Gayatri jayanti [Gāyatrī jayantī] is de dag dat Gayatri zou zijn verschenen als belichaming van de essentie van alle Vedische kennis. Vishvamitra [Viśvamitra] heeft op deze dag de Gayatri mantra voor het eerst gereciteerd.
Tithi
Jyeshta shukla ekaadashi [jyeṣṭa śukla ekādaśī]
Achtergrond
Op deze dag is Gayatri als het ware ‘geboren’ in de vorm van de Gayatri mantra, die Vishvamitra heeft gecomponeerd. Op deze dag sprak hij de mantra voor het eerst uit en daarmee heeft de essentie van de Veda’s vorm gekregen. De Gayatri mantra wordt gezien als de hoogste en meest krachtige mantra, omdat deze alle aspecten van het Goddelijke en de geschriften in zich heeft. De Gayatri mantra zou de energie van alle mantra’s omvatten. Het reciteren van de mantra neemt leed weg, leidt tot verlichting en brengt ons spiritueel dichterbij het Goddelijke.
Gayatri jayanti wordt ook wel gezien als de verschijningsdag van Gayatri in haar fysieke gedaante.
Rituelen
Op de dag van Gayatri jayanti staat de verering van Gayatri centraal. Dit hoeft niet per se in haar fysieke gedaante, maar kan ook in haar abstracte gedaante zijn. Dit vereren kan gepaard gaan met vasten. Vasten is een manier om onthechting en onthouding te beoefenen. We passen ons eetpatroon tijdelijk aan door ons te beperken tot voedsel dat reiner is en dus een gunstigere werking heeft op onze geest. Sommige mensen beperken zich zelfs tot puur water en fruit of eten zelfs helemaal niets.
Als rituelen doen we meestal mantra jaapa van de Gayatri mantra. Hierbij reciteren we de mantra minstens 108 keer. We kunnen ook puja doen van Gayatri in haar fysieke gedaante. We kunnen zuivere spijzen en bloemen offeren en haar mantra hierbij herhaaldelijk reciteren. We kunnen ook havana doen met de Gayatri mantra.
In mandirs wordt Gayatri jayanti over het algemeen niet gevierd.