Interview Anand Harcharan – Arya Samaj pandit

De 22-jarige Anand Harcharan is Arya Samaji pandit, maar noemt zichzelf liever dienaar van de Vedische Dharma. Volgens hem is de huidige Arya Samaj niet zoals swami Dayanand het had bedoeld. Anand is volger van swami Dayanands principes en zet zich dan ook in om de Vedische Dharma in stand te houden en te bevorderen.

Anand, je hebt een soort passie voor de Vedische Dharma. Hoe is dit zo gekomen?
Ik ben opgevoed door mijn nana en nani, en deels ook door mijn mausi. Mijn nana is van de Arya Samaj en mijn nani van de Sanatana Dharma. Mijn nana en nani kenden nauwelijks de richtlijnen van hun “stromingen”. Ze hebben nooit echt wat gedaan met de Hindoe Dharma. Maar ik heb wel altijd al een soort drang gehad die me tot de Dharma trok, al sinds mijn zevende of achtste. Sindsdien heb ik me dan gevormd tot het punt waar ik me nu bevind. In het begin richtte ik me vooral op de Sanatana Dharma. Dat was het enige wat ik toen kende. Maar later kwam ik heel veel dingen tegen waar ik het eigenlijk niet mee eens was. Dus ging ik verder onderzoeken. Ik begon vragen te stellen aan mensen die er verstand van hadden, maar kreeg allerlei verschillende antwoorden. Heel verwarrend was dat. Maar naarmate ik ouder werd, begon ik steeds beter een onderscheid te maken tussen goed en fout. Ik begon dingen steeds meer met logica te benaderen, door die dogma’s heen te kijken. Zo maakte ik kennis met de Arya Samaj. Dit levenspad heeft mijn geest verruimd en ik heb veel kunnen leren.

Voor de wereld ben je een pandit, maar jij noemt jezelf liever een dienaar van de Vedische Dharma. Kun je dat toelichten?
Ik heb het idee dat een pandit veel meer kennis heeft en ook vooral meer bewustzijn. Ik verricht slechts havans en daarnaast deel ik mijn kennis met anderen. Of dat je nu tot pandit maakt, dat lijkt me niet. Ik noem mezelf een dienaar van de Vedische Dharma, omdat ik ernaar streef de Vedische Dharma in stand te houden en te bevorderen.

Wat is volgens jou dan een pandit?
Dat weet ik niet precies. Tegenwoordig zie je dat zoveel pandits zich bezighouden met nare dingen, dat ik het niet meer begrijp wat een pandit is en wat niet. Ook kent het begrip geen grenzen. Er is geen punt dat je bereikt moet hebben om pandit te worden. Als je jezelf pandit noemt, ben je het al. Zo werkt het niet, vind ik.

Jij bent liever dienaar van de Vedische Dharma. Heb je hierbij een bepaalde missie?
Jazeker. Ik streef naar unnati, ontwikkeling. De Veda’s spreken van lichamelijke, geestelijke en maatschappelijke ontwikkeling. Ontwikkeling is een heel belangrijk onderdeel van de dharma. Een goed fundament hiervoor is yoga. In de oudste vorm van yoga, Patanjali’s Yogadarshan, zien we zowel yoga als ontwikkeling terugkomen. Yoga is niets anders dan het beheersen van de activiteiten van de geest. Hierdoor stimuleren we onze hersenen, waardoor onze geest op hoger niveau komt. Onze lichamelijke activiteiten worden weer beïnvloed door onze geest. Het is dus een soort cyclus en hierin raken we regelmatig verstrikt. Mijn missie is dan ook om mezelf hierin te ontwikkelen en het mee te geven aan mijn medemens. Zodoende wil ik een bijdrage leveren aan de maatschappij waarvan ik deel uitmaak.

Wat kenmerkt volgens jou de Arya Samaj?
Het belangrijkste kenmerk van de Arya Samaj is dat ze rechtstreeks teruggaat naar de bron. De Veda’s zijn de oudste Hindoegeschriften en bevatten dus de zuiverste kennis. Vandaar dat de Arya Samaj van deze uitgaat.

De Arya Samaj is pas in 1875 ontstaan. Vanwaar ineens deze behoefte?
Swami Dayanand zag de vele misstanden en misverstanden over de Hindoe Dharma. Zo werd er misbruik gemaakt van het kastenstelsel, de ware positie van de vrouw werd haar ontnomen, de nadruk kwam te liggen op ritualiteit in plaats van op spiritualiteit. Swami Dayanand zag al deze misstanden en probeerde ze recht te zetten. Maar het probleem speelde zo erg en op zo’n grote schaal, dat het hem niet helemaal is gelukt. Daarom besloot hij terug te gaan naar de bron, terug naar de Veda’s, de oudste geschriften. Hij kreeg wel veel aanhangers, maar de misstanden zijn helaas nog altijd blijven bestaan. Die zien we vandaag de dag nog steeds.

