“Geweldloosheid is een wapen voor de dapperen.” Een bekende citaat van Mahatma Gandhi, ‘de man die met een geweldloze strijd de onafhankelijkheid van India bereikte’. Gandhi kwam op voor de mensenrechten. Daarbij had hij een aantal principes.
Één van zijn belangrijkste principes was samakhava. Dit beginsel kennen we uit de Bhagavad Gita. Samakhava wil zeggen dat je rechtvaardig moet handelen, ongeacht het resultaat.
Een tweede belangrijk principe is ahimsa. Ahimsa wil zeggen dat je niemand leed mag toebrengen. Gandhi zag dit als een wet. Uit deze wet vloeit satyagraha voort. Satyagraha was Gandhi’s wapen. Hij beschouwde satya (waarheid) als een uitdrukking van liefde, en graha (standvastigheid) als een uitdrukking van kracht. Satyagraha betekent dus eigenlijk: “kracht van liefde en waarheid”. Hiermee wilde Gandhi de waarheid herstellen. Dit deed hij niet door de tegenstander pijn te doen, maar door zelf pijn te verdragen. Gandhi had hier strenge regels voor. Zijn voornaamste boodschap was dat iedereen zich moest bewapenen met satyagraha.
Maar is satyagraha wel zo’n geweldig middel? Wat heeft Gandhi er eigenlijk mee bereikt? Wat hij wilde, een verenigd India, heeft hij niet bereikt. Maar er zijn wel duizenden mensen gewond geraakt en zeker honderden vermoord in de satyagraha-demonstraties.
Heel veel mensen zien Gandhi als stijlicoon. Maar heeft zijn boodschap nu werkelijk zo’n grote impact op de mensen gehad? Hoeveel is er nou veranderd sinds die nare jaren ’30/’40 van de vorige eeuw? Als ik zie dat zelfs India nu bezig is met het maken van atoombommen en andere dodende middelen, en als ik zie hoeveel het huishoudelijk geweld in India speelt en hoe erg o.a. vrouwen en lagere kasten worden onderdrukt en mishandeld… Dan vraag ik me af hoe relevant Gandhi’s boodschap van ahimsa, satyagraha en universele liefde nou eigenlijk is geweest.
Maar is ahimsa wel hét antwoord? Hoe belangrijk zijn Gandhi’s principes nu nog? En hoe efficiënt zijn ze nog?
Destijds beweerde Gandhi al dat ahimsa niet altijd het juiste antwoord was. Soms moet er wel geweld worden gebruikt. Ahimsa werkt niet tegen harteloze en onsympathieke mensen. Het werkt niet wanneer iemand je moeder of zus probeert te verkrachten of je vader probeert te vermoorden. In zulke gevallen moet je wel geweld gebruiken. Je kan dan niet stil blijven zitten en niks doen. Ja het kan wel, maar dan laad je alleen maar zondes op je. Gandhi zei ook ooit: “Ik zou blijer zijn met een land vol gewelddadige mensen dan met een land vol lafaards.”
Bovendien: als ahimsa de norm was, zouden de wapens van onze Godmanifestaties dan voor de sier zijn? Zouden we dan een Mahabharat, Ramayan en Gita hebben? Zouden we dan een Veda hebben die ons onderricht in de strijdkunst?
“Agratashchaturo vedaah, prishthatah sasharam dhanuh; Idam brahmanidam kshaatram, shaapaadapi sharaadapi.”
(De 4 Veda’s staan voor, achter hebben we pijlen en bogen. Gewapend met intellectuele kracht en soldatenkracht beide, zijn we klaar om alle soorten vijanden ofwel te vervloeken ofwel te bewapenen met vele pijlen
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!