Tarpan is een belangrijk ritueel in het hindoeïsme voor dankbaarheid en verbinding met de goden, wijzen en voorouders. Tijdens dit ritueel offeren we (sesam)water en bloemen, als symbool voor zuivering, eerbied en het versterken van de spirituele band met onze goddelijke en voorouderlijke beschermers.
Wat is tarpan?
Tarpan is een woord dat is afgeleid van het Sanskrietwoord “tarpana”, wat letterlijk “voldoening” of “voeding” betekent. Het is een belangrijk ritueel in het hindoeïsme waarin wateroffers worden gebracht aan drie essentiële groepen: Deva’s, rishi’s en pitra’s. De Deva’s zijn de goddelijke entiteiten, rishi’s zijn de heilige wijzen en pitra’s zijn de voorouders. Door offers aan hen te brengen, eren wij hen en uiten wij respect en dankbaarheid voor de rol die zij hebben gespeeld in onze vorming en het welzijn dat wij vandaag de dag mogen genieten. Dit verdiept onze verbinding met onze oorsprong en bevordert onze nederigheid.
Tarpan is een krachtig en spiritueel ritueel dat helpt de band met het verleden, de natuur, en het goddelijke te versterken. Door offers te brengen aan de Deva’s, Rishi’s en Pitra’s, vervullen we onze spirituele verplichtingen en brengen we balans in ons leven. Het biedt niet alleen zegeningen, maar helpt ons ook ons leven te leiden in overeenstemming met de universele wetten van dharma en respect voor onze voorouders en het goddelijke.
Wanneer doen we tarpan?
Tarpan vindt vooral plaats tijdens belangrijke religieuze ceremonies en speciale periodes, zoals de dagen van nieuwe maan en de Pitra Paksha. De nieuwe maan wordt beschouwd als een bijzonder gunstige tijd om de voorouders te eren, terwijl de Pitra Paksha, een jaarlijkse heilige periode van ongeveer 15 dagen, volledig gewijd is aan het eren van de voorouders. Veel hindoefamilies houden ook jaarlijks een shraadh-ceremonie ter nagedachtenis van overleden familieleden. Hierbij gaat het meestal over familieleden die zijn overleden in de afgelopen en komende zeven generaties, geteld vanaf onszelf.
Naast deze bijzondere gelegenheden kan tarpan ook dagelijks of wekelijks worden uitgevoerd. Er zijn verschillende vormen van tarpan, afhankelijk van de gelegenheid en de intentie achter het ritueel. In dit artikel leg ik een eenvoudige vorm van tarpan uit die je dagelijks kunt uitvoeren, zodat je altijd verbonden blijft met je spirituele roots. Het is natuurlijk niet verplicht om dit ritueel dagelijks te verrichten. Je kunt het verrichten wanneer jij hier de behoefte toe voelt. Het belangrijkste is dat je het ritueel bewust en oprecht verricht, met zuivere intenties, erkenning, respect, eerbied en dankbaarheid voor je roots.
Spirituele betekenis van tarpan
Als we tarpan doen, gaat het niet zozeer om het offeren van water. Het hoofddoel is om onze roots te erkennen, onze verbinding met onze wortels te versterken en de fundamenten van ons bestaan te eren. Dit bevordert onze spirituele groei en opent ook de weg naar succes en welzijn in ons leven. Het herinnert ons eraan dat we een deel zijn van een groter geheel, met diepgewortelde verantwoordelijkheden en verplichtingen die onze levensreis begeleiden. Net als het goddelijke, de heiligen en voorouders ons ondersteuning en richting hebben gegeven, zo horen wij dat ook te doen voor volgende generaties.
Volgens het hindoeïsme hebben we als mensen drie primaire schulden die we dienen te vervullen:
- De schuld aan de Deva’s: De goddelijke entiteiten zijn de hoeders van de wereld en voorzien ons van bescherming, welzijn en kosmische orde. Door hen te eren, herinneren we ons aan hun essentiële rol in ons leven en tonen we onze dankbaarheid voor hun voortdurende steun en zegen.
