Vandaag is Navratri begonnen. Het is een periode van negen dagen die twee keer per jaar voorkomt, in de maand Chaitra (april-mei) en in de maand Ashvina (september-oktober). De Navratri in Chaitra wordt ook wel Rama Navratri genoemd en de Navratri in Ashvina Durga Navratri.

Tijdens Navratri wordt Devi Mata, ook wel Durga of Shakti, negen nachten lang vereerd (Nav raatri). De negen nachten verwijzen naar de negen glorieuze aspecten van Devi Mata. Ook zijn deze nachten onderverdeeld in drie periodes van elk drie dagen. Deze drie periodes zijn elk gewijd aan een hoofdgedaante die uit Devi Mata voortkomt. De eerste drie dagen zijn gewijd aan Maha Kali Mata, de tweede drie dagen aan Maha Lakshmi Mata en de derde drie dagen aan Maha Sarasvati Mata.

De negen dagen symboliseren daarmee ook de drie fases die de mens passeert op het spirituele pad. In de eerste periode wordt Mata vereerd in Haar krachtige, vernietigende vorm. Veel mensen die aan hun spirituele pad beginnen, hebben een intense angst voor God. Daarom symboliseert deze eerste periode de eerste fase, de fase van onwetendheid. In deze fase bidt de devoot tot Mata om vernietiging van zijn onwetendheid. Onwetendheid is de laagste guna (geaardheid der stoffelijke natuur) en wordt vertegenwoordigt door Maha Kali Mata.

De tweede periode symboliseert de tweede fase, de fase van hartstocht, de tweede guna. Deze guna wordt vertegenwoordigt door Maha Lakshmi Mata, Mata in Haar onderhoudende vorm. In deze tweede fase is de mens in staat om een spirituele persoonlijkheid te ontwikkelen. Het is de periode waarin de negatieve persoonlijkheid wordt vervangen door een positieve persoonlijkheid. Nadat de persoon zijn angst voor God heeft overwonnen, bidt hij voor materieel welzijn. Hoewel Maha Lakshmi’s welzijn geen materiële, maar spirituele welzijn betekent, denken veel mensen dat dat wel zo is. Spirituele welzijn wil zeggen: kalmte, vrede, gelijkheid, liefde voor een ieder…

Tijdens de drie laatste dagen wordt Maha Sarasvati vereerd, de Schenkster van ware wijsheid. Na de 2e fase voltooid te hebben is de persoon klaar om het ware licht der kennis te ontvangen. Deze laatste fase staat in het teken van de hoogste guna, goedheid.

Tijdens Navratri vereren we dus eigenlijk Shakti Mata, de bron van alle energie. Door Haar te vereren, bidden we dat Ze onze levens zuivert en ons gezondheid, vreugde, vrede en welzijn brengt.

Navratri wordt gevierd op dezelfde tijd van het jaar dat Durga de kwade demon Mahishasur versloeg en daarmee de wereld redde. Geen enkele goddelijke gedaante kon Mahishasur verslaan. Daarom maakten Zij samen Durga, Shakti Mata, en gaven Zij Haar hun krachtige wapens. Daarna ging Zij de strijd aan met Mahishasur. Deze strijd duurde negen dagen. Op de 10e dag, Vijay Dashmi, werd Mahishasur vernietigd. Deze overwinning wordt tijdens Navratri herdacht en gevierd.

Dat betekent echter niet dat we alleen maar moeten feesten. De overwinning van het goede op het kwade heeft een diepere betekenis, namelijk dat we onze innerlijke vijanden moeten vernietigen. Dit kan door middel van pooja (rituele verering). Die vijanden zijn net als demonen, en om die te vernietigen, bidden we tot Shakti Mata.

Navratri heeft dus een bredere en diepere betekenis dan we denken. Het is niet alleen een overwinningsfestival, maar ook vooral een festival van het creëren van bewustzijn. Het is heel belangrijk om ons spirituele pad te kennen en ervan bewust te worden. Zo kunnen we uiteindelijk door middel van het beoefenen van yoga ons einddoel bereiken.

Regelmatig krijg ik mailtjes van Hindoestaanse jongeren die klagen over de sociale controle binnen onze gemeenschap. Vorige week kreeg ik nog een bericht van een meisje dat met haar gewone vriend naar de Mac ging. Toen ze thuiskwam zaten haar ouders en broer al op haar te wachten.

“Ben je vandaag naar Mc Donalds geweest?….. Was je alleen?….. Je oom was er ook en zei me dat hij je had gezien.” Die meid was nog niet eens thuis en haar ouders wisten al waar ze had uitgehangen, samen met een jongen.

