik een tante vertellen dat een vrouw na de bevalling voor 40 dagen niet naar buiten mag gaan! En zoals je ‘t al hebt opgemerkt, zou ik willen weten of dit vanuit de boeken komt en wat de reden hiervoor mag zijn.

    Mvg,

    Raksha

    • Ranjita zegt:

      Hallo Raksha, volgens de richtlijnen van de sanskaars mag de baby de eerste ca. 40 dagen niet naar buiten en deze periode hoort de moeder dan bij het kind te blijven, te rusten en te genieten van een knusse tijd met haar pasgeboren baby. De moeder heeft de baby negen maanden lang in haar baarmoeder gedragen. Nu is het tijd om haar kindje te bewonderen en te genieten van dit kleine wonder. De moeder wordt beschreven als de primaire beschermster van het kind. Vandaar dat het voorrecht om zich de eerste 40 dagen puur te ontfermen over de baby aan de moeder is toegeschreven. De 40 dagen zijn erop gericht dat de moeder zich helemaal leert thuis voelen in het moederschap met haar kleine baby, zodat de moeder haar verantwoordelijkheden leert kennen, als het ware een goede basis legt voor haar moederschap en de baby zijn moeder niet mist in zijn eerste dagen. De eerste dagen worden immers als tekenend beschouwd voor het kind.

  4. Guest zegt:

    Doodzonde van onze mooie religie; al die verzonnen leugens waar onze (voor)ouders mee dood zijn gegooid. Premature babies die in even maanden geboren werden zijn gezond opgegroeid met een lang leven. Ik stoorde me al heel vroeg aan mensen die van alles beweerden maar nooit uitleg konden geven. Onze familiepandit, helaas overleden, was moderner dan de meeste en gaf zelfs familieleden op hun donder dat ze onzin predikten aan ons (kinderen)
    Ik kende al die sankskaars niet totdat ik Indiase Hindoes tegenkwam die nu mijn vrienden zijn. Ik leer veel van ze. Geen paniek, wat niet weet wat niet deert. En soms kreeg ik dan een boze geirriteerde moeder op mijn dak dat we alles vlgens de regels moesten doen, zelf wist ze het niet beter. Hoe kijg je een hekel aan je religie óf hoe bewijs je het tegendeel?

  5. Raksha zegt:

    Beste Ranjita,

    Bedankt voor de heldere uitleg. Maar waarom niet buiten gaan? De moeder kan haar tijd zowel binnenshuis als buitenshuis doorbrengen met haar baby. Is dit overigens een verplichting?

    • Ranjita zegt:

      Hallo Raksha, dit is omdat het kind de eerste 40 dagen ook niet naar buiten mag (tot de nishkramana sanskaar). In de hedendaagse samenleving waarin de meeste vrouwen in het ziekenhuis bevallen, is het natuurlijk haast onmogelijk om dit nog toe te passen. Daarom vinden er wel lichte aanpassingen plaats.

  6. Jayanti zegt:

    Ik vind dit een hele geode site en heb al veel bijgeleerd dankzij uw ervaring. Alleen heb ik behoefte aan een overzicht van de sanskaar pooja’s die je als vrouw in je leven moet doen om alles goed te laten verlopen. Vanaf dat je trouwt zijn er toch pooja’s die je om de zoveel tijd moet doen? Dat is bij mij nog niet helemaal duidelijk. Dus een schema van als vrouw, als je kinderen krijgt welke poja’s dan noodzakelijk zijn enz…

    Alvast bedankt.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Jayanti, sanskaars zijn geen noodzaak om het leven goed te laten verlopen. Er zijn ook geen puja’s die om de zoveel tijd gedaan moeten worden. Rituelen zijn geen verplichtingen of voorwaarde voor geluk. Er zijn wel 16 sanskaars die voor ieder mens worden aangeraden, maar het Hindoeïsme is uiteraard een vrije levensfilosofie die haar volgers de vrijheid geeft om zelf keuzes te maken. Zie bovenstaand artikel voor informatie over de sanskaars.

      Mocht er iets onduidelijk zijn of je meer vragen hebben, reageer gerust.

  7. Raksha zegt:

    Beste Ranjita,

    Maar waarom mag het kind niet naar buiten? Excuses voor de vragen, maar het Dharma komt vaak met rituelen waar de reden niet vaak of wel eens onduidelijk wordt aangegeven. Persoonlijk vind ik het van groot belang om de reden te weten waarom ik “iets” moet doen.

