Omdat een ritueel meer is dan uiterlijke handelingen…
Een Ganesha puja is een ritueel om stil te staan, je hart te openen en bewust verbinding te maken met de energie van Ganesha: de wijze beschermer, de overwinnaar van obstakels en brenger van zegeningen.
In deze handleiding deel ik een praktische manier om een 16-voudige Ganesha puja te doen, met aandacht voor betekenis, intentie en persoonlijke beleving. Met eenvoudige mantra’s voor beginners en moeilijkere voor gevorderden.
Voor een 16-voudige Ganesha puja heb je nodig:
Tijdsduur: ca. 6 minuten.
Doe je alleen de Ganesha puja, dan raad ik aan te beginnen met 5 minuten meditatie.
Wat je doet:
Begin met een moment van stilte. Sluit je ogen, adem rustig en voel je lichaam. Breng je handen samen in de namaste-houding voor je hart en zorg dat je rug recht is, je nek in lijn met je wervelkolom. Blijf zo zitten tijdens de puja: deze bewuste houding helpt de energie in je lichaam vrij te laten stromen en brengt je in contact met jezelf en het goddelijke.
Ga rustig zitten, sluit je ogen en adem diep in en uit. Laat je lichaam ontspannen en richt je aandacht op Ganesha. Stel je voor dat je in zijn aanwezigheid bent, voel zijn kalmerende energie om je heen. Blijf enkele ademhalingen in deze stilte, en laat gedachten zachtjes komen en gaan. Open dan je ogen en kijk even aandachtig naar de murti van Ganesha. Denk aan hoe hij ons de wijsheid geeft om met helderheid en geduld uitdagingen in ons leven te benaderen, en los te laten wat je tegenhoudt, zoals angst, twijfel of weerstand. Zodat je je kunt overgeven aan de stroom van het leven.
Als je deze puja doet als onderdeel van een uitgebreidere Deva Puja, dan kun je puur even aandachtig kijken naar de murti van Ganesha. Verricht je alleen de Ganesha puja, dan geldt een langere dhyaanam.
Betekenis:
Dhyaanam is het moment waarop we even terugtrekken uit de wereld, het lawaai van gedachten laten liggen en ons richten op de aanwezigheid van het goddelijke. In die stilte openen we ons hart en onze geest, voelen we de zachte beweging van goddelijke energie om ons heen, en bereiden we ons voor om met aandacht, bewustzijn en toewijding de puja te verrichten. Dhyaanam herinnert ons eraan dat ware verbinding begint van binnenuit, en dat ieder gebaar in de puja bedoeld is voor innerlijke helderheid en aanwezigheid.
Neem bij elke stap van de puja de betekenis van de handeling in gedachte, zodat de woorden niet alleen in je gedachten blijven, maar ook kunnen doordringen tot je hart en gevoel.
Mantra:
Terwijl je Ganesha in gedachten houdt en zijn aanwezigheid ervaart, reciteer je met volle aandacht en een open hart een Ganesha mantra, bijvoorbeeld:
ॐ वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ।
निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा॥ॐ vakra-tuṇḍa mahākāya sūryakoṭi samaprabha.
nirvighnaṃ kuru me deva sarvakāryeṣu sarvadā.Ik aanbid Ganesha, die een gebogen slurf heeft, een groot lichaam en wiens glans gelijk is aan miljoenen zonnen. O Heer, maak mijn inspanningen vrij van obstakels door uw zegen te geven in al mijn werken, altijd.
Wat je doet:
Breng je handen samen in de namaste-houding voor je hart, neem Ganesha in gedachten en nodig Ganesha uit om in de murti aanwezig te zijn. Dit doe je door de mantra uit te spreken. Visualiseer dat de energie van Ganesha vanuit het absolute neerdaalt en zich manifesteert in de murti voor je.
Betekenis:
Aavaahanam betekent letterlijk “uitnodigen”. Het is het moment waarop de puja tot leven komt: het beeld van Ganesha is niet slechts steen, klei of metaal, maar wordt door jouw uitnodiging doordrongen met goddelijke aanwezigheid. Voor jou als beoefenaar is dit een oefening in intentie en concentratie: door te visualiseren en te voelen dat Ganesha daadwerkelijk aanwezig is, leren we de kracht van aandacht, devotie en verbeelding. Het nodigt ons uit om in het dagelijks leven bewuster aanwezig te zijn en het heilige te herkennen in het alledaagse. Het Goddelijke is immers altijd en overal aanwezig, en daar mogen we ons mee verbinden in het dagelijkse leven.
Mantra:
Terwijl je Ganesha in gedachten houdt en zijn aanwezigheid ervaart, reciteer je met volle aandacht en een open hart de volgende mantra:
ॐ गं गणपतये नमः। आवाहयामि स्थापयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. āvāhayāmi sthāpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Kom en zetel u.
Wat je doet:
Leg een klein bloemblaadje, een bloem of wat rijst voor de murti neer, als symbool van een zetel. Stel je voor dat je Ganesha een waardige plek aanbiedt om te rusten.
Betekenis:
Aasanam betekent stoel of zetel. Een gast bied je altijd een zitplaats aan, en zo ook bij de goddelijke aanwezigheid. Dit gebaar herinnert ons eraan dat we niet alleen Ganesha uitnodigen, maar hem ook de juiste eer en plaats geven in ons hart en huis. Innerlijk betekent dit: “Ik bied mijn hart als zetel aan, moge U daarin plaatsnemen.” Het is een oefening in overgave en gastvrijheid, en een herinnering dat het goddelijke niet buiten ons is, maar in ons kan zetelen als we ruimte maken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een bloem, wat bloemblaadjes of rijstkorrels en leg je deze voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। आसनं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. āsanaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze zitplaats aan.
Wat je doet:
Neem een klein beetje water in een lepeltje of in een lota en bied dit symbolisch aan de voeten van de murti van Ganesha. Je kunt het water voor de murti neerzetten of daadwerkelijk de voeten van de murti wassen. Dit doe je terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Paadyam symboliseert nederigheid en gastvrijheid. In de Indiase traditie wast men de voeten van een gast die het huis binnenkomt: dit gebaar reinigt stof van de reis en toont respect. Bij de puja doen we hetzelfde bij de goddelijke aanwezigheid: we reinigen symbolisch de voeten van Ganesha en zeggen daarmee: “U bent welkom, neem plaats in mijn hart en in mijn huis.” Het herinnert ons eraan dat ware devotie begint met nederigheid, het buigen voor het goddelijke, en het reinigen van ons eigen pad. Het spiegelt dat elke stap die we zetten schoon en zuiver mag zijn.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de voeten van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। पादयोः पाद्यं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. pādayoḥ pādyaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan voor het wassen van uw voeten.