We zijn het gewend dat dingen ons niet gegund worden in onze gemeenschap. Steeds dat gevoel dat we continu door bekenden in de gaten worden gehouden… Mensen die altijd paraat staan om de eerste te zijn die te weten komt over je misstap en er dan een groot verhaal omheen verzint. Hindoestanen kunnen het nu eenmaal niet uitstaan als een andere Hindoestaan beter is. Daarom willen ze per se op de hoogte blijven van elkaars nieuwste weetjes. Vaak ervaren we deze sociale controle heel negatief. Maar is het wel echt zo verkeerd? Heeft het geen positieve effecten op ons leven? Volgens mij zorgt sociale controle er juist voor dat we ons netjes gedragen.

Onze omgeving verwacht dat we in allerlei opzichten goed presteren in de maatschappij, en altijd het beste uit ons halen. Onze ouders stellen hoge eisen. Denk maar eens aan de plicht om goed te presteren op school en een zo hoog mogelijk niveau te bereiken. Wie aan deze eisen voldoet, wordt daar wel voor beloond. Die persoon heeft immers een status en krijgt respect binnen de Hindoestaanse gemeenschap. Als je niet aan die hoge eisen voldoet, kijken mensen op je neer, en ook op je ouders. Als je in de ogen van de overheid bijvoorbeeld een crimineel bent, is dat echt een schande voor je ouders. Ook jij zal dan moeilijk kunnen vorderen in de maatschappij. Criminelen worden nu eenmaal niet geaccepteerd in deze harde samenleving. De sociale controle is dus ook een reden waarom er niet zoveel Hindoestanen in de criminele sector zijn beland. Het zou ook heel goed de reden kunnen zijn waarom we geen hindoe-extremisme zien in Nederland.

Die sociale controle waarover we altijd klagen zorgt er dus eigenlijk voor dat wij – Hindoestaanse jongeren – goed zitten in onze gemeenschap. Onze ouders hoeven dus niet in schaamte te leven. Daarnaast komen we natuurlijk ook goed terecht in de Nederlandse samenleving.

Die bemoeienis, die jaloezie en al dat geroddel is dus toch nog ergens goed voor. Wij irriteren ons er enorm aan, maar eigenlijk houdt het ons wel op het goede pad.

Als ik om me heen kijk, merk ik dat de Hindoestaanse taal heel weinig worden gesproken door de Hindoestaanse jongeren in Nederland. Dat vind ik erg jammer. Daarom ben ik er met een aantal andere jongeren over gaan praten. Uit deze gesprekken bleek dat de meesten van hen bijna geen interesse hebben in het begrijpen van de Hindoestaanse taal.

Veel jongeren vinden het niet nodig om Hindoestaans te leren. Films zijn altijd ondertiteld, pandits van tegenwoordig praten Nederlands… Zelfs veel ouders zijn gestopt met Hindoestaans praten tegen hun kinderen. In sommige Hindoestaanse families zie je dat de hele familie geen Hindoestaans praat, ter wille van de kinderen.

Wat voor argument ik heel vaak hoor is: ‘Ja, maar als ik Hindoestaans praat, gaat mijn Nederlands achteruit.’ Als mensen dat zeggen, kan ik me zo ergeren. Het is echt zo’n dom, onzinnig argument! Want als dat echt zo was, zouden we ook geen Engels, Frans en Duits op school krijgen.

Maar als ik dat zeg, nemen ze het me kwalijk en komen ze met het argument dat Engels, Frans en Duits belangrijkere talen zijn en meer worden gesproken. Zoveel worden het Frans en Duits ook weer niet gesproken, maar ja. Vinden we de Hindoestaanse taal dan helemaal niet meer belangrijk??

Al onze Hindoegeschriften zijn in het Hindi of Sanskrit geschreven. Is het dan niet belangrijk voor ons jongeren om die te lezen en begrijpen?

Onze taal hoort bij onze cultuur, en onze cultuur staat in verband met het Hindoeïsme. In het Hindoeïsme komt Hindi heel veel voor. Daarom kunnen we onze gebeden en boeken pas echt goed begrijpen wanneer we onze taal onder de knie hebben. Onze taal is een poort van het Hindoeïsme. Als we de taal goed beheersen, zullen we ook meer waarde hechten aan Hindoeïstische principes.

Denk maar eens aan het concept van respect. Tegenwoordig hoor ik jongeren en kinderen tegen hun nani zeggen: ‘Heey nani!’ Ik vind dat zo onrespectvol klinken. Ik heb altijd geleerd om pawlagi tegen mijn ouderen te zeggen, omdat wij jongeren zijn en de zegen van onze ouderen nodig hebben om te vorderen. Tevens is het een teken van respect naar onze ouderen toe.