    Mvg,

    Raksha

    • Ranjita zegt:

      Hallo Raksha, deze traditie komt niet alleen in het Hindoeïsme voor, maar ook bijvoorbeeld bij Turken en Mexicanen. Naast eerder genoemde redenen is de baby nog erg kwetsbaar en zijn immuunsysteem aan het ontwikkelen. Daarnaast heeft ook de moeder tijd nodig om lichamelijk te ‘herstellen’ na de bevalling. Daarom wordt hen zoveel mogelijk rust toegeschreven in de eerste 40 dagen na de geboorte/bevalling. Buitenshuis zijn er natuurlijk veel invloeden waar het kind mee te maken krijgt (klimaat, weer, milieu, warmte/kou, mensen, zogeheten “najar”…). “Buiten” wordt ook geassocieerd met risico terwijl “thuis” wordt geassocieerd met veiligheid, vooral omdat moeder en baby in deze periode beiden nog ‘kwetsbaar’ zijn.

      Zoals bij alle richtlijnen uit de geschriften is er geen sprake van “moeten”. Rituelen en tradities worden altijd aangepast aan tijd, plaats en toestand. Als er bijvoorbeeld doktersafspraken zijn, kan gerust de deur uit worden gegaan.

      Dharma zelf geeft niets aan; het zijn de mensen die redenen wel/niet/onduidelijk aangeven 🙂

  8. Raksha zegt:

    Beste Ranjita,

    Erg bedankt voor je geduld en uitleg. Ik moet toegeven dat mijn respect voor jou enorm is gegroeid.

    Ik wens je het aller beste toe.
    Een hele fijne dag toegewenst.

    Raksha

    • Ranjita zegt:

      Hoi Raksha, graag gedaan hoor. Mocht je meer vragen hebben, stel ze gerust.
      Jij ook een heel fijne en gezegende dag toegewenst!

  9. senne lezy zegt:

    hoi

    ik hoor dat janew of upanayana ook wel het ritueel van het heilige koord wordt genoemt.
    weet je ook toevallig meer over het heilige koord?

    alvast hartelijk bedankt 🙂

    • Ranjita zegt:

      Hallo Rohan, het getal 108 heeft verschillende achtergronden. Enkele daarvan zijn:

      – Bij het karnen van de melkoceaan (samudra manthan) waren er 54 Godheden en 54 asura’s. Beide partijen namen één kant in en werden gescheiden door de sumeru. In een japa-mala wordt dit ook gesymboliseerd.
      – Er zijn 27 nakshatra’s, die elk vier richtingen kent (27×4=108)
      – Surya heeft 12 kala’s en wordt geassocieerd met Brahma (getal 9). 12×9=108
      – Op aarde zijn er 108 stoffelijke verlangens
      – Er zijn 108 leugens die een mens kan vertellen
      – Er zijn 108 vormen van menselijke illusie
      – Er zijn 108 energiestromen die verbonden zijn met de hartchakra
      – Er zijn 108 Upanishads
      – Een mediterend en goed gebalanceerd persoon ademt 108 keer per dag
      – Er zijn negen graha’s en twaalf astrologische huizen (9×12= 108)
      – Een verlichte ziel heeft 108 kwaliteiten
      – Er zijn 108 soorten devotionele dans
      – Het getal 9 is erg belangrijk in de geschriften en veel aantallen komen in de geschriften uit op 9:

      – Satyuga: 172.800 jaar 1+7+2+8= 18–> 1+8 = 9
      – Tretaayuga: 1.296.000 jaar 1+2+9+6= 18 = 1+8= 9
      – Dvaaparyuga: 864.000 jaar 8+4+6= 18 = 1+8= 9
      – Kaliyuga: 432.000 jaar 4+3+2= 9
      – De Mahabharata heeft 18 hoofdstukken (1+8= 9)
      – De Bhagavad Gita heeft 18 hoofdstukken (1+8= 9)
      – Er zijn 18 Maha Puraana’s (1+8= 9)

  10. Manica zegt:

    Moet de moeran gedaan worden in een oneven maand. Geeft het ongeluk als je dat niet doet?

    • Ranjita zegt:

      Hallo Manica, de moeran hoeft niet te worden verricht in een oneven maand. Op basis van de geboortedatum, -plaats en -tijd wordt astrologisch bekeken welke dag het gunstigst is voor de moeran sanskaar.