Wat je doet:
Neem een klein beetje water in een lepeltje en bied dit voor de murti aan. Zet het water neer alsof je het in de handen van Ganesha plaatst. Doe dit met eerbied terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Arghyam betekent het aanbieden van verfrissing. Het is een symbool van gastvrijheid en respect: zoals je een gast eerst water aanbiedt om zich op te frissen, zo doen we dat bij het goddelijke. Arghyam is ook een herinnering dat het goddelijke de bron is van alle water en van alle levensstroom. Door dit eenvoudige gebaar erkennen we onze afhankelijkheid van de natuur en het universum, en oefenen we dankbaarheid voor de levensstroom die altijd door ons heen gaat.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de handen van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। हस्तयोरर्घ्यं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. hastayor-arghyaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan om uw handen te wassen.
Wat je doet:
Neem een beetje water in een lepeltje en bied dit symbolisch aan bij de mond van Ganesha. Je zet het water neer voor de murti terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Aachamanam is bedoeld voor inwendige reiniging: het spoelen van de mond. Het symboliseert dat ook woorden, gedachten en intenties zuiver moeten zijn. Tijdens de puja zeggen we daarmee: “Moge mijn spreken, denken en handelen zuiver zijn.” Het is een uitnodiging om bewust te worden van hoe onze woorden en daden de wereld beïnvloeden, en om steeds opnieuw innerlijke helderheid te zoeken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de mond van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। आचमनीयं जलं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. ācamanīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan voor de innerlijke reiniging.
Wat je doet:
Neem een paar druppels water en sprenkel dit op de murti van Ganesha. In grotere rituelen wordt de murti volledig gebaad, maar in een eenvoudige puja volstaat het symbolisch sprenkelen van water. Doe dit met volle aandacht terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Snaanam, het bad, is een teken van zuiverheid en frisheid. Zoals wij ons wassen voordat we een belangrijke gebeurtenis bijwonen, zo baden we ook symbolisch de murti om reinheid, frisheid en energie uit te nodigen. Het baden van de goddelijke aanwezigheid herinnert ons eraan dat zuiverheid zowel innerlijk als uiterlijk een fundament is voor spiritueel leven. Het is een uitnodiging om oude lasten af te wassen, vernieuwd en verfrist voor het goddelijke te verschijnen, en ons leven in reinheid te leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en sprenkel je water op de murti óf was je de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। स्नानीयं जलं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. snānīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan om te baden.
Wat je doet:
Neem een schoon, klein stukje stof (bijvoorbeeld symbolisch 2 stukjes katoen of katoenen watten) en leg dit voor de murti neer, alsof je nieuwe kleding aanbiedt. Als je een versierde murti hebt, kun je deze ook daadwerkelijk met een doek bedekken, een sjaaltje omleggen of nieuwe kleding aandoen.
Betekenis:
Vastra betekent kleding. Door vastra aan te bieden drukken we respect en zorg uit. Zoals we een geliefde gast niet laten verschijnen zonder schone en gepaste kleren, zo tooien we ook de goddelijke aanwezigheid. Het aanbieden van kleding herinnert ons aan waardigheid, bescherming en respect voor het leven. Het nodigt ons uit om ook ons eigen leven te tooien met eenvoud, bescheidenheid en schoonheid van binnenuit. Het is een gebaar van liefdevolle zorg, waarmee we Ganesha eren alsof hij onze eigen dierbare gast is. Ook symboliseert het wisselen van kleding de wet van reïncarnatie: het wisselen van lichaam om opnieuw te worden geboren totdat we spirituele verlossing bereiken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een 2 stukjes katoenen watten en leg je deze voor de murti óf verwissel je de kleding van de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। वस्त्रमुपवस्त्रं च समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. vastram-upavastraṃ ca samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied onder- en bovenkleding aan.
Wat je doet:
Neem iets dikkere katoenen garen en wikkel deze 3 keer, waarna je de garen van de klos afbreekt en diagonaal op de murti legt: over de linkerschouder van de murti, onder de rechterarm door. Als dit niet kan bij jouw murti, kun je het 3 keer om 4 vingers wikkelen, afbreken en voor de murti plaatsen.
Betekenis:
De yagyopaveet of janeu is een teken van toewijding, studie en spirituele discipline. Door dit aan Ganesha aan te bieden, erkennen we hem als de hoogste priester en leraar, en vragen we om leiding op ons pad. Voor onszelf symboliseert het draad de verbinding tussen mens en goddelijk, tussen kennis en praktijk. Het is een herinnering dat spirituele beoefening zowel discipline als nederigheid vraagt, en dat ware wijsheid gedragen wordt met eenvoud en toewijding. De drie draden van de yagyopaveet staan symbool voor verschillende drie-eenheden, zoals de drie goddelijke krachten (mannelijk: Brahma, Vishnu en Shiva, vrouwelijk: Kali, Lakshmi en Sarasvati), de drie schulden die ieder mens draagt (Deva rina, Rishi rina en Pitra rina: aan de goden, de wijzen/leraren en de voorouders), de drie fundamentele deugden (manas, vaak en kaya: denken, spreken en handelen), de drie aarden van de stoffelijke natuur (sattva, rajas en tamas: zuiverheid, actie en duisternis), de drie soorten Veda-mantra’s (jñanakaand, karmakaand en upasanakaand).
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je het koord en leg je deze over of voor de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। यज्ञोपवीतं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. yajñopavītaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze yajñopaveet aan.
Wat je doet:
Meng sandelhoutpoeder met een paar druppels water om een pasta te maken. Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en breng de pasta aan op het voorhoofd van het beeld of de afbeelding van Ganesha met je rechterringvinger. Je kunt een stip zetten of een verticale streep van beneden naar boven, beginnend tussen de wenkbrauwen. Als je geen sandelhoutpoeder hebt, sprenkel dan rozenwater op de murti of afbeelding.
Betekenis:
Geur is als een fluistering van de aarde. Een stille aanwijzing dat iets aanwezig is, nog voordat je het echt ziet of aanraakt. Tijdens de puja helpt geur ons om contact te maken met de subtiele lagen van bewustzijn. Het nodigt uit om kalm te worden, je aandacht te verfijnen en te voelen hoe de energie van het goddelijke zacht om je heen beweegt. Gandham helpt de geest te kalmeren, het hart te openen en een subtiele verbinding te ervaren met het goddelijke. Het herinnert ons eraan hoe fijn en subtiel energie is, en hoe het goddelijke ook in die fijnste lagen aanwezig is en ons altijd verbindt.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens breng je met aandacht sandelhoutpasta of een druppel geur op de murti aan, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। गन्धं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. gandhaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied geur aan.
Wat je doet:
Neem een verse bloem in je handen, houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en leg vervolgens de bloem voor het beeld van Ganesha. Gebruik een bloem die geurig en zuiver is, zoals jasmijn, lotus of een roos. Je kunt ook een eenvoudigere bloem gebruiken, zoals een chrysant, anjer, goudsbloem of afrikaantje.
