Murti/deva puja

In deze handleiding lees je hoe je deva puja kunt doen, beter bekend als murti puja. De handleiding bevat zowel mantra’s die ervaren ritualisten (in de volksmond “pandits”) gebruiken als eenvoudigere mantra’s voor beginners. Elke sanskrietterm heeft een link waarop je kunt klikken voor uitleg van de betekenis.

Benodigdheden:

• Metalen diya
• Watten (of kant-en-klare lontjes)
• Pure mosterdolie
• Lucifers
• Ghanta
• Zie handleidingen deva puja’s

1. Diya branden

Het is belangrijk dat je de puja in rust, met aandacht en met concentratie verricht. Neem daarom een kort moment om dit te realiseren: sluit je ogen en sluit je geestelijk af van jouw omgeving.

Duw lichtjes je handen gestrekt tegen elkaar op de hoogte van je hart (namaste-houding) en zorg ervoor dat jouw nek in lijn is met jouw wervelkolom (rechte rug en geen hangende nek). Deze houding zorgt ervoor dat de energiestromen in het lichaam vrij kunnen stromen en helpt jou in je concentratie. Houd deze houding tijdens de gehele puja zoveel mogelijk aan en richt je gedachten steeds zoveel mogelijk op het Goddelijke.

Open daarna je ogen en maak dan een diya door van watten een lontje te maken, deze in een metalen diya te plaatsen en vervolgens pure mosterdolie toe te voegen. Zorg ervoor dat de bovenkant van de lont boven de mosterdolie uit komt. Vet deze wel in met de mosterdolie, zodat de lont goed blijft branden. Als je het moeilijk vindt om zelf een lontje te maken, kun je kant-en-klare lontjes kopen bij een puja-winkel.

Reciteer nu rustig en aandachtig de onderstaande mantra en steek het lontje aan met een lucifer. Hoe rustiger en aandachtiger je de mantra reciteert, hoe beter de energiestromen in jouw lichaam kunnen kanaliseren, wat jou zal helpen meer in balans te komen. Het heeft dan hetzelfde effect als meditatie. Dit geldt overigens ook voor de rest van de mantra’s die je tijdens jouw puja gebruikt.

ॐ अग्निर्ज्योतिर्ज्योतिरग्निः स्वाहा। सूर्यो ज्योतिर्ज्योतिः सूर्यः स्वाहा।
अग्निर्वर्चो ज्योतिर्वर्चः स्वाहा। सूर्यो वर्चो ज्योतिर्वर्चः स्वाहा।
ज्योतिः सूर्यः सूर्यो ज्योतिः स्वाहा।

ॐ agnirjyotirjyotiragniḥ svāhā. sūryo jyotirjyotiḥ sūryaḥ svāhā.
agnirvarco jyotirvarcaḥ svāhā. sūryo varco jyotirvarcaḥ svāhā.
jyotiḥ sūryaḥ sūryo jyotiḥ svāhā.

Agni is licht, licht is Agni. Ik geef me eraan over. De zon is licht, licht is de zon. Ik geef me eraan over. Agni is schitterend, licht is schitterend. Ik geef me eraan over. De zon is schitterend, licht is schitterend. Ik geef me eraan over. Ik geef me over aan het licht van de zon en de zon van het licht.

2. Algemeen gebed

Neem weer de namaste-houding aan en reciteer de onderstaande mantra.

ॐ त्वमेव माता च पिता त्वमेव।
त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव॥
त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव।
त्वमेव सर्वं मम देवदेव॥

ॐ tvameva mātā ca pitā tvameva;
tvameva bandhuśca sakhā tvameva.
tvameva vidyā draviṇaṃ tvameva;
tvameva sarvaṃ mama deva-deva. – Pandava Gita 27

U bent mijn moeder, u bent mijn vader. U bent mijn vriend, u bent mijn metgezel. U bent kennis, u bent rijkdom. U bent alles, o mijn goddelijke gedaantes.

3. Gebed tot Vishnu als instandhouder van de schepping

Reciteer de onderstaande mantra.