  11. Sara zegt:

    Hoi Ranjita,

    Ik had een vraagje. Wat moet de vader precies zeggen? Ik ga over 5 weken bevallen en zou graag willen dat mijn man dit zal doen voor mij. Alvast bedankt.

    Grt.

    • Ranjita zegt:

      Hoi Sara, bij de jaatakarma sanskaar beginnen de traditionele gebruiken wanneer de weeën beginnen. De vader van het kind sprenkelt dan water (gemengd met gangajala) op het lichaam van de moeder. Dit kan met de mantra die ook bij de reinigingsrituelen wordt gebruikt voor de shareer pavitra karana. Vervolgens doet hij een gebed voor een voorspoedige bevalling, dat het kind gezond ter aarde komt en de moeder ook gezond zal blijven. Dit kan in eigen woorden. Nadat het kind is schoongemaakt, knipt de vader de navelstreng door. Bij het verwijderen van de placenta bidt de vader ook voor de gezondheid van het kind. Dit kan ook in eigen woorden. Het kind wordt gewassen en krijgt schone kleding aan. Dan tikt de vader twee steentjes tegen elkaar bij het oor van het kind met het gebed dat het gehoor van het kind altijd goed mag functioneren. Als het kind reageert, wordt aangenomen dat het gehoor goed functioneert. Daarna zegt de vader “Vedo’si” in het oor van het kind, wat betekent dat het kind Vedische kennis zal dragen en overdragen. Hier wordt gebeden dat het kind altijd harmonieus zal zijn en discipline en verantwoordelijkheid zal dragen. Dan smeert de vader voorzichtig een beetje ghee op het voorhoofd van het kindje met het gebed dat de hersenen van het kindje altijd goed mogen functioneren. Vervolgens tipt de vader een druppeltje ghee op de tong van het kindje en vervolgens een druppeltje honing (met de ringvinger). Dit wordt gedaan voor het lichamelijke welzijn van de baby. Er wordt hier gebeden dat alle zintuigen van het kind altijd goed zullen functioneren. Vervolgens reciteert de vader mantra’s in het oor van het kindje. Hiervoor kan de Gayatri mantra worden gebruikt of verzen uit de geschriften. Dan drinkt het kindje voor het eerst moedermelk, eerst via de rechterborst (kracht) en daarna via de linkerborst (kennis en vrede). Vervolgens wordt er met honing een aum-teken gemaakt op de tong van het kindje, met het gebed dat het kind altijd volgens dharma zal handelen.

  12. Shenila zegt:

    Beste.
    Wat houd precies in als de pandit aangeeft dat je baby geboren is in mull periode waarbij de vader het kindje voor een bepaald periode niet mag zien etc. Is het waar of is het ook bijgeloof

  13. Chantal zegt:

    Hallo Ranjita,
    In een van de tekst las ik dat u over Garrura Puran schreef.
    Hoe kom ik aan een garuda purana in het Nederlands.
    ( ik heb geen andere weg u te benaderen )
    Bedankt.
    Mvr, Chantal

    • Ranjita zegt:

      Hallo Chantal, de Garuda Puraana is mijns wetens niet in het Nederlands beschikbaar. Wel bestaat er een Engelse versie van de Indiase uitgever Manoj Publications.

  14. Lilian zegt:

    Hoi Ranjita,

    Ik heb nooit mijn naamkarana gehad. Inmiddels weet ik wel via janma kundli mijn naamakshara begin lettergreep. Is het mogelijk om alsnog een naamkarana te (laten) doen, of kan dit alleen bij baby’s?

    Groetjes Lilian

    • Lilian zegt:

      Ik zou het namelijk mooi vinden als ik tijdens pooja’s mijn naamakshara naam kan gebruiken.

    • Ranjita zegt:

      Hoi Lilian, sanskaars zijn gekoppeld aan bepaalde levensfasen, waaraan bepaalde levensjaren zijn gekoppeld. De naamakarana is alleen voor baby’s. Bij inwijdingen door een guru wordt er soms wel een soort naamakarana gedaan.

  15. Anoniem zegt:

    Sorry, ik bedoel met naamakshara naam: mijn raashi naam. (ik ben het ook nog allemaal aan het leren ^_^ )

  16. Rosanne zegt:

    Hallo,

    Ik weet niet of ik hier wel helemaal goed zit.