Betekenis:
Bloemen zijn een natuurlijk symbool van schoonheid, vergankelijkheid en toewijding. Hun geur, kleur en vorm spreken zonder woorden. Tijdens de puja staan bloemen voor het zuiverste dat de natuur voortbrengt, en wat wij in nederigheid aanbieden. Bloemen herinneren ons eraan dat alles in bloei komt, straalt en uiteindelijk weer loslaat. Zo nodigen ze ons uit om ook onze eigen gedachten, zorgen en verlangens neer te leggen, en het goddelijke te naderen met eenvoud en openheid. Door Pushpam te offeren zeggen we: “Hier ben ik, met alles wat ik ben, bereid om te bloeien en weer los te laten in uw handen.”
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je met volle aandacht de bloem voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। पुष्पं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. puṣpaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied een bloem aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra, steek wierook aan en zwaai de rook zachtjes kloksgewijs rond het beeld of de afbeelding van Ganesha. Gebruik wierook van goede kwaliteit, gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten.
Betekenis:
Wierook verspreidt zich langzaam en vult de ruimte met geur en rook die zacht omhoog kringelt. Het symboliseert onze gebeden en intenties die zich uitstrekken naar het goddelijke, en herinnert eraan dat alles vergankelijk is, en dat ieder offer zich kan vermengen met iets groters. Ook wijzelf. Wanneer we opgaan in het grotere geheel, ervaren we opnieuw eenheid en harmonie. Door dhoopam te offeren zuiveren we de ruimte en ons innerlijk. Het nodigt uit om los te laten wat zwaar is en helderheid toe te laten. Het is een stille herinnering dat we allemaal een atoom zijn van het goddelijke en eenheid & overgave de enige manier zijn om ècht in harmonie te kunnen leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens draai je met brandende wierook kloksgewijs rond de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। धूपमाघ्रापयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. dhūpam-āghrāpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied geurige rook aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en draai de diya drie keer in een cirkelvormige beweging met de klok mee voor het beeld of de afbeelding van Ganesha. Je begint en eindigt bij de voeten.
Betekenis:
Het licht van de diya verbreidt langzaam warmte en helderheid. Het symboliseert inzicht, bewustzijn en het doorbreken van duisternis, zowel in de wereld om ons heen als in onszelf. Deepam nodigt uit om de aandacht te richten op de innerlijke vonk die altijd in ons brandt, het goddelijke dat in ons aanwezig is. Zoals de diya de ruimte verlicht, zo herinnert Deepam ons eraan dat het goddelijke overal schijnt: in ons, om ons heen, en in ieder wezen. Door het licht te offeren zeggen we eigenlijk: “Laat dit innerlijke vuur helder blijven branden, zodat ik vanuit liefde en helderheid mijn pad kan bewandelen.”
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens draai je met brandende diya kloksgewijs rond de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। दीपं दर्शयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. dīpaṃ darśayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied licht aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en plaats een schaaltje vers bereid eten of amandelen met een beetje ghee voor het beeld van Ganesha. Gebruik vers, zuiver, biologisch en onbewerkt voedsel (veganistisch en sattvisch).
Betekenis:
Het voedsel dat we aanbieden is eenvoudig en puur. Naivedyam helpt ons stil te staan bij het geven en ontvangen in het dagelijkse leven: hoe alles wat we geven weer terugkomt, en hoe alles wat we ontvangen door ons heen stroomt. Het herinnert ons aan karma: dat elke actie een reactie heeft, dat alles wat we doen een impact heeft. Tijdens de puja verbinden we ons met deze stroom, voelen we hoe energie en overvloed altijd rondgaan, en hoe het goddelijke aanwezig is in iedere handeling. Het is een manier om te leren geven en ontvangen met aandacht en nederigheid, en te beseffen dat ons leven een voortdurende uitwisseling is van energie en zorg.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je het schaaltje voedsel voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। नैवेद्यं निवेदयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. naivedyaṃ nivedayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied voedsel aan.
Na voedsel hoort water. Eigenlijk hoort deze stap dus ‘bij’ naivedyam.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en bied water aan in een lepeltje voor het beeld van Ganesha.
Betekenis:
Het spoelen van de mond staat symbool voor innerlijke reiniging. Het herinnert ons eraan dat woorden, gedachten en intenties net zo belangrijk zijn als fysieke daden. Aachamanam nodigt ons uit om onze geest te zuiveren, onze intenties helder te maken, en ons hart open te stellen voor het goddelijke. Net zoals water het lichaam reinigt en ruimte maakt voor nieuwe voeding, herinnert deze handeling ons eraan om open te zijn voor zuivere energie en inzicht. Onze intenties, gedachten, woorden en handelingen stromen rond en beïnvloeden zowel onszelf als onze omgeving. Door regelmatig stil te staan, te evalueren en te zuiveren, oefenen we openheid, aandacht en bewustzijn in ons dagelijks leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je wat water voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। नैवेद्यान्ते आचमनीयं जलं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. naivedyānte ācamanīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Na het aanbieden van voedsel bied ik water aan.
Wat je doet:
Leg met aandacht en toewijding een gevulde paanblad voor de murti van Ganesha terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Taamboolam wordt traditioneel aan gasten aangeboden na een maaltijd, als teken van gastvrijheid en weldaad. In de puja is het een symbool van voeding en verfrissing voor de goddelijke aanwezigheid. Het herinnert ons eraan dat dienstbaarheid en gastvrijheid de kern zijn van devotie. Voor onszelf betekent het: alles wat ik heb, deel ik met het goddelijke; niets is enkel van mij. Het is een oefening in vrijgevigheid en het loslaten van bezit. Het betelblad, dat na het kauwen vaak wordt uitgespuugd, herinnert ons eraan dat zuiverheid en welzijn komen door het loslaten van wat we niet nodig hebben, en dat echte rijkdom ligt in het delen en reinigen van hart en geest.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je een gevuld paanblad voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। मुखवासार्थे ताम्बूलं समर्पयामि।
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. tāmbūlaṃ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze taamboolam aan.
Wat je doet:
Neem enkele bloemen in je handen, houd deze voor je borst met je handen in namaste-houding terwijl je de mantra reciteert, en leg ze daarna neer voor de murti van Ganesha.
Betekenis:
Pushpanjali betekent “handvol bloemen”. Het aanbieden van bloemen is een symbool van onze mooiste gedachten, intenties en daden, die we aan het goddelijke wijden. Elke bloem staat voor zuiverheid, vergankelijkheid en schoonheid. Door bloemen aan te bieden, leren we dat alles wat bloeit ook weer vergaat, en dat ware schoonheid ligt in het schenken en delen. Aan het goddelijke, óók in de vorm van het universum. Het is een moment van diepe overgave: met de bloemen leggen we ook onszelf neer, in dankbaarheid en devotie.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je de handvol bloemen voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। मन्त्रपुष्पाञ्जलिं समर्पयामि।
ॐ gaṁ gaṇapataye namaḥ. mantra-puṣpāñjaliṁ samarpayāmi.
Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied deze bloemen met mantra aan.
Tijdsduur: ca. 1-2 minuten
Wat je doet:
Sluit de puja af met een persoonlijk gebed of prarthana. Breng je handen in de namaste-houding voor je hart, sluit je ogen en adem rustig in en uit. Richt je aandacht naar binnen en spreek in stilte of hardop je intenties, wensen en dankbaarheid uit aan de goddelijke aanwezigheid. Dit is een moment van persoonlijke verbinding, waarin je alles wat je tijdens de puja hebt ervaren, gezien en gevoeld, bewust overbrengt naar het goddelijke.
Betekenis:
Prarthana is het meest intieme deel van de puja: het is een directe dialoog met het goddelijke vanuit je hart. Het helpt om je eigen energie te zuiveren, je geest te richten en een diepere verbinding te ervaren. Door je wensen en dankbaarheid oprecht te uiten, versterk je je innerlijke focus en overgave. Het is een moment van spirituele openheid, waarin je je intenties met volle aandacht en vertrouwen loslaat in de universele energie.
Gebed:
Er is geen vaste tekst voor dit gebed; het kan zo simpel of complex zijn als je zelf wilt. Laat het vooral uit je hart komen en gebruik je eigen woorden. Er is geen goed of fout.
Voel bij het reciteren hoe je hart zich opent en dat je intenties zich verbinden met het grotere geheel. Sluit af door nog even in stilte te zitten, de energie te voelen en je dankbaarheid te laten resoneren in je hele wezen.
Tijdsduur: ca. 10 minuten.
Doe je alleen de Ganesha puja, dan raad ik aan te beginnen met 5 minuten meditatie.
Wat je doet:
Begin met een moment van stilte. Sluit je ogen, adem rustig en voel je lichaam. Breng je handen samen in de namaste-houding voor je hart en zorg dat je rug recht is, je nek in lijn met je wervelkolom. Blijf zo zitten tijdens de puja: deze bewuste houding helpt de energie in je lichaam vrij te laten stromen en brengt je in contact met jezelf en het goddelijke.
Ga rustig zitten, sluit je ogen en adem diep in en uit. Laat je lichaam ontspannen en richt je aandacht op Ganesha. Stel je voor dat je in zijn aanwezigheid bent, voel zijn kalmerende energie om je heen. Blijf enkele ademhalingen in deze stilte, en laat gedachten zachtjes komen en gaan. Open dan je ogen en kijk even aandachtig naar de murti van Ganesha. Denk aan hoe hij ons de wijsheid geeft om met helderheid en geduld uitdagingen in ons leven te benaderen, en los te laten wat je tegenhoudt, zoals angst, twijfel of weerstand. Zodat je je kunt overgeven aan de stroom van het leven.
Als je deze puja doet als onderdeel van een uitgebreidere Deva Puja, dan kun je puur even aandachtig kijken naar de murti van Ganesha. Verricht je alleen de Ganesha puja, dan geldt een langere dhyaanam.
Betekenis:
Dhyaanam is het moment waarop we even terugtrekken uit de wereld, het lawaai van gedachten laten liggen en ons richten op de aanwezigheid van het goddelijke. In die stilte openen we ons hart en onze geest, voelen we de zachte beweging van goddelijke energie om ons heen, en bereiden we ons voor om met aandacht, bewustzijn en toewijding de puja te verrichten. Dhyaanam herinnert ons eraan dat ware verbinding begint van binnenuit, en dat ieder gebaar in de puja bedoeld is voor innerlijke helderheid en aanwezigheid.
Neem bij elke stap van de puja de betekenis van de handeling in gedachte, zodat de woorden niet alleen in je gedachten blijven, maar ook kunnen doordringen tot je hart en gevoel.
Mantra:
Terwijl je Ganesha in gedachten houdt en zijn aanwezigheid ervaart, reciteer je met volle aandacht en een open hart een Ganesha mantra, bijvoorbeeld:
ॐ गजाननं भूतगणादि सेवितं
कपित्थजम्बूफलसार भक्षितम्।
उमासुतं शोकविनाशकारणं
नमामि विघ्नेश्वर पादपङ्कजम्॥ॐ gajānanaṃ bhūta-gaṇādi sevitam
kapittha-jambū-phala-sāra bhakṣitam.
umā-sutam śoka-vināśa-kāraṇam
namāmi vighneśvara pāda-paṅkajam.Ik verheerlijk de lotusvoeten van Vighneshwara, degene met het olifantenhoofd, die wordt gediend door de Bhutaganas (hemelse dienaren) en anderen, en die het sap van Kapittha (wood-apple) en Jambu (rose-apple) vruchten consumeert. Hij is de zoon van Devi Uma (Devi Parvati) en de oorzaak van de vernietiging van verdriet. Ik buig me in eerbied voor de lotusvoeten van die Vighneshwara (de heer die obstakels verwijdert).
Wat je doet:
Breng je handen samen in de namaste-houding voor je hart, neem Ganesha in gedachten en nodig Ganesha uit om in de murti aanwezig te zijn. Dit doe je door de mantra uit te spreken. Visualiseer dat de energie van Ganesha vanuit het absolute neerdaalt en zich manifesteert in de murti voor je.
Betekenis:
Aavaahanam betekent letterlijk “uitnodigen”. Het is het moment waarop de puja tot leven komt: het beeld van Ganesha is niet slechts steen, klei of metaal, maar wordt door jouw uitnodiging doordrongen met goddelijke aanwezigheid. Voor jou als beoefenaar is dit een oefening in intentie en concentratie: door te visualiseren en te voelen dat Ganesha daadwerkelijk aanwezig is, leren we de kracht van aandacht, devotie en verbeelding. Het nodigt ons uit om in het dagelijks leven bewuster aanwezig te zijn en het heilige te herkennen in het alledaagse. Het Goddelijke is immers altijd en overal aanwezig, en daar mogen we ons mee verbinden in het dagelijkse leven.
Mantra:
Terwijl je Ganesha in gedachten houdt en zijn aanwezigheid ervaart, reciteer je met volle aandacht en een open hart de volgende mantra:
आगच्छ भगवन्! देव! स्थाने चात्र स्थिरो भव।
यावत् पूजां करिष्येऽहं तावत् त्वं सन्निधौ भव॥
ॐ गं गणपतये नमः। आवाहयामि स्थापयामि।
ॐ āgaccha bhagavan! deva! sthāne cātra sthiro bhava.
yāvat pūjāṃ kariṣye’haṃ tāvat tvaṃ sannidhau bhava.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. āvāhayāmi sthāpayāmi.
