Deva puja met murti: een stapsgewijze handleiding

Het uitvoeren van een deva puja met murti, beter bekend als murti puja, is een ritueel om energetisch contact te maken met het goddelijke. Deze handleiding leidt je stap voor stap door het proces van murti puja, inclusief de benodigdheden, de handelingen, hun symboliek en de bijbehorende mantra’s.

Benodigdheden voor Deva puja

Om een Deva puja uit te voeren, heb je in ieder geval de volgende materialen nodig:

Metalen diya: een olie- of ghee-lampje dat wordt gebruikt om goddelijk licht te symboliseren.
Watten of kant-en-klare lontjes: voor het maken van een lont in de metalen diya.
Pure sesam- of kokosolie: voor het vullen van de diya, als brandstof voor de lont. Ooit was ghee de norm, maar vandaag de dag botst het gebruik ervan vaak met de principes van dharma, omdat zuivel vandaag de dag meestal niet op ethische wijze wordt verkregen.
Lucifers: voor het aansteken van de diya.
Ghanta (bel): om te rinkelen tijdens de aarti.

Met deze minimale benodigdheden kun je in slechts 5 minuten een eenvoudige puja uitvoeren. Dit ritueel past moeiteloos in je dagelijkse routine, zelfs als je een druk leven leidt.

Zo werkt een eenvoudige puja:

Brand een diya voor het beeld van jouw favoriete god of godin. (zie stap 1)
Reciteer de mantra van jouw favoriete god of godin. (zie rubriek Mantra’s per goddelijke gedaante)
Reciteer een eenvoudig afsluitingsgebed. (zoals de laatste mantra bij stap 8)
Reciteer een shaanti mantra. (zie Shaanti mantra’s)

Verderop in dit artikel vind je links naar handleidingen voor zowel korte als langere Deva puja’s, met daarbij een lijst van benodigdheden en stappenplannen voor de rituelen.

Stap 1. Het branden van de diya

Wat je doet: Om te beginnen, neem een moment van stilte. Sluit je ogen en concentreer je op je ademhaling. Breng je handen samen in de namaste-houding op de hoogte van je hart. Zorg ervoor dat je rug recht is en je nek in lijn is met je wervelkolom. Blijf tijdens de hele puja in deze bewuste zithouding. Deze houding helpt om de energiestromen in je lichaam vrij te laten stromen.

Maak een lontje van watten of gebruik een kant-en-klaar lontje. Plaats dit in de metalen diya en vul deze met pure sesam- of kokosolie. Zorg ervoor dat de bovenkant van het lontje uit de olie steekt en dat deze goed is geïmpregneerd met olie. Plaats de diya op een veilige plek en zorg ervoor dat de vlam niet wordt blootgesteld aan tocht of wind.

Betekenis: De diya symboliseert het licht van wijsheid, kennis en de aanwezigheid van God in je huis. Door het aansteken van een diya, nodigen we het goddelijke licht uit om onze geest en hart te verlichten. Het is een uitnodiging voor het goddelijke om ons te begeleiden en ons te helpen de duisternis van onwetendheid te verdrijven.

Mantra: Terwijl je de diya aansteekt, kun je de volgende mantra reciteren om het goddelijke licht aan te roepen:

ॐ अग्निर्ज्योतिर्ज्योतिरग्निः स्वाहा। सूर्यो ज्योतिर्ज्योतिः सूर्यः स्वाहा।
अग्निर्वर्चो ज्योतिर्वर्चः स्वाहा। सूर्यो वर्चो ज्योतिर्वर्चः स्वाहा।
ज्योतिः सूर्यः सूर्यो ज्योतिः स्वाहा।

ॐ agnirjyotirjyotiragniḥ svāhā. sūryo jyotirjyotiḥ sūryaḥ svāhā.
agnirvarco jyotirvarcaḥ svāhā. sūryo varco jyotirvarcaḥ svāhā.
jyotiḥ sūryaḥ sūryo jyotiḥ svāhā.

Agni is licht, licht is Agni. Ik geef me eraan over. De zon is licht, licht is de zon. Ik geef me eraan over. Agni is schitterend, licht is schitterend. Ik geef me eraan over. De zon is schitterend, licht is schitterend. Ik geef me eraan over. Ik geef me over aan het licht van de zon en de zon van het licht.

Een alternatieve mantra voor beginners is:

ॐ असतो मा सद्गमय।
तमसो मा ज्योतिर्गमय।
मृत्योर्मा अमृतं गमय।

ॐ asato mā sad-gamaya.
tamaso mā jyotir-gamaya.
mṛtyor-mā amṛtaṁ gamaya.

O God, leid ons van onwaarheid naar waarheid, van duisternis naar licht, van sterfelijkheid naar onsterfelijkheid.