    Ik ben namelijk 6mnd zwanger en mijn adja ligt op sterven. Nu is mijn vraag of je als zwangere naar de crematie mag ja of nee. Ik hoor tegenstrijdige dingen. De ene zegt ja en de ander nee. Ik hoop dat jij mij hierbij kunt helpen.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Rosanne, wat een vervelende situatie! Heel veel sterkte aan jou en je familie.
      Zwangere vrouwen wordt in principe inderdaad afgeraden om naar uitvaarten te gaan, vanwege de energieën die daar aanwezig zijn (bijvoorbeeld van overledenen). Deze kunnen een negatieve invloed uitoefenen op het ongeboren kind. Vooral sommige ouderen geven aan vroeger vaker te hebben meegemaakt dat zwangere vrouwen een miskraam kregen vlak nadat zij een uitvaart hadden bijgewoond of dat het kind een kort leven had. Dit geloof en deze ervaringen hebben er naar mijn weten toe geleid dat zwangere vrouwen en kleine kinderen van familieleden meestal niet naar uitvaarten mogen gaan. Vanuit de hindoeleer gezien worden de risico’s beschreven en de keuze is aan de persoon zelf.

  17. Koemar zegt:

    Is de janew alleen voorbehouden aan jongens (in de tekst hierboven wordt gesproken over zijn, hem en churki)?

    • Ranjita zegt:

      Hallo Koemar, de Upanayana is er ook voor vrouwen. Zij hoeven alleen niet hun hoofd kaal te scheren en een churki te krijgen.

    • Ranjita zegt:

      Hoi Rekha, als het kaalscheren in het kader van de mundan sanskaar is, wordt dit afgeraden. Zijn er geen rituelen of sanskaars verbonden aan het kaalscheren, dan is het mogelijk om het ‘s avonds te laten plaatsvinden.

  18. Anoniem zegt:

    Mag mousi ook het haar opvangen, als baby geen phoewa heeft of moet het nichtje doen. Dochter van dada

  19. Andjelie zegt:

    Mag mousi het haar ook opvangen als er geen phoewa is. Of gaat de nicht doen dochter van dada

    • Ranjita zegt:

      Hoi Andjelie, dat mag uiteraard ook! Er is hier naar mijn weten geen regel voor vanuit de geschriften.

  20. Sangeeta zegt:

    Hallo,

    Ik wilde vragen of een zwangere vrouw het haar van het kind mag opvangen? Of dit geen gevolgen heeft voor haar ongeboren kind. We hebben het al nagevraagd aan een pandit. Hij zei dat dit gewoon mag. Toch nog even voor de zekerheid wil ik de vraag bij jullie neerzetten.
    Alvast bedankt voor het antwoord.

    Groeten, Sangeeta

    • Ranjita zegt:

      Hallo Sangeeta, naar mijn weten doen de geschriften hier geen uitspraak over. Ik zie hier ook geen kwaad in.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Mushko, traditiegewijs gebeurt dit door een oom, barbier of rituele knecht (nau).

  21. Guest zegt:

    hallo ranjita.

    is het erg als iemand op een latere leeftijd pas zijn of haar janew laat doen of moet het perse op een leeftijd onder de 18?

    • Ranjita zegt:

      Sanskaars zijn verbonden aan bepaalde levensfasen en om deze reden kunnen die niet altijd worden verricht. De upanayana sanskaar is verbonden aan de fase waarin de persoon in de leer gaat bij een guru en daarop een aantal jaar gefocust zal zijn. Wanneer dit echt speelt bij de persoon, kan de upanayana sanskaar mijns inziens op de leeftijd worden verricht waarop dit geestelijke leerproces zal spelen. Dat betekent dan wel dat de geloften van de upanayana sanskaar vanaf dat moment moeten worden nageleefd. Dit vraagt om een gedisciplineerde leefwijze.

  22. Celessie zegt:

    Hoi, hee, erg bedankt hier krijg ik binnenkort een toets over. Dit gaat me er zeker bij helpen. Een ander wordt voor Mundana is toch gewoon Mundan?

  23. Celessie zegt:

    Hoi, heel erg bedankt hier krijg ik binnenkort een toets over. Dit gaat me er zeker bij helpen. Een ander wordt voor Mundana is toch gewoon Mundan?