ॐ शान्ताकारं भुजगशयनं पद्मनाभं सुरेशं।
विश्वाधारं गगनसदृशं मेघवर्णं शुभांगम्॥
लक्ष्मीकान्तं कमलनयनं योगिभिर्ध्यानगम्यं।
वन्दे विष्णुं भवभयहरं सर्वलोकैकनाथम्॥

ॐ śāntākāraṃ bhujaga-śayanaṃ padmanābhaṃ sureśaṃ;
viśvādhāraṃ gagana-sadṛśaṃ meghavarṇaṃ śubhāṃgam.
lakṣmīkāntaṃ kamala-nayanaṃ yogibhira-dhyāna-gamyaṃ;
vande viṣṇuṃ bhava-bhaya-haraṃ sarva-lokaika-nātham.

Ik mediteer op degene die vrede zelf is, die op het grote slangenbed ligt, van wiens navel de lotusbloem komt waarop hij Brahma draagt, wiens gedaante de drager van dit gehele universum is, in wiens donkere gedaante zijn schoonheid straalt, die de geliefde metgezel van Lakshmi is, die de angsten van dit materiële bestaan vernietigt, die door de yogi’s wordt waargenomen middels meditatie, voor die Vishnu buig ik eerbiedig neer, die de heerser van alle werelden is.

4. Deva puja’s

Verricht nu een korte, middellange of lange puja per deva of devi. Er is geen vaste richtlijn voor wie je wel en niet moet vereren en voor wie je een lange puja moet doen en voor wie een korte puja. Niets is verplicht; het is maar net waar jouw gevoel naar uit gaat. Voel je dus vrij om hier zelf een keuze in te maken. Plaats dan de murti’s van de deva’s en/of devi’s die je gaat vereren voor je, op volgorde van de deva/devi die je als eerst zal vereren naar de deva/devi die je als laatst zal vereren.

Goddelijke basis

In de basis vereren ervaren ritualisten meestal in ieder geval Ganesha, Shiva, Durga en Vishnu, omdat zij de basis vormen. De andere goddelijke gedaantes zijn namelijk een verschijning van hen of uit hen ontstaan.

Volgorde

Vanuit de traditie wordt Ganesha als eerst vereerd, omdat hij de verwijderaar van obstakels is. De gedachte is dat: welk pad we ook willen bewandelen, we zullen eerst de obstakels moeten verwijderen. Daarvoor moeten we eerst langs Ganesha, zoals Shiva in het verhaal van de geboorte van Ganesha ook eerst langs Ganesha moest om Parvati te ontmoeten. Ook heeft Ganesha ooit de zegen ontvangen om altijd als eerste van de deva’s en devi’s vereerd te worden.

Verder is het gebruikelijk om na Ganesha (op volgorde) je kula deva of devi, grama deva of devi, sthana deva of devi en ishta deva of devi te vereren, als je deze hebt. Pas daarna vereer je de rest van de goddelijke gedaantes.

Stappen van de korte, middellange en lange deva puja’s

5. Aarti per murti

Draai met de diya kloksgewijs rond elke murti, op volgorde van de eerste murti naar de laatste murti. Begin steeds bij de voeten. Rinkel ondertussen de ghanta en zing de universele aarti of de aarti van de goddelijke gedaante die jou het meest aanspreekt.

Vind je de tekst te moeilijk? Reciteer dan gewoon herhaaldelijk de gayatri mantra of een korte mantra of gayatri mantra van de goddelijke gedaante die jou het meest aanspreekt.

6. Aarti alle murti’s in één keer

Draai met de diya kloksgewijs rond alle murti’s (in één keer). Begin onder in het midden/bij de voeten. Reciteer ondertussen de onderstaande mantra.

ॐ कर्पूरगौरं करुणावतारं संसारसारं भुजगेन्द्रहारम्।
सदा वसन्तं हृदयारविन्दे भवं भवानीसहितं नमामि॥

ॐ karpūragauraṃ karuṇāvatāraṃ saṃsārasāraṃ bhujagendra-hāram;
sadā vasantaṃ hṛdayāravinde bhavaṃ bhavānī-sahitaṃ namāmi.