- De schuld aan de rishi’s: De heilige wijzen hebben eeuwenoude spirituele kennis en begeleiding aan de mensheid geschonken. Dankzij hun levenslange inspanningen, intense spirituele beoefening en inzichten hebben wij vandaag zoveel heilige geschriften die de complexe vedische leer uitleggen, handen en voeten geven, en ons de weg wijzen. Het eren van de rishi’s helpt ons om de waarde hiervan in te zien en wijsheid in ons dagelijkse leven te integreren.
- De schuld aan de pitra’s: Onze voorouders hebben ons niet alleen leven gegeven, ter wereld gebracht en opgevoed, maar ook de basis gelegd voor onze identiteit en waarden. Dankzij hun inspanningen, die zij destijds naar hun beste weten hebben verricht, hebben wij een fundament van cultuur, traditie en ethiek ontvangen waarop we onze eigen levens kunnen bouwen. Door hen te eren, erkennen we hun invloed op wie we zijn en tonen we dankbaarheid voor deze waardevolle erfenis die zij hebben doorgegeven.
Het is onze verantwoordelijkheid om deze spirituele en morele verbindingen te herstellen en onderhouden. Tarpan is een religieuze manier om onze verbondenheid met het goddelijke, heilige wijzen en voorouders te bevestigen en versterken. Met dit ritueel tonen we respect voor hun rol in ons leven, de gemeenschap en de wereld waarin we leven. Het helpt ons niet alleen om onze “schuld” aan hen in te lossen, maar ook om de kosmische balans te waarborgen en de ethische en spirituele fundamenten van ons bestaan te behouden. Tarpan is daarom een heilige traditie die ons helpt innerlijke harmonie en vrede te vinden.
Voorbereiding voor het uitvoeren van tarpan
Tarpan wordt van oorsprong in de buitenlucht gedaan, bij voorkeur in de natuur, in een tuin of op een balkon. Het is belangrijk om een rustige en zuivere plaats te kiezen, liefst met een serene sfeer. Zorg ervoor dat er een stukje aarde grond, of desnoods een pot met aarde, is om de wateroffers in te brengen.
- Zorg ervoor dat je rein bent: Neem een ritueel bad of douche, poets je tanden, draag schone kleding en zorg ervoor dat niet alleen je lichaam, maar ook je geest rein is.
- Verzamel de rituele benodigdheden: Neem een grote koperen lota en vul deze met zuiver, gefilterd water. Het is handig om daarnaast ook een glazen of koperen kan met water klaar te hebben staan, voor het geval dat het water van de lota op raakt tijdens het tarpan-ritueel. In het water voor de pitra’s wordt ook zwart sesamzaad toegevoegd. Sommige mensen voegen ook chandan en bloemblaadjes toe, maar dit is niet verplicht. Het is vandaag de dag sowieso moeilijk om echte chandan te vinden. De meeste chandan die in winkels en online wordt verkocht, is nep. Verder kun je eventueel bloemen offeren als je in je eigen woorden tot de Deva’s, rishi’s of pitra’s bidt.
- Mediteer, reflecteer en stel je intenties zorgvuldig af: Kalmeer je geest door diep en langzaam te ademen. Denk na over de rol van Deva’s, rishi’s en pitra’s in jouw leven en de wereld om je heen. Door zo’n rustmoment te nemen, creëer je een heldere geest, klaar om met focus en toewijding de tarpan uit te voeren.
Deva tarpan
We beginnen de tarpan-rituelen altijd met de Deva’s, omdat zij de primaire beschermers en weldoeners van de wereld zijn. Hierbij gaat het om de goden, natuurkrachten en andere hemelse wezens.
Ben je ingewijd met een yajñopaveet (in de volksmond janew genoemd), draag deze dan diagonaal over je linkerschouder en onder je rechterarm.