O Heer! O God! Kom hierheen en wees standvastig op deze plaats. Zolang ik de puja uitvoer, wees zo lang aanwezig in mijn nabijheid. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Kom en zetel u.
Wat je doet:
Leg een klein bloemblaadje, een bloem of wat rijst voor de murti neer, als symbool van een zetel. Stel je voor dat je Ganesha een waardige plek aanbiedt om te rusten.
Betekenis:
Aasanam betekent stoel of zetel. Een gast bied je altijd een zitplaats aan, en zo ook bij de goddelijke aanwezigheid. Dit gebaar herinnert ons eraan dat we niet alleen Ganesha uitnodigen, maar hem ook de juiste eer en plaats geven in ons hart en huis. Innerlijk betekent dit: “Ik bied mijn hart als zetel aan, moge U daarin plaatsnemen.” Het is een oefening in overgave en gastvrijheid, en een herinnering dat het goddelijke niet buiten ons is, maar in ons kan zetelen als we ruimte maken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een bloem, wat bloemblaadjes of rijstkorrels en leg je deze voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ रम्यं सुशोभनं दिव्यं सर्वसौख्यकरं शुभम्।
आसनञ्च मया दत्तं गृहाण परमेश्वर॥
ॐ गं गणपतये नमः। आसनं समर्पयामि।ॐ ramyaṃ su-śobhanaṃ divyaṃ sarva-saukhya-karaṃ śubham.
āsanañca mayā dattaṃ gṛhāṇa parameśvara.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. āsanaṃ samarpayāmi.Deze zetel, mooi, schitterend, goddelijk, heilzaam en vol gelukbrengende kwaliteiten, wordt door mij aangeboden. Aanvaard dit, o Allerhoogste Heer. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze zitplaats aan.
Wat je doet:
Neem een klein beetje water in een lepeltje of in een lota en bied dit symbolisch aan de voeten van de murti van Ganesha. Je kunt het water voor de murti neerzetten of daadwerkelijk de voeten van de murti wassen. Dit doe je terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Paadyam symboliseert nederigheid en gastvrijheid. In de Indiase traditie wast men de voeten van een gast die het huis binnenkomt: dit gebaar reinigt stof van de reis en toont respect. Bij de puja doen we hetzelfde bij de goddelijke aanwezigheid: we reinigen symbolisch de voeten van Ganesha en zeggen daarmee: “U bent welkom, neem plaats in mijn hart en in mijn huis.” Het herinnert ons eraan dat ware devotie begint met nederigheid, het buigen voor het goddelijke, en het reinigen van ons eigen pad. Het spiegelt dat elke stap die we zetten schoon en zuiver mag zijn.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de voeten van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गङ्गादिसर्वतीर्थेभ्य आनीतं तोयमुत्तम्।
पाद्यार्थं सम्प्रदास्यामि गृह्णन्तु परमेश्वरः॥
ॐ गं गणपतये नमः। पादयोः पाद्यं समर्पयामि।ॐ gaṅgādi-sarva-tīrthebhya ānītaṃ toyam-uttamam.
pādyārthaṃ sampradāsyāmi gṛhṇantu parameśvaraḥ.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. pādayoḥ pādyaṃ samarpayāmi.Dit voortreffelijke water, gebracht uit de Ganga en verschillende heilige rivieren en pelgrimsoorden, bied ik aan voor het wassen van de voeten. Moge de Allerhoogste Heer het aannemen. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan voor het wassen van uw voeten.
Wat je doet:
Neem een klein beetje water in een lepeltje en bied dit voor de murti aan. Zet het water neer alsof je het in de handen van Ganesha plaatst. Doe dit met eerbied terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Arghyam betekent het aanbieden van verfrissing. Het is een symbool van gastvrijheid en respect: zoals je een gast eerst water aanbiedt om zich op te frissen, zo doen we dat bij het goddelijke. Arghyam is ook een herinnering dat het goddelijke de bron is van alle water en van alle levensstroom. Door dit eenvoudige gebaar erkennen we onze afhankelijkheid van de natuur en het universum, en oefenen we dankbaarheid voor de levensstroom die altijd door ons heen gaat.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de handen van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गन्धपुष्पाक्षतैर्युक्तमर्घ्यं सम्पादितं मया।
गृह्णन्त्वर्घ्यं महादेवाः प्रसन्नाश्च भवन्तु मे॥
ॐ गं गणपतये नमः। हस्तयोरर्घ्यं समर्पयामि।ॐ gandha-puṣp-ākṣatair-yuktam-arghyaṃ sampāditaṃ mayā.
gṛhṇantv-arghyaṃ mahādevāḥ prasannāś-ca bhavantu me.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. hastayor-arghyaṃ samarpayāmi.De arghya, verrijkt met geur, bloemen en rijstkorrels, is door mij bereid. Mogen de grote goden deze arghya aannemen en welgezind jegens mij zijn. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan om uw handen te wassen.
Wat je doet:
Neem een beetje water in een lepeltje en bied dit symbolisch aan bij de mond van Ganesha. Je zet het water neer voor de murti terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Aachamanam is bedoeld voor inwendige reiniging: het spoelen van de mond. Het symboliseert dat ook woorden, gedachten en intenties zuiver moeten zijn. Tijdens de puja zeggen we daarmee: “Moge mijn spreken, denken en handelen zuiver zijn.” Het is een uitnodiging om bewust te worden van hoe onze woorden en daden de wereld beïnvloeden, en om steeds opnieuw innerlijke helderheid te zoeken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en leg je deze voor de murti neer óf was je de mond van de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ कर्पूरेण सुगन्धेन वासितं स्वादु शीतलम्।
तोयमाचमनीयार्थं गृह्णन्तु परमेश्वराः॥
ॐ गं गणपतये नमः। आचमनीयं जलं समर्पयामि।ॐ karpūreṇa sugandhena vāsitaṃ svādu śītalam.
toyam-ācamanīyārthaṃ gṛhṇantu parameśvarāḥ.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. ācamanīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.Dit water, geurig gemaakt met kamfer, aangenaam en verfrissend koel, wordt aangeboden om te drinken en te zuiveren. Mogen de allerhoogste goden het aanvaarden. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan voor de innerlijke reiniging.