O hij die zo wit is als kamfer en de belichaming is van goedheid. O hij die de gedaante van het opperst bewustzijn is, die de drie werelden te boven staat. U verblijft altijd in mijn hart. Ik buig tot u en uw metgezel Bhavani.

Vind je deze mantra te moeilijk? Reciteer dan de onderstaande mantra.

ॐ तत्पुरुषाय विद्महे महादेवाय धीमहि तन्नो शिवः प्रचोदयात्।

ॐ tatpuruṣāya vidmahe mahādevāya dhīmahi tanno śivaḥ pracodayāt.

We zullen dat kosmische wezen leren kennen en mediteren op de grootste van de deva’s. Hierdoor zal hij die gunstigheid schenkt ons verlichten.

7. Pradakshina

Loop kloksgewijs rond de murti’s (alle murti’s in één keer) en reciteer ondertussen de onderstaande mantra.

ॐ यानि कानि च पापानि जन्मान्तर कृतानि च।
तानि तानि विनश्यन्ति प्रदक्षिणं पदे पदे॥

ॐ yāni kāni ca pāpāni janmāntara kṛtāni ca;
tāni tāni vinaśyanti pradakṣiṇaṃ pade pade.

O Allerhoogste, laat de tekortkomingen en de zondes die in dit leven en de vorige levens zijn gedaan en de overige kwellingen verwijderd worden na elke stap van een pradakshina.

Vind je deze mantra te moeilijk? Reciteer dan de gayatri mantra gevolgd door de onderstaande tekst.

प्रदक्षिणं करोमि॥

pradakṣiṇaṃ karomi.

Ik doe pradakshina voor u.

8. Algemeen gebed

Neem weer de namaste-houding aan en reciteer de onderstaande mantra.

ॐ त्वमेव माता च पिता त्वमेव।
त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव॥
त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव।
त्वमेव सर्वं मम देवदेव॥

ॐ tvameva mātā ca pitā tvameva;
tvameva bandhuśca sakhā tvameva.
tvameva vidyā draviṇaṃ tvameva;
tvameva sarvaṃ mama deva-deva. – Pandava Gita 27

U bent mijn moeder, u bent mijn vader. U bent mijn vriend, u bent mijn metgezel. U bent kennis, u bent rijkdom. U bent alles, o mijn goddelijke gedaantes.

9. Gebed tot Vishnu als instandhouder van de schepping

Reciteer de onderstaande mantra.

ॐ शान्ताकारं भुजगशयनं पद्मनाभं सुरेशं।
विश्वाधारं गगनसदृशं मेघवर्णं शुभांगम्॥
लक्ष्मीकान्तं कमलनयनं योगिभिर्ध्यानगम्यं।
वन्दे विष्णुं भवभयहरं सर्वलोकैकनाथम्॥

ॐ śāntākāraṃ bhujaga-śayanaṃ padmanābhaṃ sureśaṃ;
viśvādhāraṃ gagana-sadṛśaṃ meghavarṇaṃ śubhāṃgam.
lakṣmīkāntaṃ kamala-nayanaṃ yogibhira-dhyāna-gamyaṃ;
vande viṣṇuṃ bhava-bhaya-haraṃ sarva-lokaika-nātham.

Ik mediteer op degene die vrede zelf is, die op het grote slangenbed ligt, van wiens navel de lotusbloem komt waarop hij Brahma draagt, wiens gedaante de drager van dit gehele universum is, in wiens donkere gedaante zijn schoonheid straalt, die de geliefde metgezel van Lakshmi is, die de angsten van dit materiële bestaan vernietigt, die door de yogi’s wordt waargenomen middels meditatie, voor die Vishnu buig ik eerbiedig neer, die de heerser van alle werelden is.

10. Jaya-kara

Roep de glorie van de goddelijke gedaantes door de onderstaande teksten te reciteren.