Wat je doet: Sta voor de grond of pot met aarde, met je gezicht richting het oosten, neem water uit de lota in je rechterhand, reciteer de mantra en offer het water aan de Deva’s. Bid vervolgens in eigen woorden tot de Deva’s en bovenzinnelijke wezens. Eventueel kun je voor het bidden bloemen in je handen nemen, je handen vouwen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, vervolgens in eigen woorden bidden en daarna de bloemen offeren in de aarde.
Mantra:
ॐ देवा यक्षास्तथा नागा गन्धर्वाप्सरसोऽसुरः।
क्रूराः सर्पाः सुपर्णाश्च तरवोजम्भगाः खगाः।
विद्याधरा जलाधारास्तथैवाकाशगामिनः ।
निराहाराश्च ये जीवाः पापेऽधर्मे रताश्च ये।
तेषामाप्यायनायैतद्दोयते सलिलं मया॥
ॐ devā yakṣās-tathā nāgā gandharv-āpsaraso’surāḥ.
krūrāḥ sarpāḥ suparṇāśca taravo-jambhagāḥ khagāḥ.
vidyā-dharā jalādhārās-tathaiv-ākāśa-gāminaḥ.
nirāhārāśca ye jīvāḥ pāpe’dharme ratāśca ye.
teṣām-āpyāyanāyaitad-doyate salilaṃ mayā.
Moge de Deva’s, Yaksha’s, Naga’s, Gandharva’s, Apsara’s, Asura’s en alle andere wezens — of ze nu kruipen, vleugels hebben, bomen zijn, dieren, kennisdragende wezens, waterbewoners, luchtwezens, degenen die geen voedsel ontvangen, of degenen die aan zonde en adharma verslaafd zijn — tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
~
Vind je de mantra te moeilijk? Reciteer dan de mantra:
ॐ देवा यक्षाः नागाः गन्धर्वाः अप्सराः च।
सर्पा: सुपर्णा: पक्षिणः च।
तेषां अप्यायनाय इदं जलं मे।
ॐ devā yakṣāḥ nāgāḥ gandharvāḥ apsarāḥ ca.
sarpāḥ suparṇāḥ pakṣiṇaḥ ca.
teṣāṃ apyāyanāya idaṃ jalaṃ me.
De Deva’s, Yaksha’s, Naga’s, Gandharva’s en Apsara’s, de slangen, de gevleugelde wezens en de vogels – moge dit wateroffer hen tevredenstellen.
Rishi tarpan
Nu richten we onze aandacht op de rishi’s, de secundaire beschermers en weldoeners van de wereld. Hierbij gaat het om alle heilige wijzen die hun leven hebben gewijd aan het behouden en toegankelijk maken van de vedische traditie.
Ben je ingewijd met een yajñopaveet (in de volksmond janew genoemd), draag deze dan nu om je hals, dus alsof je het als lange ketting draagt.
Wat je doet: Sta voor de grond of pot met aarde, met je gezicht richting het noorden, neem water uit de lota in je rechterhand, reciteer de mantra en offer het water aan de zoons van Manu. Bid vervolgens in eigen woorden tot de hen en andere leraren. Eventueel kun je voor het bidden bloemen in je handen nemen, je handen vouwen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, vervolgens in eigen woorden bidden en daarna de bloemen offeren in de aarde.
Mantra:
ॐ सनकश्च सनन्दश्च तृतीयश्च सनातनः।
कपिलश्चासुरिश्चैव वोढुः पञ्चशिखास्तथा॥
सर्वे ते तृप्तिमायन्तु मद्दत्तेनाम्बुना सदा॥
ॐ sanakaśca sanandaśca tṛtīyaśca sanātanaḥ.
kapilaśc-āsuriś-caiva voḍhuḥ pañca-śikhās-tathā.
sarve te tṛptim-āyantu mad-datten-āmbunā sadā.
