Ik loop van de tramhalte naar huis en ineens hoor ik: “Ey koelie, fawaka?” Kwaad loop ik door naar huis. Vreselijk vind ik het om dat woord te horen, en pijnlijk.
Sinds kleinsaf erger ik me al aan dat woord, maar ik wist nooit waarom, totdat ik in de examenklas les kreeg over koelies. Daar leerde ik dat koelies koloniale “contractarbeiders” zijn, uit de negentiende, twintigste en eenentwintigste eeuw. Het is vooral mensonwaardig werk dat zij verrichten. Het is zwaar, vernederend en eentonig. Sterker nog: koelies waren eigenlijk gewoon slaven!
Onder het mom van “contractarbeider” werden mensen uit China en Java naar Nederlands-Indië gelokt om daar te gaan werken op de plantages. Zo tekenden ze een driejarig contract, waarna bleek dat ze in de val waren gelokt. Vervolgens werden ze ondervoed en uitgebuit. De meeste van deze “contractarbeiders” – liever gezegd slaven – waren aan het eind van de contractperiode stervende of zelfs al dood.
Hun leefomstandigheden waren vreselijk. Dagelijks leefden ze in leed. Ze werden onderdrukt door de Nederlanders en verrichtten zeer zwaar werk. De koelies waren gebonden aan de plantages en hun huisvesting en hygiënische voorzieningen waren barbaars. Ze hadden een dagtaak van minimaal 12 uur en moesten daarnaast ook nog eens zorgen voor hun eigen voedsel. Hun loon was zo laag, dat ze zich niet eens dagelijks voedsel konden veroorloven.
Als een koelie ook maar twee minuten rust nam tijdens zijn werk, werd hij gestraft. Ook bij belediging en weglopen van de plantages, werd hij zwaar gestraft. Vooral zware fysieke martelingen kwamen veel voor, en verkrachtingen van de vrouwen en dochters. Soms waren de straffen zo zwaar, dat de mensen het niet overleefden.
De vrouwelijke koelies kregen het extra zwaar. Hun bazen waren zo lustig, dat ze vrouwen chanteerden. Als de vrouw haar lichaam niet aan de baas zou lenen, zou de baas haar man en kinderen vermoorden. Dit gebeurde ook werkelijk. Zo werden vele vrouwen gedwongen om met hun baas naar bed te gaan. Zowel fysiek als mentaal gebeurde dit op gruwelijke wijze.
Er is ook eens een 15-jarig Javaans meisje urenlang naakt aan een kruis gehangen in de brandende zon, omdat ze niet naar bed wilde gaan met haar baas. Om te zorgen dat het meisje niet flauwviel, werd haar vagina ingesmeerd met sambal. Een verhaal van een andere vrouw is dat ze op gruwelijke wijze werd verkracht, haar schaamhaar werd verbrand en haar bloedende vagina werd ingesmeerd met sambal. In bijzijn van anderen werd ze in de brandende zon geplaatst. De volgende dag was ze doodgebloed.
Zo zie je maar dat een koelie niet slechts een sjouwer op een station in India is, maar ook de slaven in koloniën. Ook de Hindoestanen hebben met dit soort slavernij te maken gehad. Zo werden ze naar Suriname gelokt met de leugen dat Suriname het land van Shree Rama is. Toen ze het contract hadden getekend en de boot op stapten, merkten ze pas dat het een grote leugen was. Op het schip braken veel ziektes uit en doordat er zo weinig medische voorzieningen waren, stierven er al veel mensen aan boord. Eenmaal in Suriname bleek dat ze in de maling waren genomen; ze moesten het werk van de voormalige slaven overnemen. Om deze reden worden Hindoestanen ook koelies genoemd.
Denk tien keer na voordat je dit woord gebruikt, want je kunt mensen diep kwetsen. Wij zijn geen koelie, maar Hindoestaan!
Mooi gezegd