Onze taal kan woorden zo respectvol overbrengen. Dat is juist zo bijzonder aan onze taal. Het Nederlandse alfabet heeft 26 letters, maar het Hindi heeft er 52! Dat is 2 keer zoveel. Wij kunnen dingen op zoveel manieren zeggen. Denk maar eens aan het woord liefde. Daar bestaan in het Hindi 16 woorden voor, met exact dezelfde betekenis. In het Nederlands is er maar 1 synoniem voor.

Daarnaast zijn we in staat om een taal te spreken die niet iedereen spreekt. Juist omdat onze taal niet door iedereen wordt gesproken, is het bijzonder.

De taal is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. Als wij onze taal verloochenen, wat gaan wij dan later overbrengen aan onze kinderen? Zij zullen bijna niks weten over onze cultuur, laat staan de generatie daarna!

Als je 30 jaar geleden met de huidige tijd vergelijkt, zijn er heel veel dingen veranderd. Van alles lijkt vooruit gegaan te zijn, behalve ons geloof. Dat is al die tijd stil blijven staan, tussen allerlei wetenschappelijke theorieën. Geloven dan echt zoveel mensen dat er geen God bestaat?

Ze reageren namelijk meestal een beetje raar als je op een vrije dag naar het gebedshuis gaat.

Ik zelf ben erg gelovig. Dit is niet doordat het me van jongs af aan is meegegeven, maar omdat de filosofie van onze Dharma me aanspreekt. De waarden als respect en geweldloosheid spreken me aan, en het idee dat het leven na de dood niet ophoudt en je dan ergens anders beland. Als volger van de Dharma heb je een persoonlijke band met God. Het klinkt allemaal wat vaag. Maar wil niet iedereen teruggaan naar waar je thuis hoort en eenworden met de Superziel?

In al die jaren dat ik in Brabant woonde, heb ik nooit echt de kans gehad om naar de mandir te gaan. Als ik zo terug kijk, ben ik eigenlijk in mijn hele leven niet eens 10 keer naar de mandir geweest. Maar het leuke is dat het me toch trekt. Ik mis de religieuze activiteiten. Het spirituele gevoel dat je in de mandir krijgt, is toch anders dan in je Deva Ghar thuis. In mijn leven is het een factor die ik niet wil en kan missen.

Dat is de reden waarom ik niet begrijp hoe dat spirituele gevoel vanuit de algemene visie zo vreemd aan het worden is. Er zijn redelijk veel mandirs. Maar toch worden ze niet zo vaak bezocht. In Nederland wonen ongeveer 100.000 Hindoes. Daarvan gaat maar een klein deel naar de mandir. Is het niet onze plicht om onze cultuur en levensfilosofie te beschermen?

Wanneer ik deze vraag stel, komen vaak mensen met het antwoord: ‘Zonder geloof was er geen oorlog.’ Maar dan kan je ook zeggen dat we zonder zee geen last hadden van overstromingen. Het is dus een zinloos argument dat in deze tijd veel wordt gebruikt. Als er een paar moslims ergens op aarde aanslagen lopen te plegen, betekent dat niet dat alle moslims of gelovige personen in de wereld terroristen zijn.

In mijn visie zou de wereld een stuk slechtere plek zijn als er geen geloof zou zijn. Stel je voor dat iedereen zou geloven dat de mens van apen afstamt, of dat de wereld door het broeikaseffect en al die atoomwapens zou kunnen worden vernietigd… Freaky, don’t you think so?

Soms vraag ik vraag me af waar ik nou eigenlijk thuis hoor. Mijn geboorteland is Nederland. Mijn ouders zijn in Suriname geboren. Mijn stamouders komen uit India. Ik spreek Nederlands, Engels, Frans, Duits, Sarnami en Hindi, woon in Nederland, ga op vakantie naar Frankrijk en Duitsland, en mijn interesses liggen vooral in de Hindoestaanse cultuur.

Waar hoor ik nu eigenlijk thuis? Wat is mijn ware identiteit?

Echt klem zit ik niet, maar toch begin ik erbij stil te staan wanneer men mij die vraag stelt: ‘Ranjita, wat ben jij in de eerste plaats: Nederlander, Surinamer of Hindoestaan?’ Ja, dan zit ik wel even klem, tussen maar liefst drie culturen! Natuurlijk ben ik niet de enige die met z’n culturele identiteit worstelt. Er zijn honderden, misschien wel duizenden, andere jongeren die met ditzelfde vraagstuk zitten. Ware innerlijke rust op dit gebied vinden we pas als we vrede vinden met onze situatie. De een zit in een groter dilemma dan de ander. Daarnaast zijn er natuurlijk ook mensen die nooit met dit vraagstuk hebben gezeten. Zij hebben nooit echt problemen gehad met het welbevinden in deze multiculturele samenleving.

