In deze wereld vol verschillen zijn er mensen die op zoek gaan naar de waarheid. Allerlei nieuwe ontwikkelingen en harde realistische feiten uit de wetenschap geven ons een gevoel van kennis en zekerheid. We denken veel te weten en de waarheid in handen te hebben.
We hechten ons vaak teveel aan onze eigen opvattingen. We zijn zo overtuigd van ons gelijk, dat we er helemaal naar leven. Zo gaan we volledig op in onze eigen opvattingen. We denken allemaal dat we de waarheid kennen en geloven dus in wat we denken. Maar zoals swami Vivekananda zei: “Gedachten leven; ze reizen ver.” Op die manier heeft iedereen een eigen werkelijkheid. De absolute waarheid bestaat niet. De werkelijkheid is niet zoals die is, maar zoals wij die waarnemen en wíllen waarnemen. Dat wil niet zeggen dat we elke werkelijkheid of elk wereldbeeld met een korreltje zout moeten nemen of moeten afkraken. Het brengt ons wel tot het inzicht dat het verschil tussen mensen niet zo groot is als we vaak denken.
We passen allemaal een beetje dezelfde trucjes toe. We zijn opgevoed op een bepaalde manier, we zijn iets gaan geloven en we verbinden er conclusies aan. Onderling verschillen die dingen heel erg, maar in de manier van hoe ze tot stand komen, zijn ze eigenlijk allemaal hetzelfde. In beginsel verschillen we dus helemaal niet zoveel van elkaar. Wat waar wordt gevonden en wat waar is, is dus afhankelijk van ons eigen referentiekader en onze eigen ideeënwereld. De waarheid bestaat dus eigenlijk niet. Het is maar net wat voor betekenis we ergens aan geven. We kunnen niet zeggen: “Dit klopt en dat niet.” Zoals filosoof Richard Rorty zei: “Je kunt niet boven interpretaties stijgen en bij feiten komen of onder interpretaties graven en op feiten stuiten.” Het is allemaal interpretatie.
In principe staat dus niets vast, want er bestaat niet zoiets als de waarheid. Van wetenschap wordt vaak gezegd dat het weerlegbaar is en dus gebaseerd is op feiten. Maar wat er niet bij wordt gezegd, is dat er net zoveel wordt aangenomen als bij religies en andere wereldbeelden, ook al zijn het inhoudelijk heel andere dingen. Bij wetenschap zijn er ook heel veel aannames die voorafgaan aan feiten. Een wetenschapper neemt bijvoorbeeld aan dat er zoiets is als de tijd. Hoe kunnen we verifiëren of tijd bestaat? Sofisten betwijfelden dat er zoiets is als tijd. Pythagoras zei dat tijd een product was, dus dat er ook niet echt iets bestaat als tijd, maar eerder causaliteit. En causaliteit is weer een aanname van een oneindige keten van oorzaak-gevolg. Het zijn allemaal aannames. We kunnen nooit nagaan of iets klopt of waar is. Het zijn eigenlijk gewoon benaderingen van hoe wij dénken dat iets is.
De waarheid kunnen we dus nooit achterhalen. Wat wél te verifiëren is, is of iets helpt bij wat we willen bereiken, of iets bruikbaar is of ergens toe dient. Als we naar de maan willen, is de wetenschap bruikbaarder dan als we de Bhagavad Gita openslaan en opzoeken hoe we de maan kunnen bereiken. Als we op zoek zijn naar antwoorden op levensvragen, kunnen we beter de Bhagavad Gita lezen en satsangs houden dan ons wenden tot de wetenschap die nog steeds in het duister tast als het gaat om de oorsprong van het leven. Maar bruikbaar wil niet zeggen dat iets “waar” is, want met “waar” wordt bedoeld dat we kunnen uitmaken of het doel juist is. En dat bedenken we zelf. Kortom, iets kan nuttig of bruikbaar zijn om een doel te bereiken, maar of we dat doel moeten bereiken, hangt af van onszelf.
(Dit artikel heb ik eens geschreven voor het magazine Ritika van Stichting Hindoe Jongeren. Ik wilde het graag langs deze weg delen.)
We leven nu in een mooie tijd dat wetenschap eigenlijk Brahm -De Laatste Waarheid bevestigt. Deze Brahm zullen we niet kunnen bevatten.