Wat je doet:
Neem een paar druppels water en sprenkel dit op de murti van Ganesha. In grotere rituelen wordt de murti volledig gebaad, maar in een eenvoudige puja volstaat het symbolisch sprenkelen van water. Doe dit met volle aandacht terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Snaanam, het bad, is een teken van zuiverheid en frisheid. Zoals wij ons wassen voordat we een belangrijke gebeurtenis bijwonen, zo baden we ook symbolisch de murti om reinheid, frisheid en energie uit te nodigen. Het baden van de goddelijke aanwezigheid herinnert ons eraan dat zuiverheid zowel innerlijk als uiterlijk een fundament is voor spiritueel leven. Het is een uitnodiging om oude lasten af te wassen, vernieuwd en verfrist voor het goddelijke te verschijnen, en ons leven in reinheid te leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een lepeltje water uit de lota en sprenkel je water op de murti óf was je de murti ermee, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ मन्दाकिन्याः समानीतैः कर्पूरागुरुवासितैः।
स्नानं कुर्वन्तु देवेशा जलैरेभिः सुगन्धिभिः॥
ॐ गं गणपतये नमः। स्नानीयं जलं समर्पयामि।ॐ mandākinyāḥ samānītaiḥ karpūrā-guru-vāsitaiḥ.
snānaṃ kurvantu deveśā jalairebhiḥ sugandhibhiḥ.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. snānīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.Mogen de Heer der goden een bad nemen met dit water, dat wordt geacht te zijn meegebracht uit de hemelse Ganga, geurig gemaakt met kamfer en aloëhout, en doordrongen van heerlijke geuren. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied water aan om te baden.
Wat je doet:
Neem een schoon, klein stukje stof (bijvoorbeeld symbolisch 2 stukjes katoen of katoenen watten) en leg dit voor de murti neer, alsof je nieuwe kleding aanbiedt. Als je een versierde murti hebt, kun je deze ook daadwerkelijk met een doek bedekken, een sjaaltje omleggen of nieuwe kleding aandoen.
Betekenis:
Vastra betekent kleding. Door vastra aan te bieden drukken we respect en zorg uit. Zoals we een geliefde gast niet laten verschijnen zonder schone en gepaste kleren, zo tooien we ook de goddelijke aanwezigheid. Het aanbieden van kleding herinnert ons aan waardigheid, bescherming en respect voor het leven. Het nodigt ons uit om ook ons eigen leven te tooien met eenvoud, bescheidenheid en schoonheid van binnenuit. Het is een gebaar van liefdevolle zorg, waarmee we Ganesha eren alsof hij onze eigen dierbare gast is. Ook symboliseert het wisselen van kleding de wet van reïncarnatie: het wisselen van lichaam om opnieuw te worden geboren totdat we spirituele verlossing bereiken.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je een 2 stukjes katoenen watten en leg je deze voor de murti óf verwissel je de kleding van de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ शीतवातोष्णसंत्राणे लोकलज्जानिवारणे।
देहालङ्करणे वस्त्रे भवद्भयो वाससी शुभे॥
ॐ गं गणपतये नमः। वस्त्रमुपवस्त्रं च समर्पयामि।ॐ śīta-vāt-oṣṇa-santrāṇe loka-lajjā-nivāraṇe.
dehālaṅkaraṇe vastre bhavad-bhyo vāsasī śubhe.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. vastram-upavastraṃ ca samarpayāmi.Moge dit bescherming bieden tegen koude en hitte, schaamte of ongemak in de wereld wegnemen, het lichaam versieren en het dragen ervan voorspoed en veiligheid brengen. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied onder- en bovenkleding aan.
Wat je doet:
Neem iets dikkere katoenen garen en wikkel deze 3 keer, waarna je de garen van de klos afbreekt en diagonaal op de murti legt: over de linkerschouder van de murti, onder de rechterarm door. Als dit niet kan bij jouw murti, kun je het 3 keer om 4 vingers wikkelen, afbreken en voor de murti plaatsen.
Betekenis:
De yagyopaveet of janeu is een teken van toewijding, studie en spirituele discipline. Door dit aan Ganesha aan te bieden, erkennen we hem als de hoogste priester en leraar, en vragen we om leiding op ons pad. Voor onszelf symboliseert het draad de verbinding tussen mens en goddelijk, tussen kennis en praktijk. Het is een herinnering dat spirituele beoefening zowel discipline als nederigheid vraagt, en dat ware wijsheid gedragen wordt met eenvoud en toewijding. De drie draden van de yagyopaveet staan symbool voor verschillende drie-eenheden, zoals de drie goddelijke krachten (mannelijk: Brahma, Vishnu en Shiva, vrouwelijk: Kali, Lakshmi en Sarasvati), de drie schulden die ieder mens draagt (Deva rina, Rishi rina en Pitra rina: aan de goden, de wijzen/leraren en de voorouders), de drie fundamentele deugden (manas, vaak en kaya: denken, spreken en handelen), de drie aarden van de stoffelijke natuur (sattva, rajas en tamas: zuiverheid, actie en duisternis), de drie soorten Veda-mantra’s (jñanakaand, karmakaand en upasanakaand).
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens neem je het koord en leg je deze over of voor de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ नवभिस्तन्तुभिर्युक्तं त्रिगुणं देवतामयम्।
उपवीतं मया दत्तं गृहाण परमेश्वर॥
ॐ गं गणपतये नमः। यज्ञोपवीतं समर्पयामि।ॐ nava-bhistantu-bhiryuktaṃ triguṇaṃ devat-āmayam.
upavītaṃ mayā dattaṃ gṛhāṇa parameśvara.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. yajñopavītaṃ samarpayāmi.Dit heilige koord, verbonden met negen draden en doordrenkt met de drie goddelijke eigenschappen, wordt door mij aangeboden. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze yajñopaveet aan.
Wat je doet:
Meng sandelhoutpoeder met een paar druppels water om een pasta te maken. Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en breng de pasta aan op het voorhoofd van het beeld of de afbeelding van Ganesha met je rechterringvinger. Je kunt een stip zetten of een verticale streep van beneden naar boven, beginnend tussen de wenkbrauwen. Als je geen sandelhoutpoeder hebt, sprenkel dan rozenwater op de murti of afbeelding.
Betekenis:
Geur is als een fluistering van de aarde. Een stille aanwijzing dat iets aanwezig is, nog voordat je het echt ziet of aanraakt. Tijdens de puja helpt geur ons om contact te maken met de subtiele lagen van bewustzijn. Het nodigt uit om kalm te worden, je aandacht te verfijnen en te voelen hoe de energie van het goddelijke zacht om je heen beweegt. Gandham helpt de geest te kalmeren, het hart te openen en een subtiele verbinding te ervaren met het goddelijke. Het herinnert ons eraan hoe fijn en subtiel energie is, en hoe het goddelijke ook in die fijnste lagen aanwezig is en ons altijd verbindt.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens breng je met aandacht sandelhoutpasta of een druppel geur op de murti aan, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गन्धद्वारं दुराधर्षं नित्यपुष्टं करीषिणम्।
ईश्वरं सर्वभूतानां तमिहोपह्वये श्रियम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। गन्धं समर्पयामि।ॐ gandha-dvāraṃ durā-dharṣaṃ nitya-puṣṭaṃ karīṣiṇaṃ.
