Een tithi (Sanskriet: तिथि, tithi, “lunaire dag”) is een dag op basis van de volheid van de maan. Het tijdsysteem van het hindoeïsme gaat ervan uit dat elke 12 graden die de maan toe- of afneemt vanaf nieuwe of volle maan, een tithi is.

Volle maan en nieuwe maan

Volgens het purnimanta-systeem beginnen en eindigen hindoemaanden met volle maan: het punt dat de maan en zon precies tegenover elkaar staan. Vanaf dat moment neemt de maan ongeveer 15 dagen lang af en daarna, vanaf de nieuwe maan (het punt dat de maan ongeveer tussen de aarde en de zon staat), neemt de maan ongeveer 15 dagen lang toe.

Krishna paksha en shukla paksha

De hindoemaanden bestaan dus uit twee helften. Die twee helften noemen we krishna paksha en shukla paksha. Krishna paksha betekent “donker deel” en shukla paksha betekent “licht deel”. In de krishna paksha neemt de maan af (‘de maan wordt donkerder’) en in de shukla paksha neemt de maan toe (‘de maan wordt lichter’).

Tithi’s per paksha

Elke paksha bestaat uit vijftien tithi’s:

Krishna paksha Shukla paksha
  1. Pratipad
  2. Dvitiya
  3. Tritiya
  4. Chaturthi
  5. Panchami
  6. Shashti
  7. Saptami
  8. Ashtami
  9. Navami
  10. Dashami
  11. Ekadashi
  12. Dvadashi
  13. Trayodashi
  14. Chaturdashi
  15. Amavasya
  1. Pratipad
  2. Dvitiya
  3. Tritiya
  4. Chaturthi
  5. Panchami
  6. Shashti
  7. Saptami
  8. Ashtami
  9. Navami
  10. Dashami
  11. Ekadashi
  12. Dvadashi
  13. Trayodashi
  14. Chaturdashi
  15. Purnima

Elke hoogtijdag is verbonden aan een bepaalde tithi in een bepaalde paksha in een bepaalde hindoemaand. Daarnaast is elke tithi ook verbonden aan een bepaalde goddelijke energie; op deze dag is het dan het gunstigst om die goddelijke energie te vereren.

Noot: vaak is er verwarring, omdat amavasya niet alleen de naam van een tithi is, maar ook de Sanskriet benaming voor nieuwe maan. Hetzelfde geldt voor purnima, wat niet alleen de naam van een tithi is, maar ook de Sanskriet benaming voor volle maan. De cijfers en benamingen in bovenstaand overzicht kunnen hier duidelijkheid in geven.

De daadwerkelijke nieuwe maan is dus eigenlijk de scheidingslijn tussen de krishna amavasya en shukla pratipad en de daadwerkelijke volle maan is dus eigenlijk de scheidingslijn tussen de shukla purnima en krishna pratipad.