Een stukje van [b]Pt. Mahesh[/b] hierover:
De eerste drie mantra’s van het tweede deel van de kenoupanishad zijn hierover erg duidelijk:
[i]Yadi manyase suvedeti dabhramevaapi noenam tvam vettha brahmno roepam, yadasya tvam yadasya cha deveshvattha noe miemaansyameva te manye viditam. Naaham manye suvedeti no na vedeti veda cha, yo nastadveda tadveda no na vedeti veda cha, Yasyaamatam tasya matam matam yasya na veda sah, avigyaatam vijaanataam vigyaatamavijaanataam.[/i]
Dit betekent: ‘Als jij denkt dat je Brahm kent, ken je Hem maar een heel klein beetje. Dat deel wat je van Hem kent staat niet eens vast, het zal veranderen naarmate je groeit. Ik kan niet zeggen dat ik Hem goed ken maar kan ook niet zeggen dat ik Hem helemaal niet ken; wie zo zegt kent alleen dat deel op grond waarvan hij zegt dat hij Hem kent. Meer kent hij niet. Wie zich er uiteindelijk bij neer heeft gelegd dat hij Hem totaal niet kennen kan, kent Hem. Wie denkt dat hij Hem kent, kent Hem totaal niet. Voor degenen die Hem kennen is Hij ‘onkenbaar’ en voor degenen die Hem niet kennen, is Hij bekend, want het enige wat wij over Hem te weten kunnen komen is dat Hij ‘onkenbaar’ of ondoorgrondelijk is’.
In de wetenschap hebben ze een soortgelijk fenomeen: kwantummechanica, je kan de realiteit (Laatste Waarheid) nooit helemaal benaderen. Er is altijd een schijnbare onzekerheid, mocht je iets kunnen waarnemen dan kan je dat alleen maar vaststellen met een bepaalde mate van zekerheid waar ook weer formules voor zijn, vastgesteld door Niels Bohr en Werner Heisenberg.
Hoi Rob, bedankt voor je mooie aanvulling!
Prachtig!
Wat ik te weten ben gekomen is dat Westerse science een gewaarwording is van het al beschrevene. In een plaatsje in India staan alle gebeurtenissen gegrift. Dus, niets wordt per definitie ‘ontdekt of uitgevonden’ uit wetenschappelijk onderzoek.
@Rob,
Mijn guru hield uw stuk aan enkele zakenmensen voor in de VS en India. Ze begrepen hem niet. Hij stelde hen daaarna een simpele vraag; waarom denken jullie dat jullie goede leiders zijn, en begrijpen jullie wat jullie weten? Doodse stilte in de zaal. Ze mochten vragen stellen, er was één man die een opmerking plaatste met de zin; “en er zijn mensen die bidden tegen een dode rots” De Guru zei dat de rotsen uit een massa bestaan waar jij geen weet van hebt. Als je het zou begrjpen dan had je niets gezegd of een vraag gesteld. Onwetendheid is puurheid.
You are most welcome Dholki. Heb toevallig laatst nog een heel mooi stuk gelezen over De Schepper, niet te verwarren met God.
De Schepper heeft ‘Goden’ gecreeerd om de gehele multiversa (creatie) in goede banen te leiden.
De Schepper zelf is aanwezig in alles. Zowel in die rots van jouw voorbeeld als in de leiders als in de ‘Goden’. Alles is onderdeel van de Schepper en tegelijkertijd de Schepper zelf.
Een voorbeeld: Zo kan je een Danser(es) niet los zien van zijn/haar danskunst. Ze maken onderdeel uit van De Dans en dat zijn wij ook.
Allemaal dezelfde Aham (ego) die zich heeft gemanifest in meerdere entiteiten om zo (Maya) te kunnen ervaren.
@Rob,
De Schepper heeft menig namen. Ik ga uit van eenvoud om de Schepper en zijn creaties te benoemen. Zo zou de mens dus het beste functioneren. Daarom vraag ik me weleens af waarom al die verschillen in gedachtes en uitvoeringen als onze ego één dezelfde is. Dan denk ik aan de verwaande, verwende, jaloerse, kwaadaardige, vijandige, materiële en de onverschillige Aham. Als je beseft dat de Schepper in je huist en weet waar HIJ/ZIJ (Shepper is man en vrouw in één lichaam) voor staat, dan is het duidelijk wie wij zijn en hoe wij ons moeten gedragen in de maatschappij.
De (Af)Goden waar de wereld het over heeft zie ik als natuurverschijnselen die voor ons gecreëerd zijn om onze lichaam en geest in balans te houden. Andere religies hebben het over ‘afgoden’ in het hindoeïsme. India is het enige land die eeuwen aan die balans heeft gewerkt. Waarom gaan Westerse mensen opzoek naar Indiase wijsheid/waarheid in India? Om de Schepper te ervaren, wie ze zijn, opzoek naar hun eigen ik (ego, Aham, de Schepper)en antwoorden te vinden?
Waar ik moeite mee heb is dat het Westen de Schepper’s bedoelingen verdraait en een eigen draai aan geeft wat totaal uit zijn context wordt gereten.