Idol worship or ideal worship?

Het gebruik van beelden tijdens vereringen, de zogenaamde “murti puja” (beeldenverering), is binnen de Sanatana Dharma een essentieel onderdeel van de verering van het Goddelijke. Maar waarom gebruiken we eigenlijk murti’s (beelden) tijdens onze rituelen? Hebben we wel murti’s nodig?

“Geen murti nodig hebben” zou ik niet zeggen. Naar mijn ervaring heeft de hedendaagse mens juist behoefte aan concrete, visuele beelden om de aandacht op te vestigen en het Goddelijke te realiseren. Elk aspect van deze visuele beelden heeft een bepaalde betekenis, een bepaalde boodschap, en de beelden hebben (onbewust) ook een psychologische invloed op onze geest. Voor sommigen zijn beelden slechts concentratiepunten of afbeeldingen, maar voor vele Hindoes is het een enorme bron van inspiratie, een representatie van het Goddelijke zelf en een plaats waar zij hun bhakti in kunnen projecteren. Bovendien geven ze een concreet beeld van goddelijke manifestaties. De beelden hebben daardoor een krachtige werking en inspireren zowel de bhakti als de shakti van de toegewijde.

We weten dat het Goddelijke overal aanwezig is, we hebben de verhalen van het Goddelijke vernomen en lezen de grootheid in de verschillende geschriften, mantra’s en lofzangen… Maar realisatie, ik denk dat het daar hoofdzakelijk om draait bij murti pooja. We kunnen geloven in het Goddelijke en weten van het Goddelijke, maar het Goddelijke realiseren middels bhakti, ware, zuivere toewijding… Dat is waar de mens in kaliyuga over het algemeen veel moeite voor moet doen. Zoals de wijzen in onze geschriften hebben voorspeld, heerst tamoguna in de vritti’s van de mensen in kaliyuga. Hierdoor zal de geest onrustig zijn en sneller neigen naar negativiteit en onwetendheid. De beelden zijn prachtige hulpmiddelen om op eenvoudige wijze onze geest tot rust te brengen. Het Goddelijke is immers zelf in die gedaantes voor de mensen verschenen! Mediteer 5 minuten met een open mind op een beeld van het Goddelijke en velen merken het effect al dat het heeft op onze geest.

De beelden zijn er mijn inziens dus niet alleen om de concentratie tijdens de verering te optimaliseren; het zijn representaties van het Goddelijke zelf en wij projecteren er onze bhakti in. Wij offeren onze volledige bhakti als het ware op een concreet punt waar het Goddelijke ongetwijfeld aanwezig is. We reinigen deze plaats, geven het Goddelijke letterlijk en fysiek een plaats in ons leven en vereren het met concrete offers die allemaal ook zuiver van aard zijn en een gunstige, zuiverende en psychologische werking hebben op onze geest. Tevens hebben deze offers ook allemaal een bepaalde betekenis, een bepaalde boodschap, die waardevol is om te integreren in ons leven. Daarom is de verering van het Goddelijke voor velen het meest toegankelijk door middel van beelden. Het gaat niet om idol worship, maar ideal worship.