Wanneer deze levensvragen mij bezighielden, heb ik levensbeschouwelijke boeken geraadpleegd. Deze hebben mij geholpen met het antwoord vinden op vragen als: ‘Wie ben ik?’ ‘Ben ik een Nederlandse, allochtoon, Surinaamse, Hindoestaanse of hindoe?’ ‘Wat betekent het geloof voor mij?’ ‘Wat mag ik als jonge Hindoe(staanse) voor mezelf bepalen?’ ‘Hoe sta ik in de maatschappij?’ ‘Ben ik volgzaam aan de eisen van mijn familie en omgeving of ben ik een zelfbewust meisje dat in staat is om zelf keuzes te maken?’ Ook las ik boeken met migratieverhalen en over jongeren die klem zitten tussen twee culturen. De boeken hebben mij enorm geholpen. Dit kwam vooral doordat ik mezelf terugzag in deze verhalen.

Ik las een verhaal, Het Dagboek van Munshi Rahman Khan, over een man die in Uttar Pradesh was geboren en op 24-jarige leeftijd als gastarbeider naar Paramaribo vertrok. Ondanks het gesmeek van zijn verwanten, besloot hij in Suriname te blijven wonen. Hij hertrouwde en kreeg vijf zoons en twee dochters. Na verloop van zijn contract kocht hij land en vestigde hij zich als landbouwer. Daarnaast verrichte hij ook andere werkzaamheden. Zijn kinderen groeiden natuurlijk op als kinderen van een Indiase contractarbeider, in Suriname, net als mijn ouders en grootouders eigenlijk. Zij groeiden op in Suriname als het nageslacht van Indiase contractarbeiders. Het gezin van mijn grootouders migreerde naar Nederland, waar mijn ouders ook deels zijn opgegroeid. Ik groei op in Nederland, wat op welke wijze dan ook daarmee in verband te brengen is.

Bij mijn vraagstuk hebben deze boeken en verhalen mij geholpen. Dat kan ik uitleggen. In deze boeken en verhalen zag ik namelijk mezelf terug. Ik zag dezelfde soort cultuur, dezelfde soort mensen en dezelfde soort gewoonten… Het zag er allemaal zo bekend uit, alsof ik de persoon uit het boek was.

Ook films hebben mij geholpen, onder andere ‘The Namesake’, een film over twee Indiërs die van Calcutta naar New York verhuizen. Daar krijgen ze twee kinderen die zich sterk afzetten tegen hun Indiase achtergrond, die echte Amerikanen willen worden. Dit komt vooral naar voren bij de zoon van het gezin. Hij zet zich steeds meer af tegen zijn Indiase achtergrond. Na het overlijden van zijn vader begint zijn ‘Amerikaanse’ identiteit af te brokkelen. Ik herken hier het leven van vele bekenden in. Het leven in Nederland, klem zitten tussen twee culturen, aanpassen aan Nederlandse gewoonten terwijl je je eigenlijk ook een klein beetje aan de Hindoestaanse cultuur wilt vasthouden… Dit herken ik heel goed. Ik zie het bij vele Hindoestanen. Maar mezelf herkende ik eigenlijk niet in de film. Ik heb lang nagedacht over de film, of ik mezelf misschien ergens herkende. Maar nee, ik zag mezelf er nergens in.

Toen kwam ik erachter dat ik eigenlijk toch meer Hindoestaans ben. Ik ben opgevoed met de Nederlandse taal, maar heb nooit echt Nederlandse gebruiken en gewoonten overgenomen. Sinds kleinsaf luister ik nauwelijks naar Westerse muziek, ik ben nooit echt meegegaan met de mode, optutten heb ik nooit gedaan, het uitgaansleven trekt mij absoluut niet, ik drink geen alcohol… Als ik zo naar de Nederlandse meiden van mijn leeftijd kijk, heb ik eigenlijk maar heel weinig met ze gemeen. Wat gewoonten en gebruiken betreft ben ik echt typisch een Hindoestaanse hindoe.

Dankzij het lezen van boeken en verhalen, en het kijken naar films waarin de personen tussen twee culturen leven, ben ik mezelf beter gaan begrijpen. Uiteindelijk heb ik ook mijn antwoord gevonden: Ik ben een Hindoestaanse hindoe met Surinaamse ouders, grootouders en overgrootouders, en Indiase voorouders. Daarnaast ben ik in Nederland geboren en opgegroeid. Phir bhi dil hai 100% Hindustani!