Vandaag de dag worden zaken als melk, yoghurt, ghee en honing meestal niet meer op een harmonieuze of zuivere manier verkregen en gemaakt. Vaak zitten er toevoegingen in en is het verkregen middels dierleed, waardoor het ongeschikt is om tijdens puja’s te gebruiken. Immers, ahimsa paramo dharmah (geweldloosheid is de hoogste dharma) en offers horen zo zuiver, natuurlijk, onbewerkt, ethisch en (dier)leedvrij mogelijk te zijn.

In dit artikel beschrijf ik plantaardige alternatieven die je kunt gebruiken voor melk, yoghurt, ghee en honing.

Melk: huisgemaakte plantaardige melk

Amandelmelk

Om amandelmelk te maken, heb je 250 gram biologische ongebrande en ongezouten amandelen en 1 liter water nodig. Het enige wat je hoeft te doen, is de amandelen 1 of 2 nachtjes laten weken in een laag water, de amandelen afgieten, schoonspoelen en ze vervolgens met 1 liter water in een blender mixen. Hoe minder water je gebruikt, hoe romiger de amandelmelk wordt. Daarna zeef je de amandelpulp uit het water en knijp je deze uit met een kaasdoek of een heel fijne zeef met stamper (of gewoon een stevige lepel).

Havermelk

Je kunt ook eenvoudig plantaardige melk maken door havermout te gebruiken in plaats van amandelen. Havermout is goedkoper en hoef je niet te laten weken, wat tijd scheelt. Echter zijn er verschillende meningen over of je wel of geen graansoorten zou mogen gebruiken in puja’s. Zelf ben ik hier niets duidelijks over tegengekomen in de geschriften. Mijns inziens zou het mogelijk zijn om havermout te gebruiken, aangezien het gebruik van graansoorten in meerdere geschriften voorkomt. Over specifiek havermout kan ik me echter geen schriftuurlijke vers herinneren. Ik ben er dus niet 100% zeker van of je havermelk zou mogen gebruiken. Al zie ik er op zich ook geen kwaad in, zolang het maar biologisch en onbewerkt is. Het is in ieder geval ethischer dan koemelk.

Rijstmelk

Een andere optie is rijstmelk. Onze voorouders gebruikten dit vroeger in India en Suriname al wanneer een baby of kind bijvoorbeeld een koemelkallergie had of wanneer ze geen melkkoeien hadden of koemelk onverkrijgbaar of te duur was. Wat je hiervoor doet, is 50 gram rijst een nacht laten weken in een laag water. Daarna spoel je de rijst schoon in een zeef en kook je deze helemaal zacht in een pan met 1 tot 1,5 liter water. Daarna laat je de rijst afkoelen (in het kookwater laten!) en dan maal je het fijn in de blender.

Yoghurt: huisgemaakte plantaardige yoghurt

Voor yoghurt maak je eigenlijk een dikkere variant van amandelmelk, havermelk of rijstmelk (je gebruikt dus een recept zoals hierboven is beschreven, maar dan met minder water) en deze laat je dan twee uur lang in de oven staan tot 40 graden. Daarna doe je de oven uit en laat je de yoghurt nog vier uur in de oven staan. Laat de oven de hele tijd dicht! Daarna haal je de yoghurt uit de oven en laat je ze het liefst nog de hele nacht staan, zodat het goed fermenteert. Eventueel zou je wat vegan probiotica door de plantaardige melk kunnen roeren voor een beter fermenteereffect. Persoonlijk vind ik dit duur en onnodig. Persoonlijk zou ik voor de yoghurt geen havermelk gebruiken, omdat mijn ervaring is dat havermelk bij verhitting enorm indikt, wat resulteert in smurrie.