īśvaraṃ sarva-bhūtānāṃ tām-ih-opahvaye śriyam.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. gandhaṃ samarpayāmi.Hij die de geurige deur is, moeilijk te overwinnen, altijd voedzaam, de verzorgende. Ik bied hier respect aan aan de heer van alle wezens, de bron van welvaart. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied geur aan.
Wat je doet:
Neem een verse bloem in je handen, houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en leg vervolgens de bloem voor het beeld van Ganesha. Gebruik een bloem die geurig en zuiver is, zoals jasmijn, lotus of een roos. Je kunt ook een eenvoudigere bloem gebruiken, zoals een chrysant, anjer, goudsbloem of afrikaantje.
Betekenis:
Bloemen zijn een natuurlijk symbool van schoonheid, vergankelijkheid en toewijding. Hun geur, kleur en vorm spreken zonder woorden. Tijdens de puja staan bloemen voor het zuiverste dat de natuur voortbrengt, en wat wij in nederigheid aanbieden. Bloemen herinneren ons eraan dat alles in bloei komt, straalt en uiteindelijk weer loslaat. Zo nodigen ze ons uit om ook onze eigen gedachten, zorgen en verlangens neer te leggen, en het goddelijke te naderen met eenvoud en openheid. Door Pushpam te offeren zeggen we: “Hier ben ik, met alles wat ik ben, bereid om te bloeien en weer los te laten in uw handen.”
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je met volle aandacht de bloem voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ श्रद्धया सिक्तया भक्त्या हार्दप्रेम्णा समर्पितः।
मन्त्रपुष्पाञ्जलिश्चायं कृपया प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। पुष्पं समर्पयामि।ॐ śraddhayā siktayā bhaktyā hārda-premṇā samarpitaḥ.
mantra-pūṣpāñjaliś-cāyaṃ kṛpayā prati-gṛhyatām.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. puṣpaṃ samarpayāmi.Met toewijding besprenkeld, met vroomheid en oprecht liefdevol aangeboden. Moge dit offer van een mantra en een bloem met genade worden aanvaard. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied een bloem aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra, steek wierook aan en zwaai de rook zachtjes kloksgewijs rond het beeld of de afbeelding van Ganesha. Gebruik wierook van goede kwaliteit, gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten.
Betekenis:
Wierook verspreidt zich langzaam en vult de ruimte met geur en rook die zacht omhoog kringelt. Het symboliseert onze gebeden en intenties die zich uitstrekken naar het goddelijke, en herinnert eraan dat alles vergankelijk is, en dat ieder offer zich kan vermengen met iets groters. Ook wijzelf. Wanneer we opgaan in het grotere geheel, ervaren we opnieuw eenheid en harmonie. Door dhoopam te offeren zuiveren we de ruimte en ons innerlijk. Het nodigt uit om los te laten wat zwaar is en helderheid toe te laten. Het is een stille herinnering dat we allemaal een atoom zijn van het goddelijke en eenheid & overgave de enige manier zijn om ècht in harmonie te kunnen leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens draai je met brandende wierook kloksgewijs rond de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ वनस्पतिरसोद्भूतो गन्धाढ्यो गन्ध उत्तमः।
आग्नेयः सर्वदेवानां धूपोऽयं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। धूपमाघ्रापयामि।ॐ vanaspati-rasodbhūto gandhāḍhyo gandha uttamaḥ.
āgneyaḥ sarva-devānāṁ dhūpo’yaṁ pratigṛhyatām.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. dhūpam-āghrāpayāmi.De geurige rook, voortgebracht door de aroma van planten, is van de hoogste kwaliteit. Moge dit geurige offer, dat geschikt is voor alle goden, worden aanvaard. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied geurige rook aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en draai de diya drie keer in een cirkelvormige beweging met de klok mee voor het beeld of de afbeelding van Ganesha. Je begint en eindigt bij de voeten.
Betekenis:
Het licht van de diya verbreidt langzaam warmte en helderheid. Het symboliseert inzicht, bewustzijn en het doorbreken van duisternis, zowel in de wereld om ons heen als in onszelf. Deepam nodigt uit om de aandacht te richten op de innerlijke vonk die altijd in ons brandt, het goddelijke dat in ons aanwezig is. Zoals de diya de ruimte verlicht, zo herinnert Deepam ons eraan dat het goddelijke overal schijnt: in ons, om ons heen, en in ieder wezen. Door het licht te offeren zeggen we eigenlijk: “Laat dit innerlijke vuur helder blijven branden, zodat ik vanuit liefde en helderheid mijn pad kan bewandelen.”
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens draai je met brandende diya kloksgewijs rond de murti, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ तैलं च वर्तिसंयुक्तं वह्निना योजितं मया।
दीपं गृह्णन्तु देवेशास्त्रैलोक्यतिमिरापहम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। दीपं दर्शयामि।ॐ tailaṃ ca varti-saṃyuktaṃ vahninā yojitaṃ mayā.
dīpaṃ gṛhṇantu deveśās-trailokya-timir-āpaham.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. dīpaṃ darśayāmi.Ik bied dit licht aan, dat is samengesteld uit olie en een lont, en door mij met vuur is gebrand. Mogen de goden, heersers van de drie werelden, dit licht aanvaarden en de duisternis verdrijven. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied licht aan.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en plaats een schaaltje vers bereid eten of amandelen met een beetje ghee voor het beeld van Ganesha. Gebruik vers, zuiver, biologisch en onbewerkt voedsel (veganistisch en sattvisch).
Betekenis:
Het voedsel dat we aanbieden is eenvoudig en puur. Naivedyam helpt ons stil te staan bij het geven en ontvangen in het dagelijkse leven: hoe alles wat we geven weer terugkomt, en hoe alles wat we ontvangen door ons heen stroomt. Het herinnert ons aan karma: dat elke actie een reactie heeft, dat alles wat we doen een impact heeft. Tijdens de puja verbinden we ons met deze stroom, voelen we hoe energie en overvloed altijd rondgaan, en hoe het goddelijke aanwezig is in iedere handeling. Het is een manier om te leren geven en ontvangen met aandacht en nederigheid, en te beseffen dat ons leven een voortdurende uitwisseling is van energie en zorg.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je het schaaltje voedsel voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ नैवेद्यं गृह्यतां देव भक्तिं मे ह्यचलां कुरु।
ईप्सितं मे वरं देहि परत्र च परां गतिम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। नैवेद्यं निवेदयामि।ॐ naivedyaṁ gṛhyatāṁ deva bhaktiṁ me hyacalāṁ kuru.
īpsitaṁ me varaṁ dehi paratra ca parāṁ gatim.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. naivedyaṃ nivedayāmi.O god, aanvaard dit voedseloffer en schenk mij onwankelbare devotie. Geef mij dat waar ik naar verlang en leid mij naar de hoogste bestemming. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied voedsel aan.