Twee bekende citaten van de Arya Samaj zijn “Manov manur bhavah krinvanto vishvam aaryam” en “Vasudhaiva kutumbakam”. Kun je deze toelichten?
De eerstgenoemde citaat betekent: “Oh mens, wordt een mens, maak de wereld nobel”. Dit is een belangrijk uitgangspunt van swami Dayanand. Hij streefde naar een arya samaaj. Arya betekent nobel en Arya Samaj “nobele maatschappij”. Swami Dayanand streefde dus naar een nobele maatschappij. Hierbij had hij nog een ander uitgangspunt: “Vasudhaiva kutumbakam.” Dit betekent: “De wereld is één grote familie.” Swami Dayanand streefde in principe dus naar een zuivere en nobele wereld, die een eenheid vormt. Hij zag de wereld als één grote familie en streefde naar gelijkgezindheid. Hij was een volger van de Vedische Dharma en stimuleerde mensen om deze te volgen, omdat de Veda’s het dichtst bij de bron (God) liggen.

Je zegt dat swami Dayanand naar één grote familie streefde. Dus de Arya Samaj is nooit als stroming bedoeld?
De Arya Samaj is nooit als stroming bedoeld. Swami Dayanand streefde slechts naar een Arya Samaj, een nobele en zuivere maatschappij. Hij streefde naar eenheid in de wereld. Maar helaas is het anders uitgekomen dan hij had bedoeld.

Er is altijd een soort strijd geweest tussen de Sanatana Dharma en Arya Samaj. Hoe kijk jij hier tegenaan?
Ik denk dat de volgers van de Sanatana Dharma en Arya Samaj – zoals ze vandaag de dag bestaan – beide heel koppig zijn wat betreft de Hindoe Dharma. Iedereen heeft zijn eigen geloof en er wordt al snel gezegd: dit is goed en dat niet. Binnen één stroming is dit al zo, dus het is logisch dat het tussen verschillende stromingen ook zo gaat. Iedereen is vastgepind op zijn eigen geloof en ziet dat als waarheid. Ze willen niet inzien dat de Hindoe Dharma universeel is en dus meerdere dingen goed kunnen zijn. Zelf praat ik niet over Sanatana Dharma of Arya Samaj. Ik zie ze als één geheel. Natuurlijk komt het weleens voor dat je het hebt over Sanatana of Arya, maar dat is meer om verschil in gebruiken aan te tonen. De principes blijven hetzelfde, want beide vinden hun grondslag in de Veda’s. Daarom ben ik liever prediker van de Vedische Dharma. Die is universeel en de meeste mensen kunnen zich erin vinden.

Wat is de Sanatana Dharma volgens jou?
Wel, als we kijken naar de Sanatana Dharma zoals ze eigenlijk is bedoeld, komt ze uiteindelijk op hetzelfde neer als de Vedische Dharma. “Sanatana” betekent eeuwig en “dharma” is afgeleid van de stam “dhri”, wat houden of ondersteunen betekent. De Veda’s spreken van een levensfilosofie die eeuwig is. De Dharma is niet gebonden aan een tijd, plaats of toestand. Noch aan een stroming of ras. De Dharma is universeel. Iedereen kan het toepassen en het bevordert de mensheid. De gebruiken van de Dharma zijn wel tijd-, plaats- en toestandgebonden. Maar Dharma zelf niet. Ze is te universeel om gebonden te zijn. Ze is een zeer brede en diepe levensfilosofie die bedoeld is voor de hele mensheid, niet alleen voor mensen die zich Hindoe noemen. Hindoe was namelijk een benaming voor de mensen die langs de oever van de rivier Sindhu leefden. De oorspronkelijke benaming voor de inwoners van India was Aaryar, wat nobele betekent.

Dus Sanatana Dharma is eigenlijk hetzelfde als Vedische Dharma en Arya Samaj?
Ja, want Dharma is Dharma. En als we naar de fundamenten kijken, zien we dat beide uiteindelijk hetzelfde fundament hebben. De rituelen zijn wel anders, maar dat is slechts een bijzaak van Dharma.

Een heel belangrijk principe van de Vedische Dharma is seva, dienstverlening. Hoe pas jij dit toe in je leven?
Iedereen doet wel aan seva, bewust of onbewust. Als je je afval in de prullenbak gooit, is dat ook seva. Je verleent een dienst aan het milieu. Als je de je moeder helpt met boodschappen doen, is dat ook seva. Ik begin bij de kleine dingetjes, en als het me lukt, doe ik meer dan dat. Zo geef ik Hindiles in diverse steden, maar ik maak ook muziek. Seva is eigenlijk een belangrijk onderdeel van sociaal-maatschappelijke ontwikkeling. Daarom vind ik het ook heel belangrijk om anderen te dienen.

Is het goed te combineren, dharma en de stoffelijke wereld om je heen?
Jazeker. Dharma is niet alleen yoga, mantra’s reciteren en bidden. Nee, dat is religie. Dharma is veel universeler. Het is een levensfilosofie. Het is hoe wij ons opstellen tegenover anderen, hoe we met mensen, zaken en gevoelens omgaan. Dharma is dus eigenlijk een soort bodem waarop we leven, waarop onze handelingen plaatsvinden. Yoga, meditatie en gebeden zijn eigenlijk meer hulpmiddelen om je leven in balans te brengen.

Wat zou je willen meegeven aan de Hindoejongeren?
Ontwikkeling is heel belangrijk, zowel lichamelijke, geestelijke als sociaal-maatschappelijke. Natuurlijk ben je er al dagelijks mee bezig, maar probeer je ervan bewust te worden en je er wat meer op te richten. Breng je geest tot rust, door bijvoorbeeld yoga of meditatie. Al is het maar vijf minuten per dag; het helpt enorm. Het zorgt ervoor dat je bewuster omgaat met jezelf en je omgeving.