  24. Durga zegt:

    Hi,
    De afgelopen tijden zie ik steeds meer dat babyshowers een hype wordt onder hindoestanen. (de babyshower zoals deze door de Amerikanen wordt gevierd).
    Is dit toegestaan binnen de geschriften? Mag je kado’s kopen al voor de geboorte? Of staat hier niets specifieks over.
    Vaak hoor ik mensen zeggen dat het niet goed is namlijk om iets te geven voor de geboorte.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Durga, naar mijn weten zijn de geschriften stil over deze kwestie en staat er niets over geschreven. Dat het vroeger niet gebeurde, betekent volgens mij niet dat het niet goed is. Tijden, gebruiken en tradities veranderen continu en ik denk dat een gezond verstand het beste kan bepalen of dit soort gebruiken gerechtvaardigd zijn of niet. Naar mijn mening kan een geschenk vanuit liefde, mits een gezond geschenk en passend bij de richtlijnen van dharma, nooit ‘niet goed’ zijn.

  25. Shan zegt:

    Hallo mag er moeran gedaan worden als de ouders niet in Hindu rituelen getrouwd zijn?

    • Ranjita zegt:

      Hallo Shan, rituelen zijn slechts een middel om te trouwen. Samenwonen als man en vrouw en een kind delen zijn al een vorm van huwelijk. Bovendien hebben ouders altijd het recht om de moeran sanskaar van hun kind te verrichten: het zijn en blijven de ouders, of ze nu getrouwd zijn of niet.

    • Ranjita zegt:

      Hallo Babietta, de datum van de moeran hangt af van de janma kundali van het kind.

    • Ranjita zegt:

      Bedoel je qua manier of qua taal? Qua manier net als op de Nederlandse manier en qua taal kun je bijvoorbeeld zeggen “beta/beti ki mundan sanskaar badhaai ho” of “beta/beti ki mundan sanskaar ki dher saare shubhkaamnaaye” (beta= zoon, beti= dochter). Dit betekent: Gefeliciteerd met de mundan sanskaar van je zoon/dochter.

  26. Jennifer zegt:

    Hoi, ik heb toen ik een baby was geen mundan sanskaar gehad.
    Betekent dit dat ik geen hindoe ben?

    • Ranjita zegt:

      Hoi Jennifer, nee, de mundan is geen doping. Het hindoeïsme kent geen doping of bekering; iedereen die zich hindoe voelt, mag zich hindoe noemen.

  27. Saraswatie Bisesar zegt:

    Goedemorgen

    Ik ga voor mijn zoon een janew doen, mijn vraag is, ik heb alleen een mundan sanskaar gedaan moet de pandit de sanskaars inhalen. Gr Saraswatie Bisesar

    • Ranjita zegt:

      Hallo Saraswatie, je hoeft de andere sanskaars niet in te halen en kunt de janew sanskaar gewoon laten verrichten.

  28. Suraj zegt:

    Wat zijn de verschillen tussen een mundan sanskaar op Arya Samsj wijze en Sanatan dharm wijze? Mijn vrouw is Sanatan en ik Adya en we vinden beide dat er gelijkheid in geslacht moet zijn. Uitgaande daarvan wil ik graag weten waarom we voor het een of voor het ander moeten kiezen. Ik hoor graag.

    • Ranjita zegt:

      Gelijkheid in geslacht zit in de grondbeginselen van dharma. Daar maakt stroming geen verschil in; het is de verkeerde gedachtegang van mensen die dit onderscheid maakt. Het voornaamste verschil tussen Sanatana Dharma en Arya Samaaj als stromingen is dat Arya Samaaj puur uitgaat van wat er in de Veda’s staat en wat swami Dayanand heeft verkondigd en Sanatana Dharma ook alle andere hindoegeschriften (Puraana’s, Ramayana, Mahabharata e.d.), swami’s en andere autoritaire hindoegeleerden erkent en meeneemt. Daardoor zijn Sanatana Dharma rituelen over het algemeen veel uitgebreider. Verder verschillen soms de mantra’s bij de handelingen, omdat Sanatana Dharma ook mantra’s uit andere hindoegeschriften erkent en Arya Samaaj alleen Veda-mantra’s erkent. De essentie blijft echter hetzelfde.

  29. Avinash zegt:

    Beste Ranjita,

    Wat een goed initiatief om mensen middels deze site te helpen.

    Ik heb al je reacties gelezen en wil mijn complimenten geven aan jou.

    Welldone and keep going on doing this good job!

    Groet, Avinash

    • Ranjita zegt:

      Beste Avinash, dank voor je complimenten. Ik doe mijn best. Mocht je ideeën hebben voor interessante onderwerpen, zijn die hartelijk welkom.

Reacties zijn gesloten.