Na voedsel hoort water. Eigenlijk hoort deze stap dus ‘bij’ naivedyam.
Wat je doet:
Houd je handen in een namaste-houding ter hoogte van je hart, reciteer de mantra en bied water aan in een lepeltje voor het beeld van Ganesha.
Betekenis:
Het spoelen van de mond staat symbool voor innerlijke reiniging. Het herinnert ons eraan dat woorden, gedachten en intenties net zo belangrijk zijn als fysieke daden. Aachamanam nodigt ons uit om onze geest te zuiveren, onze intenties helder te maken, en ons hart open te stellen voor het goddelijke. Net zoals water het lichaam reinigt en ruimte maakt voor nieuwe voeding, herinnert deze handeling ons eraan om open te zijn voor zuivere energie en inzicht. Onze intenties, gedachten, woorden en handelingen stromen rond en beïnvloeden zowel onszelf als onze omgeving. Door regelmatig stil te staan, te evalueren en te zuiveren, oefenen we openheid, aandacht en bewustzijn in ons dagelijks leven.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je wat water voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ गं गणपतये नमः। नैवेद्यान्ते आचमनीयं जलं समर्पयामि।
उत्तरापोऽशनार्थं हस्तप्रक्षालनार्थं मुखप्रक्षालनार्थं च जलं समर्पयामि।ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. naivedyānte ācamanīyaṃ jalaṃ samarpayāmi.
uttar-āpo’śan-ārthaṃ hasta-prakṣālan-ārthaṃ mukha prakṣālan-ārthaṃ ca jalaṃ samarpayāmi.Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Na het aanbieden van voedsel bied ik water aan. Ik bied water aan voor verdere reiniging, om de handen, het gezicht en de mond te reinigen.
Wat je doet:
Leg met aandacht en toewijding een gevulde paanblad voor de murti van Ganesha terwijl je de mantra reciteert.
Betekenis:
Taamboolam wordt traditioneel aan gasten aangeboden na een maaltijd, als teken van gastvrijheid en weldaad. In de puja is het een symbool van voeding en verfrissing voor de goddelijke aanwezigheid. Het herinnert ons eraan dat dienstbaarheid en gastvrijheid de kern zijn van devotie. Voor onszelf betekent het: alles wat ik heb, deel ik met het goddelijke; niets is enkel van mij. Het is een oefening in vrijgevigheid en het loslaten van bezit. Het betelblad, dat na het kauwen vaak wordt uitgespuugd, herinnert ons eraan dat zuiverheid en welzijn komen door het loslaten van wat we niet nodig hebben, en dat echte rijkdom ligt in het delen en reinigen van hart en geest.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je een gevuld paanblad voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ पूगीफलं महद्दिव्यं नागवल्लीदलैर्युतम्।
एलालवङ्गसंयुक्तं ताम्बूलं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। मुखवासार्थे ताम्बूलं समर्पयामि।ॐ pūgīphalaṃ mahad-divyaṃ nāga-vallī-dalair-yutam.
elā-lavaṅga-saṃyuktaṃ tāmbūlaṃ pratigṛhyatām.
ॐ gaṃ gaṇapataye namaḥ. tāmbūlaṃ samarpayāmi.Moge dit grote, goddelijke betelblad, samen met piperfruit, slingerbladeren en vermengd met rozen en kruidnagel, door u aanvaard worden. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied u deze taamboolam aan.
Wat je doet:
Neem enkele bloemen in je handen, houd deze voor je borst met je handen in namaste-houding terwijl je de mantra reciteert, en leg ze daarna neer voor de murti van Ganesha.
Betekenis:
Pushpanjali betekent “handvol bloemen”. Het aanbieden van bloemen is een symbool van onze mooiste gedachten, intenties en daden, die we aan het goddelijke wijden. Elke bloem staat voor zuiverheid, vergankelijkheid en schoonheid. Door bloemen aan te bieden, leren we dat alles wat bloeit ook weer vergaat, en dat ware schoonheid ligt in het schenken en delen. Aan het goddelijke, óók in de vorm van het universum. Het is een moment van diepe overgave: met de bloemen leggen we ook onszelf neer, in dankbaarheid en devotie.
Mantra:
Reciteer met volle aandacht de volgende mantra.
Tijdens het reciteren van de korte mantra van Ganesha buig je eerbiedig tot de murti van Ganesha. Vervolgens leg je de handvol bloemen voor de murti neer, terwijl je de mantra voltooit.
ॐ श्रद्धया सिक्त्तया भक्त्या हार्दप्रेम्णा समर्पितः।
मन्त्रपुष्पाञ्जलिश्चायं कृपया प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ गं गणपतये नमः। मन्त्रपुष्पाञ्जलिं समर्पयामि।ॐ śraddhayā sikttayā bhaktyā hārda-premṇā samarpitaḥ.
mantra-puṣpāñjaliś-cāyaṁ kṛpayā pratigṛhyatām.
ॐ gaṁ gaṇapataye namaḥ. mantra-puṣpāñjaliṁ samarpayāmi.Moge deze offering van bloemen en handgebaar, voorgedragen met geloof, toewijding en oprechte liefde, alstublieft door u worden aanvaard. Ik buig tot de heer van allen (Ganesha). Ik bied deze bloemen met mantra’s aan.
Tijdsduur: ca. 1-2 minuten
Wat je doet:
Sluit de puja af met een persoonlijk gebed of prarthana. Breng je handen in de namaste-houding voor je hart, sluit je ogen en adem rustig in en uit. Richt je aandacht naar binnen en spreek in stilte of hardop je intenties, wensen en dankbaarheid uit aan de goddelijke aanwezigheid. Dit is een moment van persoonlijke verbinding, waarin je alles wat je tijdens de puja hebt ervaren, gezien en gevoeld, bewust overbrengt naar het goddelijke.
Betekenis:
Prarthana is het meest intieme deel van de puja: het is een directe dialoog met het goddelijke vanuit je hart. Het helpt om je eigen energie te zuiveren, je geest te richten en een diepere verbinding te ervaren. Door je wensen en dankbaarheid oprecht te uiten, versterk je je innerlijke focus en overgave. Het is een moment van spirituele openheid, waarin je je intenties met volle aandacht en vertrouwen loslaat in de universele energie.
Gebed:
Er is geen vaste tekst voor dit gebed; het kan zo simpel of complex zijn als je zelf wilt. Laat het vooral uit je hart komen en gebruik je eigen woorden. Er is geen goed of fout.
Voel bij het reciteren hoe je hart zich opent en dat je intenties zich verbinden met het grotere geheel. Sluit af door nog even in stilte te zitten, de energie te voelen en je dankbaarheid te laten resoneren in je hele wezen.
Heb je er iets aan gehad en wil je iets terugdoen? Een donatie helpt me om dit soort informatie gratis en toegankelijk te blijven delen.
Dank je wel voor je bijdrage.