Sanaka, Sananda, en de derde Sanatana, Kapila, Asuri, Vodhu en Panchashikha – moge zij allen tevreden zijn met het wateroffer dat ik breng.
~
Vind je de mantra te moeilijk? Reciteer dan de mantra:
ॐ ऋषयः सर्वे संतुष्टिम् यान्तु मम दत्तेन जलेन।
ॐ ṛṣayaḥ sarve santuṣṭim yāntu mama dattena jalena.
Alle wijzen – mogen zij tevreden zijn met het wateroffer dat ik breng.
~
Ben je ingewijd met een yajñopaveet (in de volksmond janew genoemd), draag deze dan nu weer diagonaal over je linkerschouder en onder je rechterarm.
Wat je doet: Sta voor de grond of pot met aarde, met je gezicht richting het oosten, neem water uit de lota in je rechterhand, reciteer de mantra en offer het water aan de rishi’s en prajapati’s. Bid vervolgens in eigen woorden tot de hen en andere leraren. Eventueel kun je voor het bidden bloemen in je handen nemen, je handen vouwen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, vervolgens in eigen woorden bidden en daarna de bloemen offeren in de aarde.
Mantra:
ॐ मरीचिस्तृप्यताम्। ॐ अत्रिस्तृप्यताम्। ॐ अंगिराः तृप्यताम्। ॐ पुलस्त्यस्तृप्यताम्। ॐ पुलहस्तृप्यताम्। ॐ वशिष्ठस्तृप्यताम्। ॐ क्रतुस्तृप्यताम्। ॐ प्रचेतास्तृप्यताम्। ॐ भृगुस्तृप्यताम्। ॐ नारदस्तृप्यताम्।
ॐ marīcis-tṛpyatām. ॐ atris-tṛpyatām. ॐ aṅgirāḥ tṛpyatām. ॐ pulastyas-tṛpyatām. ॐ pulahas-tṛpyatām. ॐ kratus-tṛpyatām. ॐ pracetās-tṛpyatām. ॐ vaśiṣṭhas-tṛpyatām. ॐ bhṛgus-tṛpyatām. ॐ nāradas-tṛpyatām.
Moge Marichi tevreden zijn. Moge Atri tevreden zijn. Moge Angira tevreden zijn. Moge Pulastya tevreden zijn. Moge Pulaha tevreden zijn. Moge Kratu tevreden zijn. Moge Pracheta tevreden zijn. Moge Vashishtha tevreden zijn. Moge Bhrigu tevreden zijn. Moge Narada tevreden zijn.
Pitra tarpan
Nu richten we onze aandacht op de pitra’s, de derde groep beschermers en weldoeners van de wereld. Hierbij gaat het om alle voorouders, direct of indirect.
Ben je ingewijd met een yajñopaveet (in de volksmond janew genoemd), draag deze dan nu om je hals, dus alsof je het als lange ketting draagt.
Wat je doet: Sta voor de grond of pot met aarde, met je gezicht richting het zuiden, neem water uit de lota in je rechterhand, reciteer de mantra en offer het water aan de zeven groepen pitra’s. Bid vervolgens in eigen woorden tot hen. Eventueel kun je voor het bidden bloemen in je handen nemen, je handen vouwen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, vervolgens in eigen woorden bidden en daarna de bloemen offeren in de aarde.
Mantra:
ॐ अग्निष्वात्ताः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ सौम्याः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ हविष्मन्तः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ उष्मपाः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ शौकालिनः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ बर्हिषदः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ आज्यपाः पितरस्तृप्यतामेतदुदकं तेभ्यः स्वधा॥
ॐ agniṣvāttāḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ saumyāḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ haviṣmantaḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ uṣmapāḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ śaukālinaḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ barhiṣadaḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
ॐ ājyapāḥ pitaras-tṛpyatām-etad-udakaṃ tebhyaḥ svadhā.