श्री लक्ष्मीनारायण भगवान् की जय!
उमापति महादेव की हय!
अयोध्या रामलखन की जय!
पवनसुत हनुमान की जय!
राधेवर कृष्णचन्द्र की जय!
गणेश भगवान् की जय!
दुर्गा माता की जय!
लक्ष्मी माता की जय!
सरस्वती माता की जय!
काली माता की जय!
गायत्री माता की जय!
सम्पूर्ण देवि देवताओ की जय!
व्यास महाराज की जय!
श्री सत्य सनातन धर्म की जय!
जय जय सीताराम!

śrī lakṣmī-nārāyaṇa bhagavān kī jaya!
umāpati mahādeva kī jaya!
ayodhyā rāma-lakhana kī jaya!
pavana-suta hanumāna kī jaya!
rādhevara kṛṣṇacandra kī jaya!
gaṇeśa bhagavān kī jaya!
durgā mātā kī jaya!
lakṣmī mātā kī jaya!
sarasvatī mātā kī jaya!
kālī mātā kī jaya!
gāyatrī mātā kī jaya!
sampūrṇa devi devatāo kī jaya!
vyāsa mahārāja kī jaya!
śrī satya sanātana dharma kī jaya!
jaya jaya sītā-rāma!

Glorie aan Lakshmi-Narayana!
Glorie aan de echtgenoot van Uma (Parvati), de grootste van de deva’s (Shiva)!
Glorie aan Rama en Lakshmana uit Ayodhya!
Glorie aan de zoon van de Wind, Hanuman!
Glorie aan de heer van Radha, Krishnachandra!
Glorie aan Ganesha!
Glorie aan moeder Durga!
Glorie aan moeder Lakshmi!
Glorie aan moeder Sarasvati!
Glorie aan moeder Kali!
Glorie aan moeder Gayatri!
Glorie aan alle goddelijke gedaantes!
Glorie aan de grote heer, Vyasa!
Glorie aan de ware Sanatana dharma!
Glorie aan Sita-Rama!

11. Shanti paath

Reciteer het volgende gebed voor vrede.

ॐ द्यौः शान्तिरन्तरिक्षग्वं शान्तिः पृथिवी शान्तिरापः शान्तिरोषधयः शान्तिः।
वनस्पतयः शान्तिर्विश्वेदेवाः शान्तिर्ब्रह्म शान्तिः सर्वग्वं शान्तिः शान्तिरेवा शान्तिः सा मा शान्तिरेधि॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः।

ॐ dyauḥ śāntir-antarikṣa-gvaṃ śāntiḥ pṛthivī śāntir-āpaḥ śāntir-oṣadhayaḥ śāntiḥ;
vanaspatayaḥ śāntir-viśvedevāḥ śāntir-brahma śāntiḥ sarva-gvaṃ śāntiḥ śānti-reva śāntiḥ sā mā śānti-redhi.
ॐ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ.

Laat er vrede zijn in de kosmos, tussen hemel en aarde, op de aarde, in de wateren, in ons voedsel, in de vegetatie, in onze geest, in iedere ziel; laat er overal slechts vrede zijn. Vrede, vrede, vrede.

12. Kshama prarthna

Reciteer de volgende mantra voor vergiffenis voor eventuele fouten die tijdens de puja en daarbuiten zijn gemaakt.

ॐ मन्त्रहीनं क्रियाहीनं भक्तिहीनं सुरेश्वर।
यत्पूजितं मयादेव परिपूर्णं तदस्तु मे।

ॐ mantrahīnaṃ kriyāhīnaṃ bhaktihīnaṃ sureśvara;
yatpūjitaṃ mayādeva paripūrṇaṃ tadastu me.

O allerhoogste ziel! Ik ken geen mantra, noch weldaden. Ik ken ook geen devotie. Toch probeer ik op mijn eigen wijze tot u te komen. Moge uw genade mijn gebrekkige aanbod accepteren.

Vind je deze mantra te moeilijk? Reciteer dan de gayatri mantra gevolgd door de onderstaande tekst.

क्षम्यतां पुरुषोत्तम ॥

kṣamyatāṃ puruṣottama.

Vergeef mij, allerhoogst kosmisch wezen.