Het was een zeer geslaagde Divali-workshop afgelopen zondag in Eekta Bhawan! Ruim 50 deelnemers kwamen naar de workshop om meer te leren over Divali en te ervaren hoe je zelf havana kunt doen. Vooral jongeren, maar ook ouderen, waren erg nieuwsgierig naar de achtergronden, tradities en rituelen van Divali.
Tijdens de inloop was er een ontspannen sfeer waarin deelnemers kennismaakten met elkaar en de vrijwilligers van de stichting. Meteen was er al interesse in de vele informatieboekjes die de stichting uitgeeft. Maar ook de stichting zelf trok de interesse van onze gasten. “Ga je straks ook vertellen wat jullie nog meer doen als stichting?” vroeg een enthousiaste bezoeker me meteen. Het was erg leuk om te zien dat de bezoekers de vrijheid namen om hun vragen te stellen en aan te geven aan wat voor informatie zij behoefte hebben. Dat kon ik ook meteen meenemen in de presentatie. Ook vóór de Divali-workshop konden de deelnemers hun vragen al per e-mail aangeven zodat ik deze kon meenemen in de lezing. Dat gaf mij meer inzicht in de kennisbehoefte die leeft in de gemeenschap. Hoewel Divali jaarlijks op grote schaal wordt gevierd, blijken veel hindoes maar weinig te weten over de achtergronden en rituelen. Wij als stichting vinden het belangrijk om de religieuze en spirituele aspecten te benadrukken en te delen, zodat wij deze ook kunnen meegeven aan de volgende generaties. Zo kunnen we onze prachtige normen, waarden en religieuze tradities in stand houden.
Het programma begon met een korte introductie van de stichting en de workshop, waarna we al snel bezig waren met de interactieve Divali-lezing. Tijdens de lezing nam ik de vijf dagen van Divali door met hun legendes en uitleg over de rituelen en tradities waar wij mee te maken krijgen. Vooral bij de uitleg van de Yama deep daan (het branden van een diya voor Yama, de Heer van de dood) waren velen verrast erachter te komen dat deze niet één dag maar twee dagen voor de Maha Lakshmi Puja hoort te worden gebrand. “Dan heb ik het al die jaren verkeerd gedaan,” hoorde ik een vrouw uit het publiek zachtjes zeggen. Dat is heel begrijpelijk en herken ik ook uit de gebruiken in mijn eigen familie. Veel hindoes hebben van huis uit namelijk meegekregen dat de Yama deep daan op de avond voor de Maha Lakshmi Puja hoort te worden gebrand. Ook kwamen er veel vragen over de plaats van deze deep daan. In Suriname branden sommigen de diya bij de vuilniszak – met het idee dat vuil het kwade aantrekt en licht dit verdrijft – en er zijn bijvoorbeeld ook mensen die de diya bij hun jhandi of voor hun voordeur branden. Oorspronkelijk horen we de Yama deep aan de zuidelijke kant van ons huis te branden en bij voorkeur met plantaardige olie (bijv. mosterdolie of sesamolie) in plaats van ghee. Daarbij reciteren we een speciale mantra. Het was goed om te zien dat de bezoekers niet alleen aandachtig luisterden en aantekeningen maakten maar ook de vrijheid namen om te reageren en hun vragen te stellen.
De havana-workshop was toch wel het hoogtepunt van de Divali-workshop. Tijdens de pauze werden alle stoelen weggehaald en werd er een havana-setting gecreëerd waarin iedereen op hun zitje kon plaatsnemen bij een symbolische havana kund met alle benodigdheden die bij een echte havana ook aanwezig zijn. Havana saamagri, ghee, water, hout, bloemen, mauli en zelfs een janew voor aanhangers van de Arya Samaj… Alles was aanwezig om de handelingen van de havana zelf te ervaren. Iedere deelnemer kreeg daarnaast ook een handleiding waarin alle handelingen van de havana stap voor stap worden uitgelegd met de mantra’s in het Devanaagari en Romaans met Nederlandse vertaling en zelfs een concrete bronvermelding bij een aantal mantra’s. Hierdoor konden de deelnemers de uitleg makkelijk volgen en meedoen met de handelingen. Ik zelf begeleidde de workshop door de stappen te doorlopen, waarbij ik steeds het hoe en waarom van de handeling uitlegde en vervolgens de bijbehorende mantra reciteerde. Doordat ik zelf stond, kon ik goed zien waar deelnemers tegenaan liepen tijdens het verrichten van de handelingen en daarbij eventuele correcties en nadere uitleg geven. Natuurlijk konden er ook vragen worden gesteld en die vrijheid namen de deelnemers ook. De grote hoeveelheid energie zorgde voor veel betrokkenheid en ook aanwezige kinderen deden enthousiast mee met de handelingen. De Divali-gedachte was daarbij duidelijk zichtbaar: Vasudhaiva Kutumbakam. De wereld is één familie. Hindoestanen, niet-hindoestanen, Sanatana Dharmi’s, Arya Samaji’s, Gayatri Parivari’s, jong, oud, man, vrouw, vreemd, bekend… Alle deelnemers zaten bij elkaar om samen de havana te leren. Bij de beschermingsrituelen kwam dit nog duidelijker tot uitdrukking, toen alle deelnemers voor elkaar een raksha sutra aan het binden waren. Voor mij een heel waardevol moment dat me ontroerde.
Uit de reacties van het publiek bleek dat veel mensen al jaren met vragen zaten en zij blij waren deze nu te kunnen stellen en antwoorden te krijgen. Tijdens het informeel samenzijn was er veel ruimte voor een-op-een-gesprekken en werd ik overweldigd door de warme, hartelijke en dankbare reacties. Het raakte me vooral toen een oudere meneer tegen me zei dat hij levenslang met vragen en onduidelijkheid heeft gezeten en hij nu eindelijk heldere antwoorden heeft gekregen. Ik vind het een eer om dit gedaan te mogen hebben en ben dan ook dankbaar dat ik dit mocht doen.
Natuurlijk was dit niet mogelijk geweest zonder de hulp van mijn geweldige team: mijn ouders Shamindra en Rosita Mangnoesing, broer Avinash Mangnoesing, Anuska Mohangoo, Wishal Balkaran, Sandra Khemon en de lieve kleine Mira. Hun onvoorwaardelijke steun, hulp en bijdragen hebben de organisatie van de Divali-workshop mogelijk gemaakt. Zij hebben de workshop ook deels gesponsord met benodigde zaken voor de catering en havana-workshop. Daarnaast ben ik Ashvan Jajairam dankbaar voor de motivatie om de workshop te geven en zijn advies bij het voorbereiden hiervan. Toen ik me aan het begin van mijn zoektocht bevond, waren het vooral Ashvan en Avish Jajairam die mij jarenlang handvatten hebben gegeven en hebben gestimuleerd om het hindoeïsme kritisch te benaderen, de geschriften te bestuderen, me te verdiepen in het hindoeïsme en de rituelen te leren. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat ik in staat ben kennis verder te delen. Daar ben ik erg dankbaar voor.
Veel mensen hebben aangegeven wel interesse te hebben in de workshop maar verhinderd te zijn wegens andere activiteiten en verplichtingen. Voor hen en andere geïnteresseerden stellen wij de havana-handleiding beschikbaar via onze webshop, zodat ook zij de havana zelf kunnen verrichten. Ook de audio van de mantra’s uit het boek zijn ingesproken en te koop in onze webshop. Alle opbrengsten gaan naar de activiteiten van de stichting, zodat er vaker activiteiten georganiseerd kunnen worden om kennis te delen.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!