Moge de Agnishvatta pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Saumya pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Havishmanta pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Ushmapa pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Shaukalina pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Barhishada pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
Moge de Ajyapa pitra’s tevreden zijn met dit wateroffer dat ik breng.
~
Wat je doet: Meng nu zwart sesamzaad in de lota met water. Sta voor de grond of pot met aarde, met je gezicht richting het zuiden, neem water uit de lota in je rechterhand, reciteer de mantra en offer het water aan je verschillende voorouders (alleen degenen die overleden zijn). Bid vervolgens in eigen woorden tot hen. Eventueel kun je voor het bidden bloemen in je handen nemen, je handen vouwen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, vervolgens in eigen woorden bidden en daarna de bloemen offeren in de aarde.
Mantra:
Voor de vader:
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्पिता <पिता का नाम> वसुरूपस्तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-pitā vasu-rūpas-tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn vader, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van welvaart, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan hem.
Voor de grootvader (van vaders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्पितामह <दादा का नाम> रुद्ररूपस्तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-pitāmaha rudra-rūpas-tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn grootvader, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Rudra, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan hem.
Voor de overgrootvader (van vaders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्प्रपितामह <परदादा का नाम> वसुरूपस्तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-prapitāmaha vasu-rūpas-tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn overgrootvader, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van welvaart, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan hem.
Voor de moeder:
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मन्माता <माता का नाम> गायत्रीरूपा तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asman-mātā gāyatrī-rūpā tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn moeder, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Gayatri, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan haar.
Voor de grootmoeder (van vaders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्पितामही <दादी का नाम> सावित्रीरूपा तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-pitāmahī sāvitrī-rūpā tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn grootmoeder, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Savitri, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan haar.
Voor de overgrootmoeder (van vaders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्प्रत्पितामही <परदादी का नाम> लक्ष्मीरूपा तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-prapitāmahī lakṣmī-rūpā tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn overgrootmoeder, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Lakshmi, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan haar.
Voor de grootvader (van moeders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मन्मातामहः <नाना का नाम> वसुरूपस्तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asman-mātāmahaḥ vasu-rūpas-tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn grootvader, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van welvaart, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan hem.
Voor de overgrootvader (van moeders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्प्रमातामहः <परनाना का नाम> रुद्ररूपस्तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-pramātāmahaḥ rudra-rūpas-tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn overgrootvader, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Rudra, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan hem.
Voor de grootmoeder (van moeders kant):
ॐ <नानी का गोत्र> गोत्रः अस्मन्मातामही <नानी का नाम> लक्ष्मीरूपा तृप्यताम्। इदं तिलोदकं तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asman-mātā-mahī lakṣmī-rūpā tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn grootmoeder, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Lakshmi, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan haar.
Voor de overgrootmoeder (van moeders kant):
ॐ <गोत्र> गोत्रः अस्मत्प्रमातामही <परनानी का नाम> रुद्रारूपा तृप्यताम्। इदं तिलोदकं* तस्मै स्वधा नमः।
ॐ gotraḥ asmat-pramātā-mahī rudrā-rūpā tṛpyatām. idam tilodakaṃ tasmai svadhā namaḥ.
Moge mijn overgrootmoeder, die uit de familie afstamt, de naam draagt en een vorm is van Parvati, tevreden zijn. Ik offer dit sesamwater nederig aan haar.
Vond je dit artikel waardevol?
Draag jij het delen van dit soort kennis een warm hart toe? Jouw bijdrage is van harte welkom!
Elke donatie helpt ons om de gratis diensten van HindoeDharma.nl mogelijk te maken. Dit omvat kosten voor boeken, webhosting, technische applicaties en meer.
Daarnaast gebruiken we een deel van de bijdragen om boodschappen en warme maaltijden uit te delen aan minderbedeelden, als onderdeel van onze inzet voor karma yoga en maatschappelijke betrokkenheid.