Een andere mogelijkheid is om de Gayatri mantra te gebruiken.

De diya symboliseert het licht van wijsheid, kennis en de aanwezigheid van God in je huis. Door het aansteken van een diya, nodigen we het goddelijke licht uit om onze geest en hart te verlichten. Het is een uitnodiging voor het goddelijke om ons te begeleiden en ons te helpen de duisternis van onwetendheid te verdrijven.

Stap 2. Algemeen gebed

Wat je doet: Neem opnieuw de namaste-houding aan door je handen in een gebedspositie voor je hart te plaatsen, met je vingers naar boven en je handpalmen tegen elkaar. Deze houding symboliseert respect en erkenning van het goddelijke in jezelf en in anderen.

Betekenis: De namaste-houding is een teken van eerbied en respect voor de goddelijke aanwezigheid in alle aspecten van ons leven. Het helpt je om je bewust te zijn van de goddelijke energie die door alles heen stroomt en versterkt je verbinding met het hogere. Door deze houding aan te nemen, erken je de goddelijke essentie die in jou en om jou heen aanwezig is.

Mantra: Terwijl je de namaste-houding aanhoudt, reciteer je de volgende mantra:

ॐ त्वमेव माता च पिता त्वमेव।
त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव॥
त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव।
त्वमेव सर्वं मम देवदेव॥

ॐ tvameva mātā ca pitā tvameva.
tvameva bandhuśca sakhā tvameva.
tvameva vidyā draviṇaṃ tvameva.
tvameva sarvaṃ mama deva-deva.

U bent mijn moeder, u bent mijn vader. U bent mijn vriend, u bent mijn metgezel. U bent kennis, u bent rijkdom. U bent alles, o mijn goddelijke gedaantes.

Door deze mantra te reciteren terwijl je – fysiek en mentaal – in de namaste-houding bent, bevestig je je volledige overgave en erkenning van het goddelijke in je leven.

Stap 3. Gebed tot Vishnu

Wat je doet: Richt je gebed tot Vishnu, de instandhouder van de schepping. Visualiseer Vishnu in je gedachten en neem een moment om je bewust te worden van zijn beschermende en verlossende kracht. Reciteer vervolgens de volgende mantra met volledige aandacht en toewijding.

Betekenis: Dit gebed herinnert je aan de centrale rol van Vishnu in het universum. Vishnu is de goddelijke instandhouder die de balans en harmonie in de schepping waarborgt. Door deze mantra te reciteren, roep je zijn beschermende kracht aan en erken je zijn rol als de heer en heerser van alle werelden. Het helpt je om je eigen innerlijke kracht en vrede te vinden door je te verbinden met Vishnu’s goddelijke energie.

Mantra: Terwijl je je gebed richt tot Vishnu, reciteer je de volgende mantra:

ॐ शान्ताकारं भुजगशयनं पद्मनाभं सुरेशं।
विश्वाधारं गगनसदृशं मेघवर्णं शुभांगम्॥
लक्ष्मीकान्तं कमलनयनं योगिभिर्ध्यानगम्यं।
वन्दे विष्णुं भवभयहरं सर्वलोकैकनाथम्॥

ॐ śāntākāraṃ bhujaga-śayanaṃ padmanābhaṃ sureśaṃ.
viśvādhāraṃ gagana-sadṛśaṃ meghavarṇaṃ śubhāṃgam.
lakṣmīkāntaṃ kamala-nayanaṃ yogibhira-dhyāna-gamyaṃ.
vande viṣṇuṃ bhava-bhaya-haraṃ sarva-lokaika-nātham.

Ik mediteer op degene die vrede zelf is, die op het grote slangenbed ligt, van wiens navel de lotusbloem komt waarop hij Brahma draagt, wiens gedaante de drager van dit gehele universum is, in wiens donkere gedaante zijn schoonheid straalt, die de geliefde metgezel van Lakshmi is, die de angsten van dit materiële bestaan vernietigt, die door de yogi’s wordt waargenomen middels meditatie, voor die Vishnu buig ik eerbiedig neer, die de heerser van alle werelden is.

Door deze mantra te reciteren, verbind je jezelf met Vishnu’s goddelijke aanwezigheid en vraag je om zijn bescherming en zegeningen, waarmee je je spirituele pad versterkt en je innerlijke rust bevordert.

Stap 4. Deva puja’s

Wat je doet: Begin met het selecteren van de Deva’s en Devi’s die je wilt vereren in jouw ritueel. Er is geen vaste richtlijn voor welke goddelijke gedaantes je moet kiezen; het is geheel aan jou om te bepalen welke goddelijke figuren je in jouw puja wilt opnemen. Traditioneel beginnen veel mensen met de verering van Ganesha, de verwijderaar van obstakels, en gaan daarna verder met andere goddelijke gedaantes zoals Shiva, Durga en Vishnu.