Ghee: plantaardig, op basis van kokosolie

Ook ghee is plantaardig te maken, zonder bewerkte plantaardige boter. Hiervoor heb je 250 ml biologische kokosolie, 2-3 guavebladeren (liefst zo vers mogelijk), 3-4 currybladeren (liefst zo vers mogelijk), een snufje kurkuma (hardi) en een snufje asafoetida (hing) nodig. Eerst verhit je de kokosolie op middelhoog vuur, dan voeg je de guave- en currybladeren toe en roer je eventjes. Dan voeg je een snufje kurkuma en een snufje hing toe, waarna je weer roert en vervolgens het geheel 5 minuten laat staan. Ondertussen roer je, zodat het niet aanbrandt. Dan doe je het vuur uit, laat je het afkoelen (tot het punt waarop de kokosolie nog niet “vast” wordt) en zeef je het door een fijne zeef in een glazen pot.

Je kunt ook pure sesamolie of mosterdolie gebruiken. Deze zijn met name verkrijgbaar bij Indiase toko’s.

Honing: pure agavesiroop or ahornsiroop

In plaats van honing kun je biologische, pure agavesiroop of ahornsiroop gebruiken. Deze kun je zo kopen, in de supermarkt. Ahornsiroop vind ik best prijzig, dus gebruik ik biologische, pure agavesiroop van de Aldi.

Vaak wordt bij overlijdens gezegd dat met name de broers, zoons en kleinzoons van de overledene zich moeten kaalscheren wanneer een persoon is overleden. Dit is een traditioneel gebruik en vanuit de geschriften niet verplicht.

Het kaalscheren van het hoofd staat in het hindoeïsme symbool voor onthechting, met name onthechting van het materiële leven en het volgen van waarden als minimalisme en leven volgens pure dharma. Dit zijn tevens de normen en waarden die bij overlijdens worden gevolgd. In vroegere tijden was het kaalgeschoren hoofd een teken van rouw waardoor voor anderen duidelijk was dat er (tijdelijk) bepaalde regels werden gevolgd met betrekking tot reinheid, eenvoud en rituelen. De buren en gemeenschap konden daar dan rekening mee houden en eventueel ondersteuning bieden met koken, boodschappen doen e.d.

Ik weet dat vaak wordt gezegd dat het verplicht is dat naaste mannelijke familieleden hun hoofd kaalscheren wanneer iemand is overleden. Echter heb ik hier in de geschriften geen aanwijzing voor gevonden. Als je kijkt naar de verhalen over voorbeeldfiguren als het om dharma gaat, zoals de Mahabharata en Ramayana, dan zien we dat zelfs de vrome Pandava’s en goddelijke gedaante Shri Rama en zijn broers hun hoofd niet kaalschoren wanneer hun dierbaren overleden. De Pandava’s verloren vele naaste familieleden tijdens de slag van Kurukshetra en Shri Rama en zijn broers verloren hun geliefde vader, koning Dasharatha. Desondanks lees je nergens dat zij hun hoofd hebben kaalgeschoren. In de vele verhalen over voorbeeldfiguren lees je eerder over lange haren dan over kaalgeschoren hoofden. Dit zien we ook terug in de afbeeldingen die op basis van beschrijvingen uit de geschriften zijn gemaakt.

We kunnen erover van gedachten wisselen en discussiëren dat dit wellicht was omdat zij koninklijke figuren waren en kaalscheren niet paste bij hun functie. Echter kunnen we dat uiteraard ook zeggen over onszelf in de huidige maatschappij, waarin een kaalgeschoren hoofd vaak als niet representatief wordt beschouwd. Bovendien is het belangrijk om kennis altijd met logica te benaderen en hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. De rode draad is het rouwproces en dat men zich houdt aan de richtlijnen van een sattvisch (zo rein mogelijk) leven. Een sattvisch leven ondersteunt namelijk het rouwproces en helpt de persoon met zijn gevoelens en emoties om te gaan en deze niet de overhand te laten nemen. Op deze manier kan de persoon op een gezonde manier rouwen. Hierbij gaat het om gezonde en zuivere voeding, aandacht in het hier & nu en concentreren op de zaken die ècht belangrijk zijn. Dat kun je doen door minimalisme en eenvoudig leven. Het hoofd kaalscheren hoeft hier niet per se onderdeel van te zijn.