Plaats de afbeeldingen of murti’s (standbeelden) van deze goden in de volgorde van verering voor je, waarbij je begint met Ganesha en de rest volgt in de door jou gekozen volgorde. Zet de murti’s bij voorkeur van links naar rechts op een rij neer, zodat je de murti’s goed kunt zien en voldoende ruimte hebt om de rituele handelingen uit te voeren.

Betekenis: Het kiezen en plaatsen van de Deva’s of Devi’s weerspiegelt je persoonlijke spirituele voorkeuren en intenties voor het ritueel. Door te beginnen met Ganesha vraag je om hulp bij het verwijderen van obstakels, wat een goede start is voor een puja. Het zorgvuldig plaatsen van de murti’s in een logische volgorde en op een georganiseerde manier zorgt voor een gestructureerd en respectvol ritueel, waarbij je elke goddelijke aanwezigheid de juiste aandacht en eerbied kunt geven.

Mantra: Terwijl je de murti’s plaatst, kun je de volgende mantra reciteren om je intenties en respect te bevestigen:

ॐ वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ।
निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा॥

ॐ vakra-tuṇḍa mahākāya sūryakoṭi samaprabha.
nirvighnaṃ kuru me deva sarvakāryeṣu sarvadā.

Ik aanbid Ganesha, die een gebogen slurf heeft, een groot lichaam en wiens glans gelijk is aan miljoenen zonnen. O Heer, maak mijn inspanningen vrij van obstakels door uw zegen te geven in al mijn werken, altijd.

Deze mantra helpt je om de goddelijke aanwezigheid van Ganesha en de andere geselecteerde Deva’s of Devi’s te eren en te vragen om hun zegen en begeleiding gedurende je ritueel.

Een alternatieve mantra, die ook eenvoudiger is voor beginners, is de mantra van Narayana. Je kunt deze 5 of 11 keer reciteren terwijl je de murti’s een plek geeft.

ॐ नमो नारायणाय।

ॐ namo nārāyaṇāya.

Ik buig tot Narayana (Vishnu).

Deva/Devi	Voor beginners	Voor gevorderden
Ganesha	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Durga	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Shiva	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Vishnu	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Kali	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Lakshmi	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Sarasvati	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Hanuman	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Rama	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig
Krishna	1-voudig 5-voudig	1-voudig 5-voudig

Stap 5. Aarti per murti

Wat je doet: Neem de diya en draai deze kloksgewijs rond elke murti als een teken van je aanbidding en om licht te werpen op de symboliek van de murti. Begin bij de voeten van de murti en beweeg langzaam omhoog naar het hoofd. Terwijl je de diya ronddraait, rinkel je de ghanta en zing je de universele aarti of de specifieke aarti die hoort bij de goddelijke gedaante die jou het meest aanspreekt. Je kunt de teksten vinden in de rubriek Aarti’s.

Betekenis: Aarti is een ritueel waarin je het licht van de diya symbolisch aanbiedt aan de goddelijke gedaantes, waarmee je hun aanwezigheid en zegeningen in je leven verwelkomt, en wordt herinnerd aan hun symboliek en kwaliteiten. Het kloksgewijs ronddraaien van de diya vertegenwoordigt de circulaire beweging van het universum en de eeuwige cyclus van leven en dood. Door de ghanta te rinkelen en een aarti te zingen, verdrijf je negatieve energieën, schep je een zuivere, heilige sfeer en open je je hart. Het gebruik van een diya is een universeel element in vrijwel elke hindoeïstische traditie, en versterkt het gevoel van devotie en verbondenheid met het goddelijke.

Mantra: Vind je de aarti-teksten te lang of moeilijk? Kies dan voor eenvoud door bijvoorbeeld de Gayatri mantra 3 keer te reciteren:

ॐ भूर्भुवः स्वः तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो नः प्रचोदयात्।

ॐ bhūr-bhuvaḥ svaḥ tatsavitur-vareṇyaṃ bhargo devasya dhīmahi dhiyo yo naḥ pracodayāt.

Dat wat het grofstoffelijke, mentale en oorzakelijke doordringt, het bestaan verlicht en inspireert, de eeuwige gelukzaligheid is; op dat goddelijk bewustzijn mediteren wij, opdat het ons mag verlichten.

Stap 6. Kosmische aarti

Wat je doet: Voer de kosmische aarti uit door de diya kloksgewijs rond alle murti’s samen te draaien, alsof je het hele altaar in één cirkel omvat. Begin bij de onderkant van het midden van het altaar en beweeg langzaam omhoog in een cirkelvormige beweging, terwijl je je focust op de gedachte dat we allemaal deel uitmaken van één groot geheel, verbonden als parels aan een ketting. Terwijl je de diya ronddraait, reciteer je de volgende mantra.

Betekenis: De kosmische aarti helpt je te beseffen dat alle levende wezens, inclusief jezelf, een onderdeel zijn van een groter universum en één kosmisch geheel vormen. Het ronddraaien van de diya symboliseert het licht van het goddelijke dat alles en iedereen in het universum verbindt. Het onderstreept de eenheid en de onderlinge verbondenheid van alle zielen in het universum, voorbij de fysieke verschillen en grenzen. Het reciteren van de mantra versterkt je gevoel van verbondenheid en overgave aan het goddelijke in zijn universele vorm.

Mantra: Terwijl je de diya kloksgewijs rond alle murti’s draait, reciteer je de volgende mantra:

ॐ कर्पूरगौरं करुणावतारं संसारसारं भुजगेन्द्रहारम्।
सदा वसन्तं हृदयारविन्दे भवं भवानीसहितं नमामि॥

ॐ karpūragauraṃ karuṇāvatāraṃ saṃsārasāraṃ bhujagendra-hāram.
sadā vasantaṃ hṛdayāravinde bhavaṃ bhavānī-sahitaṃ namāmi.

O hij die zo wit is als kamfer en de belichaming is van goedheid. O hij die de gedaante van het opperst bewustzijn is, die de drie werelden te boven staat. U verblijft altijd in mijn hart. Ik buig tot u en uw metgezel Bhavani.

Stap 7. Pradakshina

Wat je doet: Na het uitvoeren van de hoofdrituelen is het tijd voor pradakshina, een kloksgewijze rondgang om de murti of het altaar. Sta op en ga met je gezicht naar het altaar staan. Houd je handen gevouwen in een namaste-positie. Begin met het lopen van 1 of 3 (of een ander oneven aantal) cirkels om de murti, altijd in de klokrichting. Als je altaar tegen de muur staat of als je om een andere reden niet om je altaar of murti kunt lopen, draai dan langzaam stappend en aandachtig 3 keer in het rond op dezelfde plek, met de klok mee.

Betekenis: Pradakshina symboliseert het omcirkelen van het goddelijke centrum, waarbij je je volledig overgeeft aan het goddelijke en vraagt om bescherming en begeleiding. Het is een daad van overgave, waarbij je jezelf fysiek, mentaal en spiritueel wijdt aan de goddelijke aanwezigheid. Door één keer om het altaar te lopen, bevestig je je toewijding, terwijl drie rondgangen staan voor een drievoudige overgave: fysiek, mentaal en spiritueel. Elk pad om de murti of altaar versterkt je verbinding met het goddelijke en helpt je om dichter bij de goddelijke energie te komen.

Extra aandachtspunt: Terwijl je rondloopt, blijf rustig en bedachtzaam, met volledige aandacht voor je oprechte intentie, je stappen en de mantra die je reciteert. Laat elke stap een offer zijn aan het goddelijke, een stap dichter bij je spirituele doel en de zuivering van je ziel. Pradakshina is niet alleen een fysieke handeling, maar een innerlijke pelgrimstocht die je dichter bij het goddelijke brengt en je intenties in lijn brengt met universele liefde en wijsheid.

Mantra: Terwijl je pradakshina uitvoert, kun je de volgende mantra reciteren of een korte mantra herhalen van de goddelijke gedaante die jou het meest aanspreekt:

ॐ यानि कानि च पापानि जन्मान्तर कृतानि च।
तानि तानि विनश्यन्ति प्रदक्षिणं पदे पदे॥

ॐ yāni kāni ca pāpāni janmāntara kṛtāni ca.
tāni tāni vinaśyanti pradakṣiṇaṃ pade pade.

O Allerhoogste, laat de tekortkomingen en de zondes die in dit leven en de vorige levens zijn gedaan en de overige kwellingen verwijderd worden na elke stap van een pradakshina.

Stap 8. Afsluitend gebed

Wat je doet: Aan het einde van de puja herhaal je het algemene gebed en het gebed voor Vishnu, zoals beschreven in stappen 2 en 3. Deze gebeden dienen als een universele dankbetuiging en erkenning van de goddelijke aanwezigheid in alle aspecten van het leven. Dit ritueel sluit de puja af met een verzoek om de bescherming en leiding van het goddelijke.

Betekenis: Het afsluitend gebed is een moment van bezinning en dankbaarheid. Het herhaalt de erkenning dat de goddelijke aanwezigheid ons altijd beschermt en begeleidt. Door deze mantra’s te reciteren, bevestig je je toewijding aan het goddelijke en vraag je om de zegen en begeleiding van Vishnu. Het herinnert ons eraan dat het goddelijke ons in alle aspecten van ons leven draagt en beschermt. Het is een gebaar van overgave en vertrouwen in de universele kracht van liefde en bescherming.

Mantra’s: Reciteer de volgende mantra’s.

ॐ tvameva mātā ca pitā tvameva.
tvameva bandhuśca sakhā tvameva.
tvameva vidyā draviṇaṃ tvameva.
tvameva sarvaṃ mama deva-deva.

Na of in plaats van de bovengenoemde mantra’s kun je ook de volgende mantra reciteren. Deze mantra inspireert ons om elke gedachte, woord en daad in dienst te stellen van het goddelijke, met volledige overgave en toewijding. Door alles te schenken aan Narayana, erkennen we de goddelijke aanwezigheid in ons handelen en leven en streven we ernaar bewuster te leven en goede dingen te denken, zeggen en doen.

ॐ कायेन वाचा मनसेंद्रियैर्वा
बुध्यात्मना वा प्रकृतेः स्वभावात्।
करोमि यद्यत् सकलं परस्मै
नारायणायेति समर्पयामि॥

ॐ kāyena vācā manaseṃdriyairvā
budhyātmanā vā prakṛteḥ svabhāvāt.
karomi yadyat sakalaṃ parasmai
nārāyaṇāyeti samarpayāmi.

Wat ik ook doe, hetzij met mijn lichaam, spraak, geest of zintuigen. Hetzij met mijn persoonlijke kennis of natuurlijke aanleg. Ik draag alles over en geef het volledig over aan de hoogste goddelijke Narayana (de woonplaats van de mensheid).

Een andere manier om de rituelen af te sluiten is door het opzeggen van een jaya-kaar, een gebed waarin de glorie van verschillende goddelijke gedaantes wordt geroepen. Dit ritueel is vooral gebruikelijk in Noord-Indiase tradities en dient als een gezamenlijke afsluiting van de puja, waarbij meestal één persoon het eerste deel zegt, en iedereen gezamenlijk vervolgens “ki jaya” zegt.

श्री लक्ष्मीनारायण भगवान् की जय!
उमापति महादेव की हय!
अयोध्या रामलखन की जय!
पवनसुत हनुमान की जय!
राधेवर कृष्णचन्द्र की जय!
गणेश भगवान् की जय!
दुर्गा माता की जय!
लक्ष्मी माता की जय!
सरस्वती माता की जय!
काली माता की जय!
गायत्री माता की जय!
सम्पूर्ण देवि देवताओ की जय!
व्यास महाराज की जय!
श्री सत्य सनातन धर्म की जय!
जय जय सीताराम!

śrī lakṣmī-nārāyaṇa bhagavān kī jaya!
umāpati mahādeva kī jaya!
ayodhyā rāma-lakhana kī jaya!
pavana-suta hanumāna kī jaya!
rādhevara kṛṣṇacandra kī jaya!
gaṇeśa bhagavān kī jaya!
durgā mātā kī jaya!
lakṣmī mātā kī jaya!
sarasvatī mātā kī jaya!
kālī mātā kī jaya!
gāyatrī mātā kī jaya!
sampūrṇa devi devatāo kī jaya!
vyāsa mahārāja kī jaya!
śrī satya sanātana dharma kī jaya!
jaya jaya sītā-rāma!

Glorie aan Lakshmi-Narayana!
Glorie aan de echtgenoot van Uma (Parvati), de grootste van de deva’s (Shiva)!
Glorie aan Rama en Lakshmana uit Ayodhya!
Glorie aan de zoon van de Wind, Hanuman!
Glorie aan de heer van Radha, Krishnachandra!
Glorie aan Ganesha!
Glorie aan moeder Durga!
Glorie aan moeder Lakshmi!
Glorie aan moeder Sarasvati!
Glorie aan moeder Kali!
Glorie aan moeder Gayatri!
Glorie aan alle goddelijke gedaantes!
Glorie aan de grote heer, Vyasa!
Glorie aan de ware Sanatana Dharma!
Glorie aan Sita-Rama!

Door dit afsluitende gebed en de jaya-kaar uit te spreken, beëindig je de puja op een vreugdevolle en dankbare noot, waarbij je de glorie van de goddelijke gedaantes erkent en hun zegeningen vraagt voor het leven.

Goed om te weten: in de praktijk worden lichte varianten van de jaya-kaar gebruikt.

Stap 9. Shaanti paath (vredesgebed)

Wat je doet: Aan het einde van de puja wordt een vredesgebed (shaanti paath) gereciteerd. Dit gebed is bedoeld om vrede te vragen voor alle lagen van het bestaan, van de hemelen tot de aarde en alles daartussen. Het benadrukt de wens dat er overal in de wereld harmonie en rust heerst.

Betekenis: De shaanti paath is een universele oproep tot vrede. Het nodigt de krachten van het universum uit om bij te dragen aan de vrede en het welzijn van alles wat leeft. Dit gebed herinnert ons aan de verbondenheid van al het bestaan en ons streven naar een wereld waarin vrede en harmonie centraal staan. Door de shaanti paath te reciteren, vragen we om innerlijke en uiterlijke vrede, zowel voor onszelf als voor alle levende wezens.

Mantra: Reciteer de volgende mantra.

ॐ द्यौः शान्तिरन्तरिक्षं शान्तिः
पृथिवी शान्तिरापः शान्तिरोषधयः शान्तिः।
वनस्पतयः शान्तिर्विश्वेदेवाः शान्तिर्ब्रह्म शान्तिः
सर्वं शान्तिः शान्तिरेव शान्तिः सा मा शान्तिरेधि॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥

ॐ dyauḥ śāntir-antarīkṣaṃ śāntiḥYajurveda 36:17
pṛthivī śāntir-āpaḥ śāntir-oṣadhayaḥ śāntiḥ.
vanaspatayas-śāntir-viśvedevāḥ śāntir-brahma śāntiḥ
sarvaṃ śāntiḥ śāntir-eva śāntiḥ sā mā śāntir-edhi.
ॐ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ.

Moge de hemel vrede brengen, moge de ruimte vrede brengen,
Moge de aarde vrede brengen, moge het water vrede brengen, moge de kruiden vrede brengen.
Moge de planten vrede brengen, moge alle goden vrede brengen, moge het Absolute (Brahman) vrede brengen.
Moge alles vrede brengen, moge enkel vrede aanwezig zijn, laat deze vrede ons omarmen.
Vrede, vrede, vrede.

(Bron: Yajurveda 36.27)

Vind je deze mantra moeilijk? Kies dan een eenvoudige mantra bij de Shaanti mantra’s. Zelfs een korte mantra zoals “ॐ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ” kan voldoende zijn om een gevoel van vrede en rust te creëren, vooral als je het rustig en met volle aandacht zegt, zoals het hoort.

Stap 10. Kshama prarthana (gebed om vergiffenis)

Wat je doet: Na het voltooien van de puja is het gebruikelijk om een gebed om vergiffenis uit te spreken. Dit gebed vraagt vergeving voor eventuele fouten of tekortkomingen die tijdens de puja zijn gemaakt. Dit kan zowel betrekking hebben op onvolkomenheden in de rituele handelingen als op een gebrek aan volledige concentratie of toewijding.

Betekenis: De kshama prarthana benadrukt de nederigheid en oprechtheid van de aanbidder. Het erkent dat niemand perfect is en dat fouten menselijk zijn, zelfs tijdens een rituele praktijk zoals een puja. Door om vergiffenis te vragen, laat je zien dat je je bewust bent van je eigen beperkingen en bereid bent deze te erkennen. Het is een manier om te vragen dat jouw gebeden, ondanks mogelijke tekortkomingen, toch geaccepteerd worden door het goddelijke.

Mantra: Reciteer de volgende mantra.

ॐ मन्त्रहीनं क्रियाहीनं भक्तिहीनं सुरेश्वर।
यत्पूजितं मयादेव परिपूर्णं तदस्तु मे।

ॐ mantrahīnaṃ kriyāhīnaṃ bhaktihīnaṃ sureśvara.
yatpūjitaṃ mayādeva paripūrṇaṃ tadastu me.

O Allerhoogste Heer! Moge mijn gebed, dat niet volledig is in mantra’s, rituele handelingen en devotie, door U in zijn volledigheid worden geaccepteerd.

Stap 11. Prarthana (gebed)

Wat je doet: Neem een moment voor een persoonlijk gebed (prarthana). Sluit je ogen en spreek uit wat in je hart ligt. Dit kan een verzoek om begeleiding zijn, een uiting van dankbaarheid, of een gebed voor de gezondheid en het welzijn van jezelf en je dierbaren.

Betekenis: Een persoonlijk gebed is een directe en persoonlijke verbinding met het goddelijke. Het laat zien dat je vertrouwen hebt in de hogere macht en dat je bereid bent om je zorgen, vreugden en wensen aan het goddelijke over te geven. Het is een moment van oprechtheid en devotie.

Gebed: Er is geen vaste tekst voor dit gebed; het kan zo simpel of complex zijn als je zelf wilt. Je kunt bijvoorbeeld zeggen:

“Lieve God, dank U voor de zegeningen in mijn leven. Geef mij de kracht om uitdagingen te overwinnen en het geduld om te wachten op uw tijd. Bescherm mijn dierbaren en schenk ons allemaal vrede en geluk. Om shaanti shaanti shaanti.”

Een prachtig universeel gebed dat in de Sivananda Yoga Vedanta traditie wordt gebruikt, is:

O Adorable Lord of Mercy and Love !
Salutations and prostrations unto Thee.
Thou art Omnipresent, Omnipotent and Omniscient.
Thou art Sat-Chid-Ananda.
Thou art Existence, Knowledge and Bliss Absolute.
Thou art the Indweller of all beings.

Grant us an understanding heart,
Equal vision, balanced mind,
Faith, devotion and wisdom.
Grant us inner spiritual strength
To resist temptation and to control the mind.
Free us from egoism, lust, anger, greed, hatred and jealousy.
Fill our hearts with divine virtues.

Let us behold Thee in all these names and forms.
Let us serve Thee in all these names and forms.
Let us ever remember Thee.
Let us ever sing Thy glories.
Let Thy Name be ever on our lips.
Let us abide in Thee for ever and ever.

In het Hindi:

हे दया व प्रेम आराध्य देव।
हम आपको नमन व प्रणाम करते हैं।

आप सर्वव्यापी, सर्वशक्तिमान, अंतरयामी हैं।
आप सच्चिदानंद हैं।
आप प्रत्यक्ष ज्ञान तथा सम्पूर्णानंद हैं।
आप सभी जीवों में निवास करते हैं।

हमें समझने वाला हृदय, समदृष्टि, संतुलित मन, आस्था, श्रद्धा तथा ज्ञान प्रदान करें।
हमें अंतर आध्यात्मिक शक्ति प्रदान करें जिस से लोभ को रोकें और मन संयमित करें।
हमें अहंकार, काम, क्रोध, लोभ, घृणा तथा ईर्ष्या से मुक्त करें।
हमारा हृदय श्रेष्ठ नैतिकता से भर दें।

हम आपको इन सब नामों एवं रूपों में अपनायें।
हम आप के सभी नामों और रूपों की सेवा करें।
हम आपका सदा स्मरण करें।

हम सदैव आपकी महिमा का गान करें।
आपका नाम सदैव हमारे होंठों पर रहे।
हम सदा के लिये आप में बस जायें।

he dayā va prema ārādhya deva.
hama āpako namana va praṇāma karte haiṃ.

āpa sarvavyāpī, sarvaśaktimāna, antaryāmī haiṃ.
āpa saccidānanda haiṃ.
āpa pratyakṣa jñāna tathā sampūrṇānanda haiṃ.
āpa sabhī jīvoṃ meṃ nivāsa karte haiṃ.

hameṃ samajhne vālā hṛdaya, samadṛṣṭi, santulit mana, āsthā, śraddhā tathā jñāna pradāna kareṃ.
hameṃ antara ādhyātmika śakti pradāna kareṃ jis se lobha ko rokeṃ aur mana saṃyamita kareṃ.
hameṃ ahaṃkāra, kāma, krodha, lobha, ghṛṇā tathā īrṣyā se mukta kareṃ.
hāmārā hṛdaya śreṣṭha naitikata se bhara deṃ.

hama āpako in saba nāmoṃ evaṃ rūpoṃ meṃ apnāeṃ.
hama āpa ke sabhī nāmoṃ aur rūpoṃ kī sevā kareṃ.
hama āpakā sadā smaraṇa kareṃ.

hama sadaiva āpakī mahimā kā gāna kareṃ.
āpakā nāma sadaiva hamāre honṭhoṃ para rahe.
hama sadā ke liye āpa meṃ basa jāeṃ.

In het Nederlands:

O Heer van Genade en Liefde!
Begroeting en aanbidding tot U.
Gij zijt alomtegenwoordig, almachtig en alwetend.
Gij zijt Sat-chid-Ananda.
Gij zijt het bestaan, de kennis en het gelukzalige Absolute.
Gij zijt de bewoner van alle wezens.

Zegen ons met een begrijpend hart,
Gelijke visie, een evenwichtige geest,
Geloof, toewijding en wijsheid.
Zegen ons met innerlijke spirituele kracht
Om verleiding te weerstaan en de geest positief te kunnen richten.
Bevrijd ons van egoïsme, lust, woede, hebzucht, haat en jaloezie.
Vul onze harten met goddelijke deugden.

Laat ons U zien in al deze namen en vormen.
Laat ons U dienen in al deze namen en vormen.
Laat ons U altijd herinneren.
Laat ons Uw glorie altijd zingen.
Laat Uw Naam altijd op onze lippen zijn.
Laat ons in U leven, voor eeuwig en altijd.

De tekst van dit gebed is in verschillende talen verkrijgbaar.

Hoe lang duurt een puja?

Als je geen ervaring hebt met het doen van puja’s, is het handig om een idee te hebben van de geschatte tijdsduur. Natuurlijk moeten we rituelen niet meten aan de hand van tijd, maar een indicatie kan helpen om je beter voor te bereiden en passende keuzes te maken aan de hand van jouw leefstijl en routine.

Stappen 1 t/m 3 duren bij elkaar ongeveer 3 tot 5 minuten.
Een 1-voudige Deva puja duurt ongeveer een 3 minuut per Deva/Devi, 5 minuten voor gevorderden.
Een 5-voudige Deva puja duurt ongeveer 6 minuten per Deva/Devi, 9 minuten voor gevorderden.
Een 10-voudige Deva puja duurt ongeveer 11 minuten per Deva/Devi, 16 minuten voor gevorderden.
Een 16-voudige Deva puja duurt ongeveer 15 minuten per Deva/Devi, 24 minuten voor gevorderden.
Stappen 6 t/m 10 duren bij elkaar ongeveer 11 tot 22 minuten, afhankelijk van of je alle mantra’s reciteert of herhalende mantra’s overslaat, en of je een aarti-tekst of de Gayatri mantra gebruikt.

Hoewel veel pandits en andere hindoes vaak snel door de rituelen en mantra’s gaan, is het belangrijk te onthouden dat mantra’s altijd met volle aandacht, eerbied, toewijding en zorgvuldigheid moeten worden gereciteerd. Een puja is een moment van rust en bezinning, geen race tegen de klok. Het doel is om de diepte en betekenis van elke uitspraak te ervaren en zo de verbinding met het goddelijke te verdiepen.

Kies altijd voor een lengte van een puja die past bij jouw niveau van aandacht en toewijding. Een goed doordachte duur zorgt ervoor dat je de rituelen met de nodige aandacht, respect en toewijding kunt uitvoeren, zonder je te haasten. Het is beter om een kleine puja zorgvuldig en met volle aandacht uit te voeren dan een langere versie snel en oppervlakkig.

Belangrijke aandachtspunten

Bij het uitvoeren van een Deva puja met een murti zijn er verschillende belangrijke aandachtspunten om ervoor te zorgen dat het ritueel effectief en betekenisvol is. Hier zijn de kernpunten die je in gedachten moet houden tijdens de rituele procedure:

Reciteer elke mantra met volle aandacht, toewijding en oprechtheid: Bij het reciteren van mantra’s is het belangrijk dat je volledig gefocust bent, met je hart en geest betrokken bij de woorden en hun betekenis. Dit versterkt de spirituele kracht van het ritueel.
Handelingen met toewijding: Of je nu een offer brengt, water sprenkelt, of pradakshina uitvoert; doe dit altijd met zorg, liefde, respect, eerbied, aandacht, en de intentie om het goddelijke te eren en je eigen spirituele pad te verrijken.
Schoonheid van intentie: De zuiverheid van je intentie is belangrijker dan de complexiteit van het ritueel. Zelfs eenvoudige gebeden kunnen krachtige effecten hebben als ze worden uitgevoerd met een oprecht hart.
Respect voor de goddelijke ruimte: Houd de ruimte schoon en verzorgd. Wees stil en respectvol tijdens het ritueel, en vermijd afleidingen of lawaai.
Sluit af met dankbaarheid: Zorg ervoor dat je de puja altijd afsluit met een gevoel van dankbaarheid voor de goddelijke aanwezigheid in je leven. Sta open voor de zegeningen die je hebt ontvangen en wees dankbaar voor de kans om deze rituelen te mogen uitvoeren.
Fouten en acceptatie: Wees vergevingsgezind voor eventuele fouten en herinner jezelf eraan dat de oprechtheid van je devotie en intentie het belangrijkste is. Blijf tegelijkertijd van je fouten en tekortkomingen leren, en doe elke puja weer een beetje beter. De oprechtheid van je inspanningen en het verlangen om te groeien zijn essentieel voor spirituele vooruitgang.

Vond je dit artikel waardevol?

Draag jij het delen van dit soort kennis een warm hart toe? Jouw bijdrage is van harte welkom!

Elke donatie helpt ons om de gratis diensten van HindoeDharma.nl mogelijk te maken. Dit omvat kosten voor boeken, webhosting, technische applicaties en meer.

Daarnaast gebruiken we een deel van de bijdragen om boodschappen en warme maaltijden uit te delen aan minderbedeelden, als onderdeel van onze inzet voor karma yoga en maatschappelijke